Bir Avrupa ülkesi euroya geçerse ne olur?

Avrupa Birliği sınırlarındaki her ülke birliğin ortak parası euroyu kullanmıyor. Örneğin İngiltere birlik üyesi iken parası daha değerli olduğu ve dünya çapında geçerliliği olduğunu düşündüğü için Sterlin’den vazgeçmemişti. Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne yakın gözüktüğü 2002 sonrası dönemde de ülkede euro kullanılması halinde ekonomide olabilecek gelişmeler sıklıkla tartışılıyordu. 2002 sonrası dönemde uygulanan ekonomi politikaları sayesinde IMF ile anlaşmalar belirli bir çerçeveye oturmuş, Türk Lirası güven kazanmaya başlamış ve paradan altı sıfır atılmıştı.

Şu sıralarda aday olmayan ama AB üyesi olan Hırvatistan milli parası Kuna’yı bırakıp, euroya geçmeyi değerlendiriyor. Hırvatistan, Split ve Dubrovnik gibi kentleri ile turizm alanında oldukça hareketli ve ülkeye her yıl milyonlarca euro döviz giriyor.

Hırvatistan’ın hedefi 1 Ocak 2023 itibarıyla euroya geçmek. Euroya geçen en son ülke 2015 yılında Litvanya olmuştu. 3.9 milyon nüfuslu Hırvatistan halkı da Kuna’yı bırakmaya hazır. Ülke euroya geçme talebini resmen birliği yapmış, 2020 yılında ERM-2 adı verilen bekleme odasında alınmıştı.

HEDEF BATI İLE ENTEGRASYON

Peki bu küçük Balkan ülkesi neden resmi para birimini bırakmaya bu kadar hevesli? Asıl sebep batı ile daha entegre olmak. Bu küçük Balkan ülkesi birliğin bir üyesi ancak ortak para biriminin batı ile olan ittifakını güçlendireceği düşünülüyor. Tarihsel olarak Balkan ülkeleri bir yanda Rusya bir yanda Avrupa arasında bir politik denge tutturmaya çalıştılar.

Peki ülke bu durumdan ekonomik olarak ne kazanır? Hırvatistan’ın Gayri Safi Milli Hasılası’nın beşte biri turizm gelirlerinden oluşuyor. Bu gelirin büyük bir miktarının euro olduğunu düşünebiliriz. Aynı zamanda ülkedeki özel ve kamu bankalarının mevduatlarının büyük bir kısmı euro cinsinden. Bu bankaların sağladığı kredilerin üçte ikisi 520 milyar kuna (78 milyar dolar) Eğer Hırvatistan, Euro Bölgesi üyesi olursa Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) belirlediği düşük faizler ile ekonomisini daha da canlandırabilir. Avrupa Merkez Bankası yüzde 0 politika faizi uyguluyor. Bu faiz yüzde 0-0.25 bandında yorumlanabiliyor. 

Hırvatistan Euro Bölgesi’ne kabul edilirse bunun başka avantajları ne olacak? Geçmiş yıllarda ekonomik olarak büyük sıkıntılar yaşayan Portekiz, Yunanistan ve İtalya gibi ülkeler Avrupa Merkez Bankası’nın sağladığı kredi paketleri ile sıkıntıları aşmaya çalışmıştı. Böyle bir durumda Hırvatistan da artık ECB’nin kaynaklarına erişebilecek. Yunanistan’ın son yıllarda yaşadıklarını ve AB yardımlarını gören Hırvat halkı biraz da bu yüzden euro geçmek istiyor.

Peki kayıp ne olur? 1990’larda Hırvat Kuna’sının değeri Alman Markı’na bakılarak ölçülürken bugün neredeyse euro karşısında sabit bir kur var. Paraların çevrim işlemlerinde Hırvat bankalarının 1 milyar Kuna zarar edeceği hesaplanıyor. Bankaların tek seferlik alt yapı yatırımları ise 80 milyon ila 100 milyon euro arasında bir yatırıma da ihtiyaçları olacak.

Avrupa Birliği parasal birlik kapsamına bir ülkeyi almaya hazırlanırken onun iç ve dış borç oranlarına bakıyor. Hırvatistan 2023 yılına kadar dış borcun gayri safi milli hasılaya oranını yüze 80 düzeyine indirmeye çalışıyor. Bu parasal birliğe katılmak için önemli bir kural.

RESMİ YETKİLİLER SORUŞTURULUYOR

Hırvatistan’ın euroya geçmesinin önündeki en büyük engel ülkedeki enflasyon. 2022 yılında yıllık enflasyonun yüzde 3.5 seviyesine gelmesi bekleniyor. Hırvatistan Merkez Bankası yetkilileri ise yıllar önce resmi görevleri varken borsada hisse senedi sahibi olmak ise suçlanıyor ve devlet tarafından soruşturuluyorlar.

Bulgaristan da parasal birliğe girmek isteyen ülkelerden. Birliğin nüfus olarak da büyük ülkeleri arasında sayılan Polonya ise 2008 krizini yerel parası ile atlattıktan sonra Euro Bölgesi’ne pek ilgi göstermiyor.

*Yukarıdaki derlemede yer alan bilgilerin bir bölümü Bloomberg'de Jasmina Kuzmanovic ve Alexander Weber imzası ile yayımlanan 'Why Croatia Sees Joining the Euro as Path to Security' isimli makaleden alınmıştır.

Kaynak: Web Özel