6 soru 6 cevap | Yanan orman nasıl tekrar yeşillenir?

Geçtiğimiz yıl yaz aylarında Türkiye'de aşırı sıcaklık başta olmak üzere güney şehirlerimizin de içinde bulunduğu 54 ayrı bölgede yangın çıkmış, ormanlarımız adeta küle dönmüştü. Muğla'nın Marmaris ilçesi o bölgelerin başındaydı.

Daha geçen senenin travması atlatılamazken, dün Hisarönü Mahallesi, Bördübet mevkiinde çıkan yangın tekrar 2021 yazını hatırlattı. Bördübet mevkiinde dün saat 20.00 sıralarında 250 hektarlık alanda çıkan yangına müdahale saatlerdir sürüyor.

Orman yangınlarında en büyük darbeyi alan bölgelerin başında gelen Marmaris'te 2021 yılında meydana gelen yangında 13 bin 650 hektar alan yanmıştı. Adeta küle dönen ilçedeki ormanların tekrar yeşillendirilmesi için seferberlik başlatıldı. Şu anki yangın durduktan sonra yine mücadele bu alanları yeşillendirmek için olacak.

🌲Peki yandıktan sonra ormanlık alanlar nasıl tekrar yeşillendirilir?
🌲Yangından sonra bir ormanın florasında neler olur?
🌲Ormanlar ne kadar süre sonra eski görünümüne kavuşur?

1-Ormanların yenilenmesinde bölgelere göre fark olur mu?

İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölümü öğetim görevlisi Prof. Dr. Doğanay Tolunay: Akdeniz ve Ege Bölgesi'nde yanan orman bölgelerinin büyük bir çoğunluğu kızılçam ve maki. Bu ağaç ve bitki türleri yangına uyum sağlamış türler. Bunlar yangınla gençleşirler. Yangında ağaçlar çok fazla zarar görmezler.

2-Yanan ormanlık alan kendini nasıl yeniler?

Tolunay: Yanan kızılçam ormanları yerine önümüzdeki on yıl içerisinde 5-8 metre arasında ağaçlar oluşacak. Yanmış toprak örtüsü yeşillenecek ama ekosistem olmayacak. Bu kadar kısa sürede burada bir ekosistem olması mümkün değil. Ekosistemde sadece ağaçlar yok. Burada otsu türler, çalılar var. Yangından kaçıp giden hayvan türleri var. Bunların da tekrar geri gelmesi, kurduğumuz ormanlara yuvalar kurması gerekiyor. Bu da en azından 40-50 yıl civarında bir süre alacaktır.

Karabük Üniversitesi Orman Fakültesi, Orman Mühendisliği Bölümü Başkanı Prof. Dr. Ali Kavgacı: Bu sahaların hepsi insan müdahalesi olsa da olmasa da ilk baharla birlikte yeşillenmeye başlayacak. Kızılçam ormanlarının tekrar gençleşip 5 metrenin üzerinde bir boylanmaya ulaşması yetişme ortamının verim gücüne bağlı olarak 10 ve 20 yaş aralığında tekrar kızılçam ormanı olarak göreceğiz.

3-Yangınlar sonrası alan nasıl yeniden yeşillendirilmeli?

Tolunay: Ormanlar belli bir yaşın üzerindeyse, belli bir olgunluğa ulaşmışsa, üzerinde yeterince kozalak ve kozalakların içerisinde tohum varsa, yangından sonra sadece bu alanları koruduğunuzda önümüzdeki bahardan itibaren orada kızılçam fidanları büyümeye başlar.

Kavgacı: Bu ekosistemlerin hepsi yangına uygun ekosistemler. Yangına adapte olmuşlar yani yangınla evirilmişler. İnsan olmasa da yangının doğal bir süreç olduğu ekosistemler. 30 ve üstü yaşlarda yangın sonrası alanı tohumlayacak şekilde tepelerinde yeterince tohum tutabiliyorlar.

4-Ağaçlandırma projesi nasıl başlamalı?

Tolunay: Ağaçlandırma yapmak istesek de bunu yapmaya başlayabilmemiz en az 2 yıl sürer. Yanan yerlere hemen gidip fidan dikme şansımız yok. Yangın bittikten sonra ilk yapılacak şey yanan ağaçların kesilmesidir. Bu kesilecek ağaçların ormandan uzaklaştırılması bile birkaç yıl sürecektir.

Kavgacı: 30 yaş ve üstü kızılçam ormanlarının büyük çoğunluğu doğal olarak kendini yenileyecektir. Eğer kendini yenileyecek yaşta değilse oralar makiliklere dönüşebilir. Bunun önünü almak için 30 yaş altındaki ormanlarda sadece kızılçam dikilmesi.

5-Yeterli fidan var mı?

Tolunay: Bu kadar büyük bir olayda (2021 yılı orman yangınları) 'ağaçlandıralım' dediğinizde gerekli fidanları bulamayacaksınız. Bu kadar büyük çapta alana fidan dikmek için orman fidanlıklarımızda yeterli fidan yok. Kaldı ki ekolojik olarak ve geleceği düşünerek mümkün olduğunca yana orman alanlarını ağaçlandırsak bile o yanan alandaki ağaçlardan toplanan tohumları kullanmamız gerekiyor.

6-Ormanların yok olması bölge iklimini nasıl etkiler?

Tolunay: Ormanların yanması sonucunda atmosfere çok yüksek miktarda karbondioksit salımı oldu. Ççok geniş alanda yangının olduğu bölgelerde şöyle riskler var, örneğin şiddetli sağanak yağışlar olduğunda seller olabilir. Sonbahar gibi sağanak yağışlarla küller taşınıp su kaynaklarına ulaşması onları kirletmesi olasılığı var. Yerleşim yerlerine yakın ağaç örtüsü yok olduğu için lokal iklim değişecektir ve daha sıcak bir hale gelecektir.

 *Yukarıdaki derlemede yer alan uzman görüşleri 3 Ağustos 2021'de haberglobal.com.tr'de '6 soru 6 cevap: Yanan orman bölgesi nasıl yeşillendirilir?' başlığıyla yayınlanan makaleden alınmıştır.

Kaynak: Web Özel