Helikopter bile taşıyabiliyorlar! 'Koca Yusuf'ların Türkiye için önemi ne?
Ukrayna'nın başkenti Kiev'de 10 ay kalan 'Koca Yusuf' olarak da bilinen 2 adet Airbus A400M nakliye uçağı yurda döndü. Türkiye'nin envanterinde 10 adet Koca Yusuf bulunurken Türk Silahlı Kuvvetleri bu uçakları askeri operasyonlarında başarıyla kullanıyor.
'Koca Yusuf' olarak da bilinen Türkiye'ye ait iki Airbus A400M modeli askeri nakliye uçağı Ukrayna-Rusya savaşı başladığından bu yana Ukrayna'nın başkenti Kiev'deki Borispol Havalimanı'nda bekliyordu. Ukrayna hava sahasının kapalı olması nedeniyle 10 aydır Kiev'de kalan Koca Yusuflar sonunda 20 Aralık itibarıyla yurda döndü.
Geçmişi 80'li yıllara dayansa da Airbus A400M askeri nakliye uçağı projesi Almanya, Fransa, Birleşik Krallık, Lüksemburg, Belçika, İspanya ve Türkiye'nin oluşturduğu konsorsiyum ile resmi olarak 2003 yılında başlatıldı. Proje OCCAR (Avrupa Birliği bünyesindeki Ortak Silahlanma İşbirliği Teşkilatı) bünyesine entegre edildi. Türkiye OCCAR üyesi olmamasına karşın projenin ortağı olarak bulunuyor.
Türkiye elindeki askeri kargo uçağı filosunu yenilemek ve kargo taşıma kapasitelerini artırmak için Airbus A400M uçaklarını envanterine kattı. Bunun yanında Türk Silahlı Kuvvetleri'nin lojistik anlamda operasyon menzili de arttı. Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde bulunan Koca Yusuflar, Afganistan, Irak, Suriye, Libya gibi ülkelerdeki operasyonlarını başarıyla yerine getirdi.
HELİKOPTER TAŞIYABİLİYOR
Airbus A400M uçaklarının her birinde 4 adet TP400 model turboprop motor bulunuyor. Turboprop motorlar, bünyesinde bulunan jet motorların pervaneyi döndürmesi ile çalışıyor. Düşük hızlarda yüksek verim sağladığından dolayı günümüzde de hala turboprop motorlar tercih edilmekte.
12 bin 200 metre maksimum irtifaya çıkabilen uçaklar, geniş kargo kısımları ile göze çarparken 37 tona kadar yük taşıyabiliyor. 141 adet tam teçhizatlı askerin yanında askeri zırhlı araçlar hatta helikopterler de bu uçağın taşıyabildiği yüklerin arasında. Örneğin Filipinlere ihraç edilen T129 ATAK helikopterleri, bu ülkeye bir Koca Yusuf aracılığı ile götürüldü.
45.1 metre boyunda 14.7 metre yüksekliğindeki Airbus A400M, 42.4 metre kanat genişliğine sahip. Uçak azami olarak saatte 741 kilometre hız yapabiliyor. 8 bin 900 kilometre azami menzile sahip uçağın boş ağırlığı ise 76.5 ton. A400M uçakları ayrıca tanker uçağı olarak da kullanılabiliyor. Daha da arttırılabilen 50.5 ton temel yakıt kapasitesiyle A400M, havadan havaya diğer uçaklara yakıt ikmali yapabiliyor.
TÜRKİYE TAM 10 UÇAK ALDI
A400M projesi kapsamında Almanya 53, Belçika 7, Lüksemburg 1, Fransa 50, İngiltere 22, İspanya 27 ve Türkiye 10 uçak sipariş verdi. Bunun yanında daha sonra Malezya 4, Kazakistan ise 2 uçak almak için başvurdu. İlk uçuşunu 2009 yılında yapan A400M'i ilk olarak Fransız Hava Kuvvetleri 2013 yılında teslim aldı. Türk Hava Kuvvetleri ise ilk Airbus A400M'ine 2014 yılında kavuştu.
'Boz Ayı' adı verilen ilk uçak 4 Nisan 2014 tarihinde teslim alınırken, 16 Nisan 2014 tarihinde Kayseri 12. Hava Ulaştırma Ana Üs Komutanlığı'na intikal etti. Türkiye 10'uncu ve son uçağını ise 2022 yılının mart ayında envanterine dahil etti.
TÜRKİYE ÜRETİCİ ORTAK
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş (TUSAŞ) ve Almanya, Belçika, Fransa, İngiltere ve İspanya gibi katılımcı ülkeler, sipariş verdikleri uçak sayısı oranında projede sorumluluk sahibi. TUSAŞ mühendisleri ve teknisyenleri, A400M uçağının ön orta gövde, arka gövde üst bölümü, paraşütçü kapıları, acil çıkış kapısı, arka üst kaçış kapağı ve kuyruk konisi gibi ana yapısal parçaların tasarımı ve üretiminden sorumlu. Bunların yanında kanatçık ve sürat frenlerinin tasarım ve üretimi de TUSAŞ mühendis ve teknisyenleri tarafından gerçekleştiriliyor.
10 AY SONRA YURDA DÖNDÜ
İki adet Türk Silahlı Kuvvetlerine ait Airbus A400M kargo uçağı Rusya-Ukrayna Savaşı çıkmadan önce bölgede bulunan Türk vatandaşlarını tahliye etmek ve bölgeye yardım götürmek için Ukrayna'nın başkenti Kiev'e uçmuştu. Ancak Rus ordusunun saldırı başlatmasının ardından Kiev'deki Borispol Havalimanı vuruldu ve pist kullanılamaz hale getirildi. Uçakların uçuş ekibi risk almadı ve uçakları havalimanında güvenli bir alana park etti.
Bu uçakları getirmek için Türkiye, hem Ukrayna hem de Rusya ile görüşmelerini sürdürdü. Sonunda müzakereler sonuç verdi ve 10 ay sonra 2 Airbus A400M Kayseri'deki üslerine iniş gerçekleştirdi. Savunma Bakanı Hulusi Akar, uçakların uçuş ekibini tebrik etti.
Kaynaklar: Airbus, Royal Air Force, AA, Reuters, Savunmasanayist
Kaynak: Web Özel