Patriotlar neden bu kadar önemli? Türkiye'ye satmadılar ama...
Rusya'nın Ukrayna'da enerji alt yapılarını vurması üzerine ABD'nin Ukrayna'ya hava savunma sistemi göndereceğini açıklaması, Patriot füzelerini yeniden gündeme getirdi. ABD yönetimi bir zamanlar Patriot hava savunma sistemlerinin Türkiye'ye satışına onay vermemişti.
Geçtiğimiz hafta gerçekleşen Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin ABD ziyareti öncesi Washington yönetiminin Ukrayna'ya hava savunma sistemleri göndereceğini açıklaması, Patriot füzelerini yeniden gündeme getirdi. Bu silah sistemleri ABD ile Türkiye ilişkilerinde önemli bir yer tutuyor. Türkiye ABD'den Patriot bataryaları satın almak istemiş ancak ABD bunu reddetmişti. Türkiye acil ihtiyaçları doğrultusunda Rusya'dan S-400 hava savunma sistemi bataryaları tedarik etmiş, bunun üzerine F-35 savaş uçağı programından haksız bir biçimde çıkartılmıştı.
Rus ordusunun füze ve İHA saldırıları nedeniyle Ukrayna'da altyapı büyük darbe alırken, milyonlarca insan elektriksiz ve susuz kalmış durumda. Bunun üzerine Washington yönetimi, Patriot hava savunma bataryalarının da dahil olduğu silah sistemlerini Ukrayna'ya gönderme kararı aldı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise Patriotları 'eski' olarak nitelendirdi ve Rusya'nın füze sistemlerinin Patriotları imha edebileceğini söyledi.
PATRIOT SİSTEMLERİ NEDEN BU KADAR ÖNEMLİ
Emekli Hava Pilotu Korgeneral Erdoğan Karakuş, Patriot'un daha ziyade yüksekten gelen güçlü füzelere karşı, ya da uçaklara karşı kullanılan bir hava savunma sistemi olduğunu söylüyor. Erdoğan Karakuş "Ukrayna'da 5-6 tane Patriot bataryası olsaydı, Rusya, elektrik ve su altyapısı başta olmak üzere hiçbir altyapı sistemini vuramazdı" diyor. Karakuş Rusya'nın Ukrayna'dan çekilmek zorunda kalabileceğini de sözlerine ekliyor.
1981 yılından bu yana kullanımda olan olan Patriot füzeleri karadan havaya yüksek irtifa hava savunma görevi görüyor. 'Phased Array Tracking Radar to Intercept on Target' (Hedefi önlemeye yönelik aşamalı düzen izleme radarı) kelimelerinin ilk harflerinden oluşan MIM-104 Patriot hava savunma sistemi, ABD'li Raytheon firması tarafından üretiliyor. Her biri 90 kilo savaş başlığı olan yaklaşık 5.2 metre uzunluğundaki Patriot füzeleri, TEL adı verilen araçlardan fırlatılabiliyor. Füzelerin 160 kilometre menzili bulunuyor. Azami irtifaları ise 24 kilometre. Bu füze bataryalarının bir de radarları bulunuyor.
Her bir TEL aracı 4 Patriot füzesi ateşleyebiliyor. Patriot füzelerini üretici ABD başta olmak üzere toplam 17 ülke kullanıyor. Bu füzeler, Körfez Savaşı, Irak Savaşı, Yemen İç Savaşı gibi birçok savaşta da kullanıldı. Özellikle Körfez Savaşı'nda dönemin Irak lideri Saddam Hüseyin'in ateşlediği Scud füzelerine karşı kullanılması ile gündeme geldi.
TÜRKİYE'DE İSPANYA'NIN PATRIOT BATARYALARI BULUNUYOR
2012 yılında Suriye'de çıkan iç savaş sonrası NATO üyesi ABD, Almanya ve Hollanda Patriot bataryalarını Türkiye'ye konuşlandırdı. ABD ve Almanya bir süre sonra füzeleri geri çekerken Hollanda, 2015 yılında yerini İspanya'ya bıraktı. İspanyol Patriot bataryalarının görev süresi Haziran 2023'e kadar uzatıldı.
Türkiye ise Patriot sistemlerinden 2013 yılında satın almak istedi. Teknoloji transferi ve Türkiye'de üretim gibi maddeleri de içeren satın alma teklifi ABD tarafından kabul görmedi. Türkiye hava savunma sistemi ihtiyacını karşılamak üzere Rusya'ya yöneldi ve bu ülkeden S400 hava savunma sistemi satın alındı. Bunun üzerine Türkiye, üretici ortağı olduğu F-35 5. nesil savaş uçağı projesinden haksız bir şekilde çıkartıldı.
Peki Türkiye'nin elinde hangi savunma sistemleri bulunuyor? Yakın hava savunma olarak Türkiye'nin elinde bol miktarda omuzdan ya da araçlardan atılan ABD yapımı Stinger füzeleri bulunuyor. Bunların yerine ise yakın zamanda seri üretime giren Roketsan yapımı yerli ve milli Sungur füzelerinin geçmesi planlanıyor.
Orta hava savunma için ABD yapımı MIM-23 Hawk füzeleri kullanılıyor. Bu sistemlerin yerini ise yakın zamanda seri üretime giren alçak irtifa hava savunma için Hisar A+ ve orta irtifa hava savunma için Hisar O+ füzelerinin alması bekleniyor. Hisar A+ ve Hisar O+ füzeleri Aselsan tarafından üretiliyor. Yüksek irtifa hava savunma sistemi olarak S400'leri bulunan Türkiye, yerli ve milli yüksek irtifa hava savunma sistemi Siper'in testlerine devam ediyor.
EK kaynaklar: AA, BBC, Raytheon, Army Tech, Roketsan
Kaynak: Web Özel