İşgaliye bedeli ödeniyor ama... Peki e-skuter her yere bırakılabilir mi?

Hüseyin Karataş

Bugün İstanbul’un önemli sorunlarından biri kaldırımlar. Kentte kaldırımlar öylesine dar ki bir bakkal dışarıya meşrubat dolabı koyduğu zaman kaldırımdan iki kişi geçemiyor. 3-4 metre genişliğe sahip kaldırımlar var. Hal böyle olunca son yıllarda kentte yaygınlaşan elektrikli skuterler da kaldırımları iyice yürünmez bir hale soktu.

İstanbul’da yaklaşık 4 milyon araç var. Halihazırda yollar büyük ölçüde bu araçlar için tasarlanmış durumda. Geçen aylarda Kadıköy Belediyesi, e-skuterler'ı teker teker keserek yollardan kaldırdı. Bu durum da başka tartışmaları beraberinde getirdi.

Elektrikli Skuter Yönetmeliği, 14 Nisan 2021'de Resmi Gazete’de yayımlandı ve bu araçlara hukuki bir çerçeve getirildi. Söz konusu aletler birer taşıt olarak kabul edildi. Araçları kullanma yaş sınırı 15 olarak belirlenirken, araçlara birden fazla kişinin binemeyeceği ifade edildi. Getirilen diğer kurallar ise şu şekilde:

📌Ayrı bisiklet yolu veya bisiklet şeridi varsa orada sürülmesi, taşıt yolunda sürülmemesi;

📌Otoyol, şehirlerarası karayolları ve azami hız sınırı 50 km/s üzerinde olan karayollarında sürülmemesi;

📌İkiden fazlasının taşıt yolunun bir şeridinde yan yana sürülmemesi;

📌Yaya yollarında sürülmemesi;

📌Başka bir araca bağlanarak, asılıp tutunarak sürülmemesi;

📌İzin alınarak yapılan gösteriler dışında, akrobatik hareketler yapılarak sürülmemesi;

📌Manevra için işaret verme halleri dışında tek elle sürülmemesi;

📌Kamu nizamını bozacak, özel mülkiyeti ihlal edecek ve yayalar, engelliler veya hareket kısıtlılığı olan kişilerin güvenli ve bağımsız hareketlerini, araç ve yaya trafiğini engelleyecek şekilde park edilmemesi.

Söz konusu yönetmeliğin 6. maddesi ise e-skuter işletmeciliğinin sınırlarını belirliyor. Örneğin e-skuter işletmeciliği yapabilmek için alınması gereken yetki belgesi şartları arasında gerçek kişiler için Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak var. Minimum 500 bin TL işletme sermayesi gerekiyor. 10 bin TL yetki belgesi ücreti isteniyor. En az 250 e-skuterin bulunması gerekiyor. Yetki belgelerinin süresi 5 yıl; 2 yılda bir de izin belgesinin yenilenmesi gerekiyor.

E-skuterler için kamuya bir işgaliye bedeli de ödeniyor. “2464 sayılı Kanun'un 56’ıncı maddesinde belirtildiği üzere, her üç skuterin bir metrekare alan işgal ettiği kabulü ile beher metrekare için Tarifenin (1) numaralı bendinde en az tutar olarak belirlenen 0,5 TL üzerinden hesaplanarak tahsil edilmesi…” ifadesi yer alıyor. Büyükşehir olan yerlerde bu ücreti büyükşehir belediyeleri, büyükşehirler dışında ise ilgili belediyeler tahsil ediyor. Resmi hesaba göre üç skuter, bir metrekare alan işgal ediyor. Metrekare için günde en az 0.5 TL, en çok ise 2.5 TL alınabiliyor.

Ödenen bu işgaliye bedeli, e-skuter'ların istenen yere park edilebileceği anlamına gelmiyor. Burada işgal harcı alınmasının sebebi, belediye sınırları içinde bulunan bazı yerlerin, satış yapmak gibi maksatlarla ve yetkili mercilerden usulüne uygun izin alınarak geçici olarak işgal edilmesi. İşgaliye harcı, e-skuter işletmecilerine diledikleri yere skuter koyma, belirlenen yerlerde kalıcı olma ya da hak iddia etme yetkisi tanımıyor. Buralarda e-skuterlar yayaların, kamunun bu alanları kullanma, geliş-gidişleri sağlama ve alanları kullanma hakkına aykırı olamayacağı gibi kamu düzenini de bozamıyor. Yaya yollarında yayaların ya da kamuya ait yerlerde kamunun yararı üstündür ve öncelikle korunuyor.

Kaynak: Web Özel