Xi Jinping'in yeni kadrosu ne anlatıyor? Yeni isimler, kritik tasfiye...

Çin Komünist Parti’nin 20. Kongresi'nde mevcut lider Xi Jinping yeniden partinin genel sekreterliğine seçildi. İktidarını Mao'dan sonra üçüncü döneme taşıyan ilk lider olarak tarihe geçen Xi'nin, Mart 2023'te gerçekleşecek olan Çin Ulusal Halk Kongresi'nde üçüncü kez devlet başkanlığına da seçilmesine kesin gözüyle bakılıyor. Xi, 10 yıllık iktidarı döneminde kendisinden sonra gelecek lidere dair hiçbir işaret vermezken Çin'in en tepesinde iktidarını belirsiz bir süre boyunca sürdürmeyi hedeflediği yorumları hiç olmadığı kadar dile getiriliyor.

Kongre'de verdiği mesajlar ve sinyallerle Çin, Xi'nin üçüncü döneminde yeni bir yola girebilir. Peki ne değişecek? Daha doğrusu neyin değişmesi bekleniyor? Kongre'de alınan kararlardan ne anlamak gerek?

Gözler ilk olarak Xi Jinping'in de yer aldığı Politbüro Daimi Komitesi'nde yer alacak olan yeni isimlere çevrildi. İşte o isimler...

Xi Jinping: Parti lideri olmakla birlikte ordunun da başı olarak unvanını koruyan Xi, çok büyük bir sürpriz yaşanmazsa devlet başkanı makamını da koruyacak.

Li Qiang: Komite'nin yeni üyelerinden. ÇKP'nin Şanghay'daki bir numaralı ismiydi. Tartışmalı Covid kapanmalarının da başındaki isim olarak biliniyor. Xi ile bağlarının geçmişe dayandığı aktarılmakta.

Zhao Leji: ÇKP'nin yolsuzluk araştırmalarını yürüten teşkilatının başında yer alıyor.

Wang Huning: Partinin ideolojik yol haritasını ve gelecek öngörülerini çizen isim olarak biliniyor. Uzmanlar Wang'ın Xi'nin milliyetçi fikirlerine de yön verdiği görüşünde.

Cai Qi: Komite'nin yeni üyelerinden biri de Cai Qi... Xi Jinping ile bağları 20 yılı aşkın bir süre öncesine Fujian'a dayanıyor. Xi, Cai Qi'yi ÇKP'nin Pekin başkanlığına atayarak kendisine olan güvenini göstermişti.

Ding Xuexiang: Bu isim de Komite'nin yeni üyelerinden... Xi'nin en yakın yardımcılarından biri olan Ding, neredeyse Xi'nin tüm seyahatlerinde yanı başında yer alıyor ve parti için meseleleri yönetmesine yardımcı oluyor.

Li Xi: ÇKP'nin Guandong sekreteri, bölgedeki tepeden inme hiyerarşik yönetimi sıkılaştıran isim olarak öne çıkıyor. Yolsuzluk yapan ve partiye ihanet etme yoluna giren yetkililere karşı soruşturmalar açacak parti içi kuruma liderlik etmeye hazırlanıyor.

ÖNCELİK ULUSAL GÜVENLİK

Bu yedi ismin Xi'ye yakınlıkları ve uzmanlık alanları çeşitli çıkarımlara da neden olmakta. Singapur Ulusal Üniversitesi Lee Kuan Yew Kamu Politikası Okulu'nda araştırmacı olan Drew Thompson, Xi'nin tercihlerini “Ulusal güvenlik ve partinin siyasi güvenliği, yüksek seviyede ekonomik büyüme oranları elde etmekten açıkça daha yüksek bir öncelik taşıyor” ifadelerini kullanıyor.

University of Chicago'da Çin politikaları üzerine çalışmalar yapan Prof. Dali Yang ise “Xi artık sistemin tek ve gerçek sahibi haline geldi; dolayısıyla herhangi bir hata da tamamen onun olacaktır” yorumunu yapıyor ve “Zaten baskın bir liderdi şimdi çok daha baskın olacak” tespitini ekliyor.

KRİTİK İSİM DIŞARIDA KALDI!

Daimi Komite'ye gelenler kadar komitenin dışında kalanlar da yeni Xi dönemi için birtakım sinyaller vermekte. Çin Başbakan Yardımcısı Hu Chunhu, yedi kişilik komiteden çıkarıldığı gibi 24 kişilik daha geniş Politbüro'nun da dışında bırakıldı. Xi'ye muhalif olarak görülen Çin Komünist Gençlik Birliği'nden gelen Hu, Xi sonrasında ülkeye liderlik edebilecek birkaç isimden biri olarak görülmekteydi. Aynı zamanda piyasalar açısından önemli bir karakter olan liberal kesim tarafından Xi'nin karşısında bir denge unsuru olarak görülen Hu'nun artık kritik iki komitenin dışında kalması da ülkedeki muhtemel gidişata dair bir işaret olarak yorumlanmakta.

'POPÜLERLİKLE ALAKASI YOK XI'YE SADIK OL YETER!'

American University'den Doç. Dr. Yang Zhang, “Xi, gücünü pekiştirdi ve kendi adamlarını Daimi Komite'ye yerleştirdi” diyor ve ekliyor:

“Xi ayrıca terfi etmenin insanlar arasındaki popülerlikle ilgili olmadığının da sinyalini verdi. Bu sadece Xi'ye olan sadakatle ilgili.”

Xi'nin üçüncü döneminde, özellikle ulusal güvenliğe odaklanarak ve ülkenin teknoloji sektörünü geliştirerek, ABD'nin egemen olduğu uluslararası düzene meydan okuma hırsını artırması bekleniyor. Öte yandan başbakanlık koltuğuna da Politbüro Daimi Komitesi'nin yeni üyelerinden Li Qiang'ın geleceği tahmin ediliyor. Li, Şanghay'da halkın büyük tepkilerine neden olan ancak merkez yönetim tarafından takdir edilen Covid kapanmalarının mimarı olarak öne çıkmıştı.

Kaynaklar: The Washington Post (China’s Communist Party hands Xi an endless rule for flexing power), The New York Times (Xi unveils a new slate of top officials), The Wall Street Journal (The Xi Sweep: China’s New Top Leadership Lineup Revealed)

Kaynak: Web Özel