Samanlıkta iğne aramak: Buça'da kim, ne yaptı?

21. yüzyılda Avrupa’daki en büyük insanlık dramlarından biri Ukrayna’da yaşanıyor. 24 Şubat 2022 tarihinden bu yana 4 milyonu aşkın insan ülkeyi terk ederken, Rus ordusu Kiev’den çekilerek gücünü Donbas bölgesine kaydırmaya başladı. Askeri uzmanlara göre; işgalin amaçlarından biri olan Ukrayna’nın Karadeniz ile bağlantısını koparmak için 2014 yılından bu yana statüsü tartışılan Donetsk ve Luhansk çok önemli. Rus yetkililere göre; Luhansk’ın yüzde 93’ü, Donetsk’in ise yüzde 54’ü Rus yanlısı ayrılıkçılardan oluşuyor.

NE, NASIL OLDU?

Müzakere masasında ise işler 410 kişinin yaşamını yitirdiği Buça katliamından sonra durdu dense yeri. Ukrayna hükümeti bir yandan ülkesini korumaya çalışırken bir yandan da Buça’da yapılanların hesabını sormaya kararlı. Bu sebepten görevlendirilen savcılar kentte katliam sırasında gerçekten neyin nasıl yaşandığını anlamaya çalışıyor.

Ukraynalı savcı Ruslan Kravchenko Buça’nın güneyindeki bir apartmanın kazan dairesinin kapısını açtı. Mekanın günler önce Rus askerleri tarafından kullanıldığı anlaşılıyor. Bölgenin en yetkili savcısı Kravchenko, her bir ölümden sorumlu olan Rus askerini tespit etmek için çalıştıklarını aktarıyor. Hayatını kaybedenler arasında kim, nasıl öldürülmüş, hangisi işkence görmüş hepsi savcının araştırma alanında.

GÜVENLİK KAMERALARI, YÜZ TANIMA YAZILIMLARI

Güvenlik kameraları ve yüz tanıma yazılımları eşliğinde Rus askerlerinin kimlikleri tespit edilmeye çalışılıyor. Kazan dairesine dönecek olursak sigara izmaritleri ve oyun kartlarının etrafa saçılmış olduğu görülüyor. Masanın ortasında askeri bir radyo ve siyah bir kulaklık duruyor. Dairede incelemeler devam ederken bir Rus askerinin personel kartı bulunuyor. 23 yaşındaki başka bir asker ise banka kartını ve Covid-19 aşı sertifikasını burada unutmuş.

Savcılık Buça’daki katliamlar için yaklaşık 1000 kişiyi soruşturuyor. Uydu görüntülerinden faydalanarak mart ayı içinde Buça’dan geçen Rus birliklerinin kimlerden oluştuğu anlaşılmaya çalışılıyor. 32 yaşındaki genç savcı Kravchenko’nun ekibi Buça’da sağ kalan vatandaşların evlerinin kapısını çalarak yaşananlarla ilgili bilgi de almak istiyor. Nihai hedeflerden biri katliam yapan askerleri uluslararası mahkemelerde yargılatmak. Fransa’dan bir grup adli tıp uzmanı geçen günlerde Buça’ya gelerek savaş suçlarını kayıt altına almak için çalışma başlattı.

MESLEĞE KIRIM'DA BAŞLADI

Düzinelerce drone katliamın boyutu belli olduktan sonra kent üzerinde Buça’nın dijital haritasını çıkarmak için uçmaya başladı. Savcı Kravchenko, mesleğe Rusya’nın ilhak döneminde Kırım’da başlamış. 2014 yılındaki bu görevinden sonra 2016 yılında eski devlet başkanı Viktor Yanukovich hakkında yürütülen vatana ihanet davasını yürütmüş. Yanukovich, Rus ordularından başkent Kiev’e müdahale etmelerini istemişti.

Ruslan Kravchenko’nun ofisi ülkenin kuzeyindeki Hostomel yakınlarında. Rusya işgalin ilk gününde bölgeye saldırırken savcı yaşananları ofisinin penceresinden izlemiş. Haftalar önce etrafından Rusların Buça’da yaptıklarına ilişkin duyumlar almış ancak bölge Rus işgalinde olduğu için gidip araştırmak mümkün olmamış.

'ADAMI EVİNDEN ÇIKARIP ÖLDÜRDÜLER'

Kravchenko Buça’yı soruşturmanın insani yükünden de bahsederken görgü tanıklarının verdiği bilgileri de aktarıyor. Bir görgü tanığının ifadesine göre; Buça’daki Çeçen askerler bir adamı evinden alıp sokağa çıkarmış ve kafasına ateş ederek hayatına son vermiş. Ardından da evine el bombası atarak, hanenin yanmasını seyretmişler.

Buça sokaklarında enkaza dönmüş otomobiller de delil oldukları için çekici yardımı ile otoparklara alınıyor. 50 otomobilin kurşunlar ile delik deşik olduğu ifade ediliyor. Kravchenko cep telefonundan bir Rus askerinin fotoğrafını göstererek, “Bu adamın iki kardeşin cinayetinden sorumlu olduğunu düşünüyoruz. Halihazırda adını biliyoruz ve tanıklarımız var” diye konuştu. Başka bir askerin videosunu gösteren savcı, “Bu da dört kişiyi öldürdü” diyor.

*Yukarıdaki derlemede yer alan bilgilerin tamamı The Wall Street Journal’da Brett Forrest imzası ile yayımlanan ‘Ukrainians Use Drones, Facial-Recognition Software as They Investigate Alleged War Crimes’ isimli makaleden alınmıştır.

Kaynak: Web Özel