Rusya, Ukraynalıları Ukrayna ordusunun kendilerini vurduğuna nasıl inandırdı?

Maksim Katerinin, Ukrayna'da Rusya sınırına yakın Luhansk bölgesine bağlı Lısıçansk şehrinde yaşıyor. Öfkeden deliye dönmüş çünkü annesi ve üvey babası bir saldırıda hayatını kaybetmiş. Katerinin, yerdeki top mermisini ve duvarda görünen roketi işaret ederek bağırıyor: “Bunlar Ukrayna'nın mühimmatı. Bizi Ruslar değil, Ukraynalılar vuruyor.”

Fakat yetkililer, roketlerin Rusya tarafından ele geçirilen komşu şehir Sievierodonetsk yönünden atıldığını dile getiriyor. Peki Maksim Katerinin ve komşuları neden kendilerini Ukrayna güçlerinin vurduğunu söylüyor?

RUSYA'NIN PROPAGANDA SAVAŞI 

Bir sanayi şehri olan Lısıçansk'ın savaştan önce nüfusu 100 bin civarındaydı. Kentin şu an bütün dünyayla bağı kesilmiş durumda. Rusya'nın şubatta başlattığı işgalden bu yana Lısıçansk'taki radyolarda, televizyon kanallarında ve internette Rusya destekli dezenformasyon mesajları tekrar tekrar yayımlanıyor. Rusya'nın bu yayınlarla hem Ukraynalıların hükümetlerine duydukları güveni sarsmaya, hem de saldırılarda yaşanan sivil kayıplarının üstünü örtmeye çalıştığı iddia ediliyor.

New York'taki New School'da propaganda politikaları eğitimi veren Nina Khrushcheva, “Bir mesaj kafana defalarca sokulursa bir süre sonra o mesaja inanmaya başlarsın. Sonra da gerçeğin ne olduğunu bilmezsin. Mesaj senin gerçekliğini ele geçirir” diyor.

Batılı uzmanlar, Rusya'nın 2014'ten beri Donbas bölgesinde propagandayı bir silah olarak kullandığını aktarıyor. Rusya'nın ele geçirdiği televizyon ve radyo binalarının aralıksız şekilde Ukrayna karşıtı propaganda için kullandığı ifade ediliyor.

'ÖNCE UKRAYNA İÇERİKLERİNİ KESTİLER...'

Ukrayna'nın başkenti Kiev'deki Mohyla Gazetecik Okulu'nda yöneticilik yapan Yevhen Fedchenko, “Önce yayınlarda Ukrayna içeriklerini kestiler. Sonra da yayınları bu uydurma ve yalan haberlerle doldurdular. Yıllardır bunu yapıyorlar, bu yaklaşımlarını hiç değiştirmediler” diyor.

Lısıçansk gibi propagandanın yoğun olduğu yerde Rusya avantajlı konum edinmeye başladı. Lısıçansk'ın çok az sakini uydudan internete erişebiliyor. İnsanlar bütün bilgileri pille çalışan radyolardan ediniyor; bir de yakıt bulabilirse arabalarındaki radyoları dinliyorlar...

Savaştan dolayı Lısıçansk'a gönderilen polis memuru Sergiy Kozachenko da FM yayını için herhangi bir veri bağlantısına ya da hücresel ağa ihtiyaç duyulmadığını vurguluyor. Kozachenko, “Burada radyonuzu açtığınızda Rus radyolarının yayınlarını duyuyorsunuz. İnsanlar da bunu bunu dinliyor, başka ne yapabilirler ki...” diyor.

BİLİM KURGU FİLMLERİNİ ARATMAYAN SAHNELER

Rusya destekçisi Zafer Radyo yayınlarında hep sakin bir kadın spikerin sesi duyuluyor. Spiker, ses tonunun aksine oldukça karamsar bir mesajı okuyor: “Siversk bölgesinde çember daralıyor. Karargahınız yok edildi. Komutanlarınız kaçtı ve emrindekileri terk etti. Zelenski (Ukrayna Devlet Başkanı) de size ihanet etti. Yardım gelmeyecek. Direnmeniz halince öldürüleceksiniz. Hayatta kalmanızın tek yolu kaçmak ya da teslim olmak. Hayatınızı kurtarın.”

Gönüllüler de bölge halkının kendilerine tepkili olduklarını ve sığınaklara yardım götürdüklerinde bir keresinde yaşlı bir kadının kendilerine “Kiev hükümetiniz bizi yüzüstü bıraktı” diye bağırdığını söylüyor.

RUSYA SAVAŞ ÖNCESİNDE DE ETKİLİYDİ

Rusya'yla sınıra yakınlığından ötürü bölgede Rus etkisi savaş önceki dönemde de hakimdi. Bölge sakinlerinin bir kısmının akrabaları Rusya'da yaşıyor. Lısıçansk'a komşu Sievierodonetsk'te savaştan önce 160 bin kişi yaşıyordu. Yetkililer şiddetli sokak çatışmalarına rağmen yaklaşık 10 bin kişinin Sievierodonetsk'ten gitmeyi reddettiğine işaret ediyor. Şehirdeki Ukraynalı personel kendi aralarında bu kişilere “zhduny” yani “bekleyenler” diyor.

Polis memuru Kozachenko, bu kişilerin Rusları bekleyen kişiler olduklarını belirtiyor ve ekliyor: “Ruslara sarılıp 'Biz de sizi bekliyorduk, burada bize çok kötü muamele gösterdiler' diyorlar.”

Öte yandan bazı kent sakinleri de yaşadıkları zorluklardan ötürü Lısıçansk'ı terk edemiyor. Maddi durumu yeterli olmayanlar, yaşlı ve engelli aile üyeleri olanlar ya da evlerini kaybetmekten korkanlar da Lısıçansk'ta yaşamaya devam ediyorlar.

*Bu makalede, The New York Times'ta "Russians Breached This City, Not With Troops, but Propaganda" başlığıyla yayımlanan haberden faydalanılmıştır.

Kaynak: Web Özel