Bebekler ve çocuklarda mutant virüs daha mı etkili? Uzmanlar anlatıyor

Koronavirüs ile mücadele global çapta devam ederken ülkemizi etkisi altına alan İngiltere varyantı ve Brezilya'nın oldukça zor günler geçirmesine sebep olan Brezilya varyantı ile ilgili olarak da hem bilimsel çalışmalar sürüyor hem de sahada yaşananlar sonucunda yeni bulgular elde ediliyor.

Çocuklarda ve bebeklerde koronavirüsün ağır seyretmediği ifade edilirken Brezilya'dan gelen endişe verici bir haber soru işaretlerine neden oldu. Ülkenin sağlık bakanlığının verilerine göre Brezilya'da Şubat 2020 ile Mart 2021 arasında Covid-19 nedeniyle, 9 yaşın altında en az 852 çocuk yaşamını yitirdi. Bunların 518'ini bir yaşın altındaki bebekler oluşturuyor.

'AÇIKLANAN SAYININ İKİ KATINDAN FAZLA...'

Ancak Sao Paolo Üniversitesi'nden Dr. Fatima Marinho'ya göre bu sayı çok daha yüksek. Dr. Marinho açıklanan sayının iki katından fazla çocuğun Covid'den öldüğü görüşünde. Çocuklara daha az PCR testi yapıldığını öne süren Dr. Marinho, akut solunum yetmezliği nedeniyle yaşanan ölümlerin geçen yıllara nazaran 10 kat arttığını ifade ediyor ve 1302 bebek ile 9 yaş altı 2 bin 60 çocuğun virüs nedeniyle yaşamını yitirdiğini öne sürüyor.

Peki çocuklar ve bebekler için ekstra endişe etmeli miyiz? Son durum ne söylüyor. Türkiye Milli Pediatri Derneği İstanbul Şube Başkanı Prof. Dr. Rukiye N. Eker Ömeroğlu ile Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Sevil Bilir Göksügür, Haberglobal.com.tr'nin sorularını yanıtladı.

Doç. Dr. Göksügür, bu verilerin Dr. Marinho'nun şahsi hesaplaması olduğunu ifade ederken “Covid-19'a yakalanan çocuk sayısında toplamda bir artış var ancak oran olarak bir artış saptanmış değil” diye konuştu.

İstanbul Tabip Odası Yönetim Kurulu Üyesi ve Türkiye Milli Pediatri Derneği İstanbul Şube Başkanı Prof. Dr. Rukiye N. Eker Ömeroğlu

Prof. Dr. Ömeroğlu ise Eylül 2020'de Sağlık Bakanlığı'nın açıkladığı sayıları hatırlattı. Rapora göre o döneme kadar tespit edilen vakaların yüzde 6.9'unu 15 yaş altı çocuklar oluşturmaktaydı. Aynı raporda 0-14 yaş arası toplam 12 çocuğun yaşamını yitirdiği bilgisi paylaşıldı. Vefatların 6'sı 2 yaş altı çocuklarda görüldü.

PROF. DR. ÖMEROĞLU: 'BÖYLE BİR DURUM SÖZ KONUSU DEĞİL'

Yeni rakamların açıklanmadığını aktaran Prof. Dr. Ömeroğlu, “Mutasyon çocukları daha mı çok etkiliyor?” sorusuna ise “Bu konuyla ilgili olarak İngiltere'de yapılmış iki çalışma var. Virüsün çocuklara ilgisinin artışına dair bir bulgu yok. Genel olarak vakalar artıyor, İngiliz varyantının bir özelliği olarak da bulaşma hızı yüksek. Bu haliyle çocuklarda görülen vaka sayılarını da artırıyor. Ama tercihli olarak oransal bir şekilde çocuklarda artan bir sıklık görülmedi. Epidemiyolojik iki çalışma var ve böyle bir durum söz konusu değil” yanıtını verdi.

Prof. Dr. Rukiye N. Eker Ömeroğlu'nun sözünü ettiği, 10 Şubat'ta The Lancet'ta yayınlanan makalede; King's College Hastanesi'ne 1 Mart 2020-31 Mayıs 2020 tarihleri arasında giriş yapan 20 adet 18 yaş altı vaka ile 1 Kasım 2020-19 Ocak 2021 tarihleri arasında hastaneye giriş yapan 60 adet 18 yaş altı vaka karşılaştırıldı. İki grup arasında belirgin farklılıklar bulunmazken raporda yer alan şu ifadeler dikkat çekti:

“Önemli olarak, ikinci dalgada, çocuklar ve genç insanlarda daha şiddetli bir hastalığın vuku bulduğuna dair bir kanıt bulamadık. Bu da B.1.1.7 varyantının (İngiliz varyantı) ana türden gözle görülür derecede farklı bir klinik seyre sebep olmadığını gösteriyor.”

Pandemi sürecinde dünyada en çok can kaybının görüldüğü ikinci ülke olan Brezilya'da halk aşı olmak için uzun kuyruklarda bekliyor. (Fotoğraf: Reuters)

BREZİLYA'DA NE OLDU?

Salgından çok ağır bir şekilde etkilenen ve hükümetin izlediği politikalar nedeniyle ağır bir şekilde eleştirildiği Brezilya'da Pediyatri Topluluğu'ndan Renato Kfouri, "Daha çok vaka görüyoruz ve bu hastaneye yatırılma sayılarına da yansıyor. Ölüm sayıları da bu nedenle artıyor. Çocuklar da buna dahil. Eğer salgın kontrol altına alınsaydı bu senaryoyu yaşamazdık" diyor.

Worldometers verilerine göre Brezilya'da, 14.3 milyonu aşkın vaka tespit edildi, toplamda 390 bin 925 kişi Covid-19 nedeniyle yaşamını yitirdi. Brezilya'da çocuk ve bebeklerde görülen vaka ve ölüm artışlarının sebebi olarak çocuklara çok daha az test yapılması gösteriliyor.

Çocuklarda; ateş, karın ağrısı, halsizlik, döküntüler, baş ağrısı gibi etkiler yaratan MIS-C yani çoklu sistemik inflamatuvar sendromunun ise artmakta olduğu gözlemleniyor. MIS-C, virüse maruz kalan veya virüsü kapan çocuklarda görülebilen bir sendrom. Brezilya'da da bu örnekler görülürken ebeveynlerin belirtelere karşı dikkatli olması gerekmekte.

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Sevil Bilir Göksügür

Aynı zamanda bebeklik çağı, ateş yükselmelerinin sıklıkla görülebileceği bir çağ. Peki ebeveynler semptomları nasıl ayırt edecekler?

Prof. Dr. Ömeroğlu, “Koronavirüs çocuklarda çok daha hafif bulgularla seyrettiği için filyasyon çalışmaları bu noktada çok önemli. Çocuklarda mesela hiç ateşsiz, sadece öksürük ve nezle haliyle görülen ve bizim başlarda 'Bunlar Covid olamaz' dediğimiz ama sonradan ebeveynleri hastalandığı zaman tanıya dolaylı olarak gittiğimiz vakalar oldu” diyor.

'EBEVEYNLER BU BULGULARI ÖNEMSEMEMEZLİK ETMESİNLER'

Çocukların hastalığı çok hafif geçirebildiklerini vurgulayan Prof. Dr. Ömeroğlu bulaştırma riskinin altını çizerken “Her türlü solunum yolu bulgusu, hatta, bazen karın ağrısı ve ishaller de Covid-19 bulgusu olabiliyor. Dolayısıyla ebeveynler çocuklarının şikayeti olduğu zaman bunu önemsememezlik etmemeliler. Çünkü evdeki yaşlılara da bulaştırabilecekleri için test yaptırmalılar” ifadelerini kullanıyor.

“Bebeklik dönemi sık sık ateşli hastalıkların görülebildiği bir dönem olduğu için Covid'i ilk etapta bu tarz rahatsızlıklardan ayırt etmek güç olacaktır” diyen Doç. Dr. Göksügür de benzer bir yorum yapmakta:

“Çocuklarda belirti türleri çok değişken. Belirtisiz vakalar çoğunlukta olmakla beraber ateş, burun akıntısı, burun tıkanıklığı, öksürük, ishal, kas ağrısı, koku kaybı gibi belirtiler ortaya çıkabiliyor.”

Doç. Dr. Göksügür aynı zamanda “Ateş görülürse bir hekimle irtibata geçilmeli. Takibinde muayene ve gerektiğinde testler yapılarak durum gözlenmeli” diyor.

'İŞE GİDİP GELEN EBEVEYNLER...'

“Virüsün ilgisinin çocuklara yönelik artmış olması gibi bir durum söz konusu değil” diye konuşan Prof. Dr. Ömeroğlu, yetişkinlerin aldığı önlemlerin çocuklar için de geçerli olduğunu vurguluyor. Doç. Dr. Sevil Bilir Göksügür ise “Bu dönemde çocuklar okula da gidemediğinden ötürü hastalık çocuklara genel olarak işe gidip gelen ebeveynlerden bulaşıyor. Bunun yanında parkta oyun oynarken veya yolculuklar sırasında kurulan yakın temaslar nedeniyle ya da eve gelip giden birinden de virüs bulaşabilir” diyor ve son olarak alınabilecek tedbirleri sıralıyor:

“-Dışarıyla temasta olan ebeveyn, evde çocuk ile temasında hijyen kurallarına dikkat etmeli.

-Evler her zamankinden daha sık havalandırılmalı.

-Ortak eşya kullanımı minimuma indirilmeli.

-Ebeveynde herhangi bir hastalık belirtisi varsa sadece şüphe bile olsa bebekten uzak durmalı.

-Eğer söz konusu anne ise belirtisi varsa ve emzirme dönemindeyse emzirmeye devam etmeli ancak uygun bir şekilde maske takıp, el hijyenine daha da dikkat ederek bebeğe yaklaşmalı.”

metin.aktasoglu@haberglobal.com.tr

Kaynak: BBC, The Lancet

Kaynak: Web Özel