Bilen de giriyor bilmeyen de... Bitcoin ne ara 3. sayfaya düştü?

Kripto paralar 2009'da ilk kez hayatımıza girdiğinde, insanların ileride evini, arabasını satıp bu işe girecekleri muhtemelen tahmin edilmemişti. Gelinen noktada sadece Türkiye'de 1 milyonu aşkın kullanıcısı olduğu tahmin edilen Bitcoin, kripto paraların en eskisi ve en bilineni.

Kıymeti kendinden menkul bir sanal para olan Bitcoin'in, arkasında herhangi bir kişi ya da kurum güvencesi de yok.

Haberglobal.com.tr olarak sektörün iki önemli ismi, BlockhainIST Danışmanı Turan Sert ve İstanbul Teknik Üniversitesi Blockchain Kurucu Başkanı Doruk İşmen ile konuştuk.

Sert, "Bitcoin özünde bir yazılım. Bu yazılım 2009'da ismi Satoshi Nakamoto olarak bilinen kişi ya da kişiler tarafından ortaya çıkarıldı. Bu kişi ya da kişiler birkaç yıl sonra sırra kadem bastı. Yazılım şu anda geniş bir gönüllü yazılımcı grubu tarafından geliştirilmekte" diyor.

Üstelik sürekli yeni bir kirpto para çeşidiyle karşı karşıyayız. Çünkü Doruk İşmen'in de aktardığı gibi, kod bilen herkes kripto para çıkarabiliyor. Son dönemde popüleritesi artanlardan biri de Ethereum... Bitcoin kadar olmasa da kripto para teknolojisinin temel taşlarından biri olarak gösterilen Ethereum aracılığıyla, merkeziyetsiz bir şekilde kredi çekebileceği, yatırım yapabileceği belirtiliyor.

Bitcoin'e dönecek olursak... O kadar ilgi görüyor ki, geçen hafta 61 bin doları aşarak tarihi rekorunu kırdı. Elon Musk gibi isimlerin bu alanda yaptığı dikkat çekici açıklamalar da mevcut ilgiyi körüklüyor. Musk bugün yaptığı açıklamada Tesla marka otomobillerin Bitcoin ile alınabileceğini söyledi.

You can now buy a Tesla with Bitcoin

— Elon Musk (@elonmusk) March 24, 2021

Tabii bu kadar ilgi, bazı dolandırıcılıklarla birlikte ne yazık ki adli vakaları da beraberinde getiriyor. Son olarak Antalya'da bir vatandaşın, neredeyse tüm varlığını Bitcoin nedeniyle kaybettiği için bunalıma girerek intihar ettiğinin belirtilmesi, kripto paralardaki güvenilirliği bir kez daha gündeme getirdi. İsterseniz son olaydan yola çıkarak hatırlayalım:

"YEĞENİMİ BİTCOİN YAKTI"

Antalya'da yaşayan 40 yaşındaki Mustafa Gider, oturdukları 3 katlı villada, anne ve babası ile ablasını pompalı tüfekle öldürüp intihar etmişti. Şahsın halası Nimet Güler, "Yeğenim Bitcoin yüzünden, önce 250 bin TL'sini, daha sonra 65 bin TL ve arabasını, en son arkadaşından aldığı 35 bin TL'yi kaybedince bunalıma girdi. Yeğenimi Bitcoin yaktı" demişti.

"KAYDA GEÇEN İLK CİNAYET"

2018 yılında, Ankara'da 23 yaşındaki Şükrü Mert Ersoy'u hesabındaki sanal para olan Bitcoin'i almak için boğarak öldürdükleri suçlamasıyla yargılanan 5 sanık hakkında karar verilmişti. 'Türkiye'nin ilk bitcoin cinayeti' olarak kayıtlara geçen olayda tutuklu sanıklar Moray Akça, Mehmet Yeşilkaya, Fırat Burun ve Sergen Yasak'a ayrı ayrı 'kasten öldürme' suçundan müebbet ve 'gece vakti nitelikli yağma' suçundan 7 yıl 6 ay hapis; sanık Seydo Salacak'a da toplam 16 yıl 3 ay hapis cezası verilmişti.

23 yaşındaki Şükrü Mert Ersoy, Bitcoin hesabına erişilmek istendiği için öldürülmüştü. Olay kayıtlara 'Türkiye'nin ilk bitcoin cinayeti' olarak geçmişti. Fotoğraf: DHA 

24 MİLYONLUK VURGUN...

Geçen Şubat ayında İstanbul'da Bitcoin’le “saadet zinciri” kuran bir şebeke, 328 kişiyi 24 milyon lira dolandırdı. Bitcoin üreteceğiz diyerek kurdukları “piramit” sistemiyle saadet ve yüksek kazanç vadeden şebekeye İstanbul merkez olmak üzere 15 ilde düzenlenen operasyonda 19 şebeke üyesi yakalanıp gözaltına alındı.

Polisin titiz çalışması sonucu şebekenin mağdurlardan 1 milyon 270 bin 779 euro, 4 milyon 177 bin 374 TL ve 12 bin Amerikan doları para aldığı tespit edildi. Şebekeye yönelik çalışmasını sürdüren ve polis son dönemlerde artış gösteren bu tür dolandırıcılık olaylarına karşı vatandaşları uyardı.

Peki Bitcoin nedir, neden en çok tercih edilen kripto para oldu? Güvencesi ne? Ciddi talep görmeye başlayan Ethereum'a bakış nasıl? Kripto para alırken neye dikkat edilmeli?

İstanbul Teknik Üniversitesi Blockchain Kurucu Başkanı Doruk İşmen ile Bahçeşehir Üniversitesi'ne bağlı Blockhain teknolojisi üzerine çalışan araştırma merkezi BlockhainIST Danışmanı, Paribu Danışma Kurulu Üyesi Turan Sert anlatıyor. ?

Bahçeşehir Üniversitesi'ne bağlı Blockhain teknolojisi üzerine çalışan araştırma merkezi BlochainIST Danışmanı Turan Sert. (Sert, aynı zamanda "Sorularla Blockchain" kitabının yazarı)

"100 MİLYONDAN FAZLA KULLANICI"

BlockhainIST Danışmanı Turan Sert, net olmamakla birlikte dünyada yaklaşık 100 milyondan fazla kullanıcının Bitcoin sahibi olduğunun tahmin edildiğini söyledi. Sert, "Türkiye’deki kullanıcı sayısının 1 milyondan fazla olduğu belirtildi. Ancak gerek dünya gerekse Türkiye’deki bu rakamların doğruluğu hayli şüpheli" diyor.

İstanbul Teknik Üniversitesi Blockchain Kurucu Başkanı, aynı zamanda BiLira Pazarlama Direktörü Doruk İşmen de, dünyada bu teknolojiyi takip eden 100 milyondan fazla insanın olduğunu, Türkiye’de ise bu rakamın 5 milyona yakın olduğunu aktardı. 

İstanbul Teknik Üniversitesi Blockchain Kurucu Başkanı Doruk İşmen

"ARKADAŞIMA YARIM BİTCOİN TRANSFER ETTİYSEM..."

Doruk İşmen'in verdiği bilgiye göre, blokzinciri, Bitcoin’in altyapısını oluşturuyor. Blokzinciri ise, içerisindeki verilerin değiştirilemediği, herhangi bir merkezi olmayan ve herkesin katılabileceği bir dijital kayıt defteri demek. "Blokzinciri adından anlaşılabileceği üzere, verileri bloklara kaydederek, bu blokların lineer bir şekilde birleştirilmesi sonucunda bir zincirden oluşmaktadır" diyen İşmen, "Yani ben gidip bir arkadaşıma yarım Bitcoin transfer ettiysem bu Bitcoin Blokzinciri’ne yazılır ve işlem bu şekilde gerçekleşir" diye konuştu.

SİSTEM İKİ ŞEKİLDE KAZANIYOR...

Bitcoin sisteminin dijital dünyada güvenliğini madenci denilen kitlenin yaptığını ifade eden Turan Sert ise, şöyle diyor: "Madenciler, özünde Bitcoin blokzinciri ağına bağlanmış bağımsız bilgisayarlardır. İki şekilde para kazanırlar: Sistemin parası yani BTC’nin transferine aracılık ettiklerinde bundan bir komisyon alırlar. Sistemin güvenliğini sağlamaları karşılığında bir ödül kazanırlar. Bu ödül aynı zamanda Bitcoin sisteminin yeni para yaratma mekanizmasıdır. Bitcoin işlemi, Bitcoin sistemine bağlanan kullanıcıların kripto para transferi yapması ve bu işlemin yukarıda bahsettiğimiz madenciler tarafından sisteme yazılması ile gerçekleşmekte. Teknik olarak yeterli hissetmeyen kullanıcılar bu işlemleri hizmet aldıkları kripto para borsaları aracılığıyla da gerçekleştirebilirler."

En popüler kripto para durumundaki Bitcoin, geçen hafta, daha geniş bir şekilde benimseneceği yönündeki iyimserlikle 60 bin 622 dolar seviyesine çıkarak yeni bir rekor kırmıştı.

Madenciler konusunu Doruk İşmen ise şöyle anlatıyor: "Bitcoin Blokzinciri’nin herhangi merkezi olmamasının sebebi, madenci olarak adlandırdığımız, blokların içerisine verileri kayıt etmek için belli bir matematiksel problemi çözmeye çalışan doğrulayıcılardır. Bu doğrulayıcılar ekran kartları, bilgisayar, özel madencilik cihazları olabilir. Özetle Bitcoin’in merkeziyetsiz bir şekilde, herhangi bir kuruma bağlı olmadan çalışmasını madencilere borçlu olduğumuzu söyleyebilirim."

"GÜVENCESİ SADECE BİLİM"

Doruk İşmen, Bitcoin’e benzer kripto paraların güvencesinin sadece bilim olduğuna dikkat çekiyor. Öyle ki, klasik paraların politikasını belirlemek için merkez bankaları bulunurken ve bu kurumların kararları sayesinde faiz, ne kadar para basılacağı gibi metrikler belirlenirken, Bitcoin ise kimse tarafından kontrol edilemeyen, sadece yazılım kodundan oluşmuş bir kripto para çeşidi. "Ancak başka türlü güvenceleri olan bir kripto para türü de bulunuyor. Bunlara da stabil kripto para deniliyor" diyen İşmen, şu bilgileri verdi:

"Genellikle bir ülkenin parasına, bir emtiaya yada bir varlığa endeksli şekilde olabiliyorlar. Amerikan Doları’na, petrole, Euro’ya, altına, Türk Lirası’na endeksli stabil kripto paralar bulunuyor. Benim de çalışmakta olduğum startup BiLira, Türk Lirası’na endeksli bir stabil kripto para şirketi. Stabil kripto paralarda güvence o parayı yöneten şirketten geliyor. Çünkü şirketin kontrolüne göre ilgili stabil kripto paranın miktarı artırılıyor ya da azaltılıyor. Biz BiLira olarak bu güvenceyi sağlamak için, düzenli olarak bağımsız denetimden geçiyor ve raporu halka sunuyoruz."

ARKASINDA KURUM VE KİŞİ YOK

Kripto paraların genelde bir blokzincir sistemine ait olduklarını, arkalarında herhangi bir kurum ve kişinin bulunmadığını anlatan BlockhainIST Danışmanı Turan Sert, bu paralar ile ilgili tüm işlemlerin, ait oldukları blokzincir tarafından yürütüldüğünü anlattı.

"Stabil para olarak da adlandırılan kimi kripto paraların değeri ABD Doları, Euro, TL gibi itibari dediğimiz devletler tarafından basılan paralara bağlıdır" diyen Sert, "Örneğin USDT (Tether) ya da USDC bu tip kripto paralara örnek olarak gösterilebilir. Kimi paraların ise arkasında herhangi bir güvence bulunmaz - bu paralar kıymeti kendinden menkul paralar olarak adlandırılır.  Kripto dünyasının en büyük iki kripto parası Bitcoin (BTC) ve Ethereum (ETH) bu tip paralara örnek olarak verilebilir" ifadelerini kullandı.

ÜRETİMİ 2140'DA BİTECEK

Turan Sert, Bitcoin sisteminin parası olan BTC miktarının en başta 21 milyon olarak belirlendiğini, şu ana kadar 18.5 milyon BTC üretilip, tedavüle çıktığını; bundan sonra 3.5 milyon daha BTC üretileceğini, üretimin de 2140 yılında biteceğini söylüyor.

FİYATI REKOR KIRDI

BTC fiyatı ise en merak edilenlerden. Geçen hafta rekor kırarak 61 bin doları aşmıştı.

Turan Sert, fiyatının günden güne hatta saatten saate değişiklik gösterdiğine dikkat çekerek şöyle diyor: "2018 başında 14 bin ABD Doları civarı iken, 2019  başında 3 bin 700 ABD Doları, 2020 başında 7 bin 200 ABD Doları, 2021 başında ise 29 bin ABD Doları oldu."

İstanbul Teknik Üniversitesi Blockchain Kurucu Başkanı Doruk İşmen ise, bir Bitcoin şu anda (24 Mart 2021 itibarıyla) 446 bin TL, yaklaşık 56 bin dolar olduğunu belirtti. "Burada bir kafa karışıklığını düzeltmek isterim, hiçbir şekilde 1 adet Bitcoin yada herhangi bir kripto parayı almak zorunda değilsiniz" diyen İşmen, "1’den daha küçük miktarlarda da alım yapabilirsiniz. Yani 0.000001 gibi bir adette Bitcoin’e sahip olmak mümkündür" diyor. 

Haber Global ekranlarında Bitcoin fiyatlarındaki dalgalanma ele alınmıştı?

BİTCOİN, EN BÜYÜK ŞİRKETLERİN HAZİNESİNE GİRDİ

İşmen, en çok talep göre kripto para çeşidinin Bitcoin olduğunu, bunu dünyanın en büyük şirketlerinin hazinesinde Bitcoin saklamaya başlamasından da anlaşılabileceğinini söylüyor ve ekliyor: "Bunun bir ötesi devletlerin hazinesinde Bitcoin tutmaya başladığını açıklaması olacaktır."

Doruk İşmen, en çok Bitcoin'in tercih edilmesinin nedenini ise şöyle açıklıyor: "Doğru ekip, doğru yer, doğru zaman ve biraz da şans. Satoshi ve Bitcoin’in ana ekibi matematik, kriptoloji ve yazılım anlamında uzman kişilerden oluşuyordu. Doğru yer, çünkü böyle bir sistemin herhangi bir merkezi olmamalıydı ve kurucusu anonim kalmalıydı. O yüzden burada yer için sadece internet diyip, kurucusunun anonim olması sebebiyle herhangi bir ülke tarafından sahiplenilmeyecek şekilde Bitcoin hayatına devam etti. Doğru zaman, 2008 dünya krizi mevcut finansal sisteme olan güveni bir hayli sarsmıştı ve bu sebeple 2009’un başında çıkan Bitcoin için doğru zaman argümanı da gerçekleşmiş oldu. 

"KOD BİLEN HERKES ÇIKARABİLİR"

Bir taraftan da sürekli yeni bir kripto para ile karşı karşıyayız. Şu an kaç kripto para çeşidi var ve bunları kimin, nasıl çıkardığı sorusu akla geliyor. 

Doruk İşmen'in verdiği bilgiye göre, gerçekleştirilen herhangi bir projenin kodunu Github’dan bulup, sadece ismini değiştirerek aynı projenin çalışma prensiplerini kullanarak yepyeni bir ürün gibi yaratabilirsiniz. Bunu gerçekten yapan bazı projelerin olduğunu aktaran İşmen, "Kodlarını incelediğinizde nereden almış olduklarını bile görebiliyorsunuz. Bu sebeple aslında binlerce kripto para var. Herkese açık olmasından dolayı, dünyanın neresinde olursanız olun, dil, din, ırk, cinsiyet hiçbirinin önemi olmadan kripto paraları kullanabilir, yazılımınızı blokzincirine yükleyebilir ve madenci olabilirsiniz. Kim kripto paraları çıkarıyor sorusunun cevabı birazcık kod bilen herkes aslında" diyor.

6 BİN 500 ÇEŞİDİ VAR

BlockhainIST Danışmanı Turan Sert, toplam kripto para çeşidinin 6 bin 500’ün üzerinde olduğu bilgisini verdi.

Kripto paraların ağırlıklı bir kısmının açık kaynak teknolojisi ile üretildiğini belirten Sert, "Bu, ait oldukları yazılımın herkes tarafından görülebilmesi ve kopyalanabilmesi anlamına geliyor. İsteyen herhangi biri Bitcoin’in kodunu alıp kendi parasını yaratabilir ama bu çıkaracağı paranın değeri olacağı anlamına gelmez. Paranın bir değer olması için kişilerin ona değer atfetmesi gerekir. Örneğin Bitcoin’in 105 tane kopyası çıkarılmış durumda. Ancak bunların hiçbiri Bitcoin’in popülaritesine ulaşmadı" diye konuştu.

Bitcoin kadar olmasa da kripto para teknolojisinin temel taşlarından biri olarak gösterilen Ethereum aracılığıyla, merkeziyetsiz bir şekilde kredi çekebileceği, yatırım yapabileceği belirtiliyor.

ETHEREUM'UN AYAK SESLERİ...

İstanbul Teknik Üniversitesi Blockchain Kurucu Başkanı Doruk İşmen, "Aslında benim şahsi olarak çok fazla ilgilendiğim ve başta da dünya bilgisayarı olarak tanımladığım Ethereum’da da bir hayli talep görülüyor" diyor.

"Ethereum bir blokzinciri altyapısıyla çalışmaktadır ve akıllı kontrat özelliğini ilk defa hayata geçiren projedir" diyen İşmen, bu sanal parayla ilgili de şunları anlattı: "Ethereum üzerinde merkezi olmayan uygulamalar geliştirilmekte ve herhangi bir merkezi kuruma bağlı olmadan kripto para kullanıcıları işlemler yapmaktadır.

En çok kullanılan özellik ise bankacılık işlemleridir. Siz Ethereum sayesinde, merkeziyetsiz bir şekilde kredi çekebilir, kripto paralarınızdan getiri kazanabilir, yatırım yapabilir, türev işlemler gerçekleştirebilir ve çok daha fazla finansal işlem yapabilirsiniz. Bitcoin kadar olmasa da, Ethereum’a da bu devrimsel finansal sisteminin temel taşlarından biri olacağı için büyük bir ilginin olduğunu söyleyebilirim ve hatta kurumsal firmaların da, Bitcoin’e yatıran miktar kadar büyük olmasa de Ethereum’a da yatırım yapmaya başladıklarını belirtebilirim."

YATIRIM YAPMAK İSTEYENLER NE YAPSIN?

Kripto paraların oldukça teknik ve bir o kadar da spekülatif yatırım araçları olduğuna dikkat çeken Turan Sert, şu önerilerde bulundu: "Kripto paralara kulaktan dolma bilgilerle yatırım yapmak çok tehlikeli. Bu konuda kişilerin mutlaka belli bir finansal okur yazarlığa erişmeleri gerekli.  Açıkçası kripto paraların ne olduğu ve riskleri hakkında uzun bir süre okuyup araştırma yapmamış hiç kimsenin bu alanda yatırım yapmasını tavsiye etmem. Bütün riskleri bilip ve kabul edip hâlâ bu konuda yatırım yapmak isteyenlerin Türkiye’de yerleşik ve devletimizin kanunları altında kurulmuş yapıları kullanmaları, daha sonrasında oluşabilecek sorunlarda karşılarında muhatap bulabilmeleri açısından yerinde olabilir."

İTÜ Blockchain Kurucu Başkanı aynı zamanda BiLira Pazarlama Direktörü Doruk İşmen, BiLira ekibi olarak Türk insanını kripto para konusunda bilinçlendirmeyi kendilerine görev edindiklerini anlattı.

Kripto para ekosisteminin her gün farklı ürünlerin ortaya çıktığına dikkat çeken İstanbul Teknik Üniversitesi Blockchain Kurucu Başkanı Doruk İşmen, "O yüzden inanılmaz bir bilgi akışı oluyor ve bu bilgileri takip etmek için gerçekten ciddi mesai harcamak gerekiyor" diyor.

"Ancak her yatırımcı tipi bu kadar içli dışlı olmasa da kripto paralara yatırım yapabilir tabii" diyen İşmen, şöyle devam etti: "Ana kripto paralara düzenli olarak yatırım yapabilirler. Bu stratejiye dolar maliyet ortalaması deniyor. Yani her ay düzenli bir geliriniz varsa, onun belli bir yüzdesini kripto para almak için kullanabilir ve böylece kripto paraların geleceğine inanıyorsanız, bu yöntemi rahatlıkla kullanabilirsiniz. Kripto para sektörünü takip etmek için ise yerli kaynaklardan faydalanabilirler. BiLira ekibi olarak Türk insanını kripto para konusunda bilinçlendirmeyi kendimize bir görev olarak edindiğimiz için, bizim ana sayfamızda bulunan Öğren sekmesine mutlaka baksınlar, Kripto Küratör isimli haftalık olarak yayınlanan kripto para konusundaki haberleri en yalın ve en önemlilerini özetleyen bülteni takip etsinler ve öğrenmekten, yeni bilgiler edinmekten asla kaçınmasınlar."

Kaynak: Web Özel