Prens Selman'ın yeni taktiği: Beyaz Saray'a sok, petrolü al

Dün benzine son yılların en büyük zammı geldi. Benzinin litresine yapılan 102 kuruşluk zam ile benzinin litre fiyatı İstanbul’da 8.67 TL’den, 9.69 TL’ye yükseldi. Benzinin litresi 10 TL’ye yaklaşırken ABD’de de enflasyon büyük bir problem.

Benzin fiyatları Yeni Dünya’da da günlük olarak artarken bunun en büyük sebebi Suudi Arabistan’ın üretim politikası. Suudi Arabistan pandemide petrol gelirinden mahrum kalırken üretimin artması ile birlikte kasasını yeniden doldurmaya başladı.

ABD Başkanı Biden, Rusya ve Suudi Arabistan’ın dünyaya yeteri kadar petrol vermediğini söylerken, “İnsanların evine ve işine gidebilmesi için yeterince petrol çıkarmamak doğru değil” değerlendirmesinde bulunmuştu.

Suudi ve Amerikan yetkililerin verdiği bilgilere göre ABD’liler haftalardır Suudi Arabistan’ı petrol üretimini artırması için ikna etmeye çalışıyor. 

PRENSİN İSTEKLERİ

Eğer Biden, Prens’i daha fazla petrol çıkarılması için ikna etmek istiyorsa Prens’in bazı isteklerini yerine getirmek zorunda. Bunlar arasında da Beyaz Saray’a erişim var. Biden seçildiği tarihten bu yana Muhammed bin Selman ile hiç görüşmedi onun yerine babası ile bir kez telefonda konuştu.

Gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın İstanbul’da Suudi Arabistan Başkonsolosluğu’nda vahşi bir şekilde katledilmesinden sonra ABD’de Veliaht Prens Selman’ın imajı oldukça kötü. Biden Ortadoğu liderlerine seçildiği günden beri mesafeli davranıyor. Ekim ayında yaptığı bir açıklamada, “Ortadoğu’dan pek çok arkadaş benimle görüşmek istiyor” demiş ve prensin adını direkt olarak anmadan, “Onunla görüşeceğimi sanmıyorum” ifadelerini kullanmıştı.

'SUUDİ PETROLÜNE İHTİYAÇ VAR'

2020 yılının başında petrolün vadeli kontratlarının depolayacak alan olmadığı için eksi fiyatlardan satıldığı dönemde, Suudi Arabistan vergileri artırmış ve dışarıdan daha fazla borçlanmıştı. Sadece bir sene sonra işler Suudi Arabistan’ın lehine döndü.

Barack Obama döneminde Beyaz Saray’da enerji danışmanı olarak çalışan Jason Bordoff, “Petrol talebi azalmayacak, artacak. ABD kayagazının üretim seviyesi eskisi gibi değil. Dünyanın Suudi Arabistan petrolüne ihtiyacı var” dedi. Pek çok siyasi ve ekonomik analist Suudi Arabistan’ın pandemiden güçlenerek çıktığını söylüyor. 

TÜKETİM 2019 SEVİYESİNİ YAKALADI

Dünyada günde yaklaşık 100 milyon varil petrol tüketiliyor, bu rakam 2019’da da benzer seviyedeydi. Petrol fiyatlarının 80 doların üzerine çıkması ile birlikte Suudi Arabistan’ın üretiminin önümüzdeki ay günde 10 milyon varilin üstünde olması bekleniyor. Eğer üretim böyle devam ederse 2022 yılında ülkenin petrolden 300 milyar dolar kazanacağı varsayılıyor. 

Yıllarca Suudi Arabistan’da görev yapan ABD’li diplomat David Rundell, “Yüksek petrol fiyatı Suudi Arabistan’ı mali ve politik olarak güçlendirdi.” ifadelerini kullandı. Rundell Prens Selman’ın pozisyonunu ise daha sağlam görüyor.

Ama işler prens için birkaç yıl önce böyle değildi. 2015 yılında Veliaht Prens yardımcısı, 2017 yılında Veliaht Prens ilan edildiğinde Suudi Arabistan’ı modernleştirecek adam olarak lanse ediliyordu. O dönemlerde Suudi Arabistan ABD’nin kayagazı üretiminden kaynaklı olarak ekonomik olarak zorlanmaktaydı.

SUUDİ ARABİSTAN 2030

Prens Muhammed Suudi Arabistan 2030 Vizyonu programını devreye aldı. 2030 yılına kadar ülke ekonomisini petrol dışı sektörlerde de büyütme kararı aldı. Kaşıkçı cinayeti Prens hakkındaki bütün olumlu havayı sildi.

2018’deki cinayetin ardından bazı şirketler Suudi Arabistan yatırımlarını azalttı, üstüne 2020 yılında patlayan pandemi petrolün fiyatını dibe çaktı. Ülkenin döviz rezervleri 750 milyar dolardan, 2014 ortası seviyesi olan 437 milyar dolara indi.

Suudi Arabistan artık petrolden kazandığı parayı kenara koymuyor, farklı sektörlere yatırım yapıp ekonomisini çeşitlendirmeye çalışıyor. Suudi Arabistan, Biden’ın desteğini alabilirse Ortadoğu’daki konumu değişecek. Drone saldırılarına karşı daha güvende olacak ve Yemen’deki savaş için ABD’nin desteğini sağlayacak.

Rusya ile Suudi Arabistan arasındaki yakın ilişkiler ise iki ülkenin petrol fiyatlarında dünyayı yönlendirmesini sağlıyor. Riyad yönetimi yine de petrol üretimini kısmadığı aksine talebe yetişmek için artırdığın söylüyor.

 *Yukarıdaki derlemede yer alan bilgilerin önemli bir bölümü Bloomberg'de Matthew Martin
 ve Javier Blas imzasıyla yayımlanan 'Flush With Cash, Saudi Prince Snubs Biden and Sends a Message' isimli makaleden alınmıştır.

Kaynak: Web Özel