Enflasyon yönünü aşağı doğru kırdı... | TÜFE ne sürede kaça kadar inebilir?

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre kasım ayında Tüketici Fiyat Endeksi aylık (TÜFE), yüzde 2,88 arttı. Yıllık enflasyondaki artış ise baz etkisi ile yüzde 84,39 oldu. Böylece yıllık enflasyondaki artış oranı 18 ay sonra ilk kez düştü.

Uzmanlar enflasyonda baz etkisinin süreceğini ve yıllık enflasyonda düşüşün önümüzdeki aylarda da devam edeceğini belirtiyor. Merkez Bankası'nın sitesinde yer alan bilgiye göre, baz etkisi, bir endeksin 12 ay önceki aylık değişiminin, o ay ile karşılaştırıldığında önemli ölçüde düşük veya yüksek şekilde sapması halinde oluşuyor.

📈Peki bu baz etkisi geçici mi?

📈Enflasyon kalıcı olarak düşecek mi?

📈Asgari ücret artışı ve yılbaşı gelecek zamlar enflasyonu ne kadar artıracak? 

Trakya Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sadi Uzunoğlu baz etkisi nedeniyle enflasyonu aşağı doğru çekildiğini ifade ediyor. Ekonomist "Yüksek enflasyonlar aylar geçtikçe geriye düşmeye başlayacak. Yüzde 65 - 50 seviyelerine kadar düşecek. Ancak belli bir süreden sonra enflasyon katılaşmaya başlayabilir" diye belirtiyor.

Peki bu baz etkisi ne demek? Bir önceki yıla göre fiyat artışı çok yüksek olduğundan dolayı bir sonraki hesaplama döneminde fiyatların artış oranı önceki yıldan daha az olabiliyor. Kabaca baz etkisini böyle tanımlamak mümkün.

Enflasyonda katılaşmanın özellikle hizmet sektöründe olacağını söyleyen Prof. Dr. Uzunoğlu,  "Bu katılaşma nedeniyle enflasyon bir noktaya kadar düşer" demekte. Prof. Dr. Sadi Uzunoğlu sözlerini şöyle sürdürüyor:

Gıda fiyatları yükselmeye devam ediyor. Dünyada tedarik zincirlerinin hala tam olarak kurulamaması nedeniyle birincil ürüne ulaşma konusunda ciddi sıkıntı var. Bu da tabi ki ürün talebini artırıyor fiyatları yukarı doğru çekiyor. Bir taraftan seçim çalışmaları var seçim çalışmaları nedeniyle kredi genişlemeleri başlar. Bunun getireceği ve asgari ücretin baskısı olacaktır. Bu yüzden enflasyon katılaşır. Kalıcı düşüş için çok ciddi 3 yıllık bir program ilan edilip uygulanması lazım.

'FİYAT İSTİKRARINDAN ÇOK UZAĞIZ' 

Spinn Danışmanlık Kurucu Ortağı ve Ekonomist Özlem Derici Şengül, enflasyonda düşüşün önümüzdeki 4-5 ay boyunca devam edeceğini söylüyor. Şengül "Ama yüzde 20'nin altına ne zaman gelecek diye sorarsanız o önümüzdeki senenin konusu değil. Sonraki senelere kalacak gibi görünüyor. Kalıcı olarak yüzde 85'in altına geldik derseniz evet geldik. Ancak fiyat istikrarından çok uzağız" ifadelerini kullanıyor.

Memur ve asgari ücretli Ocak ayında, maaşlarını zamlı alacak. Ayrıca sigara ve alkoldeki ÖTV oranları da artacak. Vergi ve harçlara da zamlar yeni yıldan itibaren yansıyacak. Bu durum yönünü aşağıya kırmış enflasyonu yukarı çeker mi? 

Ekonomist Şengül, asgari ücret zammının enflasyonu yukarı çekecek bir etkisi olmadığını alım gücündeki düşüşün yüksek olması nedeniyle asgari ücret artışlarının onu bir parça telafi edeceğini söylüyor.

'YÜZDE 40'IN ALTINA GERİLEMESİ ÇOK ZOR' 

Şengül, "Ekonomide çok ciddi bir sıkılaşmaya ihtiyaç var. Politikalar o noktada değil tabi. Bu yüzden asgari ücret zamlarının ekstra enflasyon yaratacağını düşünmüyorum. Yeniden değerlendirme oranlarında kamunun regüle ettiği fiyatlara birçok şeye zam gelecek. Bunun nerede dengeleneceği önemli" demekte.

Enflasyonun baz etkisi ile yüzde 50'li oranlara kadar düşeceğini öngören Şengül, 40'ın altına gerilemesinin çok zor olduğunu dile getiriyor. Enflasyonun daha aşağı çekilmesi için politik müdahale gerektiğini belirten ekonomist, "O politik kararlılık seçimden sonra gösterilir mi gösterilmez mi ne yapılacak düşmesi için şu an her şey çok belirsiz" diyor. 

'BAZ ETKİSİ BASKIN GELECEK' 

Ekonomist Özlem Derici Şengül, yılbaşından sonra gelecek zamların, enflasyonu biraz zorlayabileceğini ama baz etkisi baskın geleceğini belirtiyor. Şengül sözlerini şöyle sonlandırıyor:

Baz etkisini tersine çevirecek faktörler, seçim öncesi çeşitli kesimlere yapılacak teşvik yardımları ya da asgari ücretin 7-8 bin lira seviyesinde değil de 9-10 bin lira seviyesinde açıklanması. Yılbaşından sonra yapılacak zamların yukarı doğru bir miktar etkisi olacaktır ama ben baz etkisinin baskın geleceğini tahmin ediyorum. 

Kaynak: Web Özel