Afet bölgesinde sanayi ne durumda? Patronlar göçün altını çiziyor...

Depremden etkilenen illerin sanayisi Türkiye için çok önemli. Gaziantep'te ülkenin en büyük Organize Sanayi Bölgesi (OSB) yer alırken, sadece Kahramanmaraş iplik üretiminin yüzde 40'ını karşılıyor. Adıyaman OSB'de aşı üretim merkezi yer alıyor. Buralarda toplam 4 bin 500 işletme ve 540 bine yakın çalışan var. Deprem illerinin sanayi üretimindeki payı 2021 verilerine göre yüzde 11.3. Kent nüfusunun yüzde 70-80'i de geçimlerini bu bölgelerden sağlıyor. Görüştüğümüz sanayi bölgesi çalışanları, iş gücüne ulaşamadıklarını ve göç endişesi taşıdıklarını kaydediyor.

Adana Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Zeki Kıvanç, bölgede depremden fiziki olarak hasar alan çok işletme olmadığını söylüyor. "2022 yılında toplam 20 milyar 136 milyon dolardan fazla ihracatı bu bölgelerimiz gerçekleştirdi" diyen Kıvanç, üretime başlamaya hazır çok iş yeri olduğunu ve iş gücünün mutlaka bu bölgelerde tutulması gerektiğini savunuyor.

OHAL kapsamında işverenlerin, iş yerlerinin ağır ya da orta hasarlı olduğunu belgelemeleri durumunda, ''uygunluk tespiti'' beklenmeksizin kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilecekleri biliniyor. Buna dair de konuşan Kıvanç, "Kısa çalışmadan istifade edebilmek için illa hasarlı mı olması lazım? Binada hasar yok işletme zarar görmüş durumda" diyor.

Malatya 2. OSB Müdürü Vekili Mehmet Şimşek, 6-7 firmanın ağır hasarlı, 10-12 firmanın orta hasarlı olduğunu söylüyor. "OSB'ler ayağa kalkarsa şehir de ayağa kalkar. Malatya'nın iş gücünün yüzde 60'ı göç etti" diyen Şimşek, bölgede en çok makine ve tekstil fabrikaları olduğunu aktarıyor. 2 bin kişilik işletmenin 150 çalışanının geldiğini ancak bu kişilerin fabrikanın ısınma giderini dahi karşılayacak üretim yapamayacaklarını anlatan Şimşek, barınma sorununun daha hızlı çözülmesi gerektiğini ifade ediyor.

'TOPARLANMAMIZ 6 AYI BULABİLİR'

Adıyaman Organize Sanayi Bölgesi'nde beyaz yaka olarak çalışan Adem İçli, bölgede az da olsa yıkılan işletmeler olduğunu söylüyor. Çalışan, kayıplarındaki net rakama henüz ulaşamadıkları bilgisini veren İçli, "Enkaz altında kalan telefonlar var, idari binamızda da çatlaklar var, bölgemize ikinci gün elektrik verildi" ifadelerini kullanıyor.

Adıyaman OSB, aynı zamanda 12 bin kişiye de sığınak olmuş durumda. Alanda çok sayıda çadır ve konteyner kent kuruldu. Görüştüğümüz firmalardan birkaçı ise toparlanmalarının ortalama 6 ayı bulabileceğini kaydediyor.

'BİNALAR SAĞLAM OLSA BİLE MAKİNELER HASARLI'

Kahramanmaraş Sanayi Bölgesi Müdürlüğü Genel Sekreteri Serdar Şerbetçioğlu, bölgedeki fabrikaların yüzde 90'ının hasarlı olduğunu söylüyor. Sağlam olan binalarda da çok hassas ayarlı olan makinelerin kırıldığını ve tamirlerinin 7-8 ayı bulabileceğini anlatıyor. Bölgedeki hakim fabrikalar ise iplik, dokuma, konfeksiyon ve çelik mutfak gereçleri.

Fabrikalardaki işçilerin çoğunun ailelerini alarak daha güvenli bölgelere geçtiklerini anlatan Şerbetçioğlu, işten çıkarmalarının da OHAL kapsamında yasak olduğunu hatırlatıyor. Şerbetçioğlu, "İşçilerin aileleri ile kalabilecekleri yer olursa üretim az da olsa başlayabilir" diyor. Bazı fabrikalar ise enkazlarını kaldırmanın bir yılı bulabileceğini söylüyor.

Fabrikalardan malzemelerini alabilenler ise şanslı ve şehir dışına üretimini taşımak istiyor. Şerbetçioğlu, "Genç mühendisler en ufak çatlakta ağır hasarlı raporu veriyor, bölgeye deneyimli mühendisler gönderilsin" diyerek sözlerini tamamlıyor.

Hatay'da yer alan Payas OSB'de muhasebeci olarak görev yapan Aygün Kara, hasar alan fabrikaların tamir edilmeye başlandığını söylüyor. Şanlıurfa OSB Genel Müdürlüğü özel kalemden Masum Yıldız ise geçen haftadan beri üretime başladıkları bilgisini veriyor. Kilis OSB'den genel sekreter Murat Sakar da, ilk haftalarda işçilerin panikle işe gelemediklerini ancak psikolojilerinin yavaş yavaş normalleştiğini anlatıyor.

Kaynak: Web Özel