Faiz tek hanelere indi ama... Kredi fiyatları neden bu kadar yüksek?

Merkez Bankası politika faizini yüzde 10,50'den 9'a indirdi. Merkez'den yapılan "Ağustos ayında başlatılan faiz indirim döngüsünün sonlandırılmasına karar vermiştir." açıklamasıyla önümüzdeki ay faizin yüzde 9'da sabit bırakılacağı sinyali verildi. Böylece politika faizi 2 yılın ardından tekrar tek haneli rakama indirilmiş oldu. 

Merkez Bankası'nın politika faizini tek haneli rakama indirmesine karşın bankalarda kredi faizleri yıllık bazda yüzde 20'nin üzerinde seyretmeye devam ediyor. 

Peki politika faizi ve kredi faizleri arasındaki bu makas neden açık? Politika faizi bu kadar düşük iken vatandaş neden bu kadar yüksek faiz oranları ile kredi çekiyor? Vatandaşın çektiği kredinin faizi nasıl düşer?

KREDİ FAİZLERİ MEVDUAT FAİZLERİNİN 3-4 PUAN ÜZERİNDE

Trakya Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sadi Uzunoğlu, şu anda belirlenen politika faizinin piyasa koşullarına uygun bir faiz oranı olmadığını söylüyor. Uzunoğlu, "Şu anda mevduat faizlerinin yüzde 22 ile 24 oranlarında gezdiğini biliyoruz. Kredi faizleri de bu oranın 3-4 puan üzerine kadar çıkabiliyor" demekte.

'MAKAS KAPANACAK'

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati Twitter'dan yaptığı açıklamada önümüzdeki dönemde piyasa faizlerinin de benzer biçimde tek haneli seviyelere inmesini beklendiğini söylüyor. Nebati, "Türkiye Ekonomi Modelimiz kapsamında uygulamaya aldığımız politikaların ve yakın dönemde kurumlarımızın koordineli bir şekilde almış olduğu tedbirlerin katkısıyla politika-kredi faizi makası kademeli biçimde kapanıyor" diyor.

Bu oranlarda bile vatandaş ve işletmelerin kredi bulmakta zorlandıklarını söyleyen Uzunoğlu, "Piyasa katılımcılarının da beklediği enflasyon oranları belli ancak şu anda piyasa gerçek dışı bir fiyatlama içerisinde" derken sözlerini "Bu ortamda 9 gibi bir faizin ortaya atılması, mevcut kredi borçlarına yarıyor. Hem faiz kontrol ediliyor, hem de döviz kontrol ediliyor. Bu durum da bize cari açık olarak geri dönüyor" diye sürdürüyor. Prof. Uzunoğlu, kredi faizlerinin şu anda inmeyeceğini düşündüğünü sözlerine ekliyor.

KREDİ FAİZLERİ ENFLASYON VE BEKLENTİLERLE UYUMLU 

İstanbul Bilgi Üniversitesi Öğretim Görevlisi Profesör Cem Başlevent şu anda kredi faizlerinin enflasyon ve beklentilere uyumlu olduğunu söylüyor. Bankaların mevduatlara yüzde 20 üzeri faiz vermek durumunda olduğunu belirten ekonomist, "Karşılığında bankaların kar etmesi için kredi faizlerinin biraz daha yüksek olmaları gerekiyor" diyor. Başlevent bankaların neden daha yüksek faiz istediğini şöyle açıklıyor:

Hükümet kendisine hedef olarak belirlediği için politika faizlerini indirdi ama bu kredi faizlerine yansıyamıyor. Mevduat faizleri diğer faizler piyasada yüksek. Kredi faiz oranları de uzun vadeli beklentileri ve maliyetleri yansıtıyor. Bu beklentiler de politika faizinin ima ettiğinden daha olumsuz olduğu için mecburen bankalar politika faizinden daha fazla faiz istiyor.

Ekonomist Enver Erkan geçtiğimiz ay haberglobal.com.tr'ye yaptığı açıklamada, Merkez Bankası'nın, yüzde 9'a düşen politika faizini referans almak istediğini söylemişti. Erkan şu ifadeleri kullanmıştı: "Ama banka maliyetlerini artı kar koyduğumuzda normalde 5 puanın üzerinde olması gereken kredi faiz oranlarının bu seviyelere düşmesi zor" Mevduat oranlarının yüzde 20 veya yüzde 23 seviyelerine kadar çıkabildiği bir ortamda kredi çıkışlarının doğal olarak yavaşladığını belirten Erkan, "Bu da sistemin işlerliğini ve parasal aktarım mekanizmasını etkilemektedir" diye dile getirmişti.

Kaynak: Web Özel