Çitalar, Hindistan'a geri dönüyor! 'Tarihte bir ilk...'

Hindistan'daki soyları yarım asrı aşkın bir süre önce tükenen dünyanın en hızlı kara hayvanları çitalar, Asya'ya geri dönüyor. Hindistan Vahşi Yaşam Enstitüsü (Wildlife Institute of India) tarafından yapılan açıklamaya göre 5 erkek, 3 de dişi çita, 8 bin 405 kilometrelik bir seyahatin sonunda kasım ayında Güney Afrika'dan getirilecek.

Enstitünün dekanı olarak görev yapan Dr. Yadvendradev Jhala; Madhya Pradesh ve Rajasthan eyaletlerinde belirlenen, ikisi doğal hayatı koruma merkezi biri de ulusal park olmak üç yaşam alanına yerleştirilecek olan çitalar ile bir ilke de imza atılmış olacak.

'DÜNYADA İLK OLACAK'

Dr. Jhala, “Bu dünyada ilk olacak” sözleriyle ilk kez bir büyük etobur grubu koruma amacıyla farklı bir kıtaya yerleştirilecek. Saatte tahmini olarak 120 kilometre hıza çıkabilen çitaların çok büyük bir çoğunluğu Güney Afrika, Namibya ve Botswana'da yaşıyor.

Dünyada 7 bin civarında olduğu bilinen çitalar Hindistan'da son olarak 1967-68 yıllarında görülmüş. Bu süratli kedilerin ülkedeki sayılarının ise 1900'lü yılların başına gelindiğinde çok çok azaldığı vurgulanıyor.

Çocukluğunu, ilk gençliğini 90'larda ve 2000'lerin başında yaşayanlar, TRT'de yayınlanan BBC ve Animal Planet yapımı Büyük Kedilerin Günlüğü adlı belgesel dizisiyle çitaların da hayatlarına yakından bakma şansı buldu.

Malumatı çeşitli belgesellerden ibaret olan çok büyük bir kesim için çitaların yuvası Afrika. Babür İmparatorluğu'nun 4. hükümdarı ve Tac Mahal'i yaptıran Şah Cihan'ın babası olan Cihangir Şah döneminde, yani 1605-1627 yılları arasında, ilk kez Hindistan'da koruma altında üretilmişti. 

Cihangir'in babası Ekber Şah ise çitaların kaydını tutmuştu. Kayıtlara göre bini Ekber Şah'ın saraylarında olmak üzere toplam 10 bin çita ülkede bulunmaktaydı. 20 yüzyılda av için ihraç edilen, ülke topraklarında avlanan, yaşam alanları tahrip edilen ve bölünen çitalar aynı zamanda bölgede kara antilop, ceylan ve yaban tavşanı gibi doğal av hedeflerinin de azalmasıyla kendilerini tükenmeye varan bir sürecin içinde buldu.

Aynı zamanda Britanya idaresi döneminde köylere girdikleri ve sürülere daldıkları gerekçesiyle pek çok çita öldürülmüştü. Hindistan 1950'lerden beri çitaları yaşam alanlarına döndürmek için çabalalarda bulunurken, 1970'lerde İran üzerinden Hindistan'a getirilmesi planlanan 300'e yakın çitanın gelişi, İran İslam Devrimi'yle şah devrilince suya düşmüştü...

Hayvanların başka bir yaşam alanına taşınması her zaman başarıyla sonuçlanmasa da uzmanlar çitaların son derece uyumlu hayvanlar olduğunu ifade ediyor. Son olarak, Malawi'deki soyları 1980'lerde tükenen çitalar, 2017'de bölgeye getirilmişti. İlk etapta 4 çita ile başlayan süreçte şu an sayı 24'e çıkmış durumda.

Güney Afrika'da çita koruma uzmanı olarak görev yapan Vincent van der Merwe, BBC'ye yaptığı açıklamada “Yeterli av olduğu sürece, habitat sınırlayıcı bir faktör değildir. Yüksek yoğunlukla yırtıcıların yaşadıkları ortamlarda hayatta kalırlar, ürerler ve aslanlar, leoparlar, benekli sırtlanlar ve vahşi köpeklerle birlikte yaşarlar” ifadelerini kullandı.

Vincent van der Merwe aynı zamanda Hindistan'daki ulusal parklar ve vahşi yaşam parklarında çitle çevrili alanların ender olduğunu ve bu sebeple insanlar ile yaban hayatı çatışmasının önlenmesi gerektiğinin de altını çiziyor. Bu noktada nisan ayında Hindistan'a bir ziyaret gerçekleştiren Van der Merwe, 730 kilometrekarelik Kumo Ulusal Parkı'nın oldukça uygun olduğunu tespit etti.

Aslan bulunmayan ancak leopar nüfusu bulunan alanda orman ve otlak habitatı karışık olarak görülüyor ve uzman isme göre yaşam alanı, hayvanların hayatlarını sürdürdüğü Güney Afrika'ya çok benziyor.

'DAHA GENİŞ ALAN ŞART...'

Ancak Hindistan'ın önde gelen uzmanları ise daha geniş bir alan ihtiyacının altını çiziyor. 5 bin ila 10 bin kilometrekarelik bir alana ihtiyaç duyulduğu ifade edilirken Dr. K. Ullas Karanth, “Yeniden yerleştirmenin amacı, vahşi doğada üreyen düzinelerce çita ile yaşayabilir bir popülasyon büyütmek olmalı. Sadece bazı hayvanları parka bırakmak yardımcı olmaz. Bu, mahkum bir projedir” diyor. 

Ümitli yaklaşan Dr. Jhala ise “Herhangi bir yeniden yerleştirme için en az 20 hayvana ihtiyacınız var" diyor ve ekliyor: "Önümüzdeki beş yıl içinde 40 çita ithal etmeyi düşünüyoruz.”

metin.aktasoglu@haberglobal.com.tr

Kaynak: Bu haberdeki bilgilerin bazıları BBC'de yayınlanan "Cheetah: The world's fastest cat is returning to India" (Çita: Dünyanın en hızlı kedisi Hindistan'a dönüyor) başlıklı makaleden derlenmiştir.

Kaynak: Web Özel