Onları hatırladınız mı? Ukrayna metrosunda altı ay...

Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ilk günlerini hatırlıyor musunuz? 24 Şubat 2022 tarihinden sonraki birkaç hafta içerisinde metrolara sığınan Ukrayna vatandaşlarının görüntüleri bütün dünyada gösterilmeye başlanmıştı. İşgalin üzerinden 6 aya yakın bir süre geçti, bu süre içerisinde Rusya ülke genelindeki kontrolünü sıkılaştırdı.

Batı, Rusya’ya yaptırımları sıklaştırırken, Avrupa yeni enerji kaynakları arayışında. Başkent Kiev işgalin ilk günlerinde olduğu gibi bombardıman altında değil ancak Ukrayna’da hala pek çok insan korku ve panik içinde metro istasyonlarında yaşamaya devam ediyor.

Ukrayna’nın en büyük ikinci kenti olan Harkov’da 100 binden fazla insan geceleri metro istasyonunda uyuyordu. Arkadaşlarını evlerinde ziyaret etmek isteyenler, elleri boş gitmemek için pastanelere uğruyor ancak ev yerine metro istasyonuna gidiyorlardı.

BOMBA SAATLERİ

Bugün cepheden 20 kilometre uzakta olan Harkov düzenli olarak Ruslar tarafından bombalanıyor. Bombaların nereye düştüğü yerin altındakiler tarafından tam olarak anlaşılamazken, gece 11, sabaha karşı 02:30 ve 04:30 bu saldırıların en sık yaşandığı saatler.

Mayıs ayının sonlarına doğru Ukraynalı yetkililer vatandaşlara artık metro istasyonlarından çıkabilecekleri çağrısını yapmalarına rağmen, metro nüfusunun bir kısmı bunu reddetti. Bugün Harkov metrosundaki 31 istasyondan 2’si vatandaşlar tarafından barınmak için kullanılıyor.

Rusya sınırından 40 kilometre içeride olan şehirde bombardımanlar başladığında bir siren sistemi bile yoktu. Metro istasyonuna yerleşen insanlar başlarda bir iki gün kalmayı planlıyordu ancak daha sonra sığınaklarından çıkamadılar.

'İŞE YARAYABİLECEĞİM BİR YER BAKIYORUM'

Vali Oleg Synegoubov, saldırıların ilk günlerinde şehirde yeraltı ve üstü olarak iki yaşamın olduğunu, kentte toplam 50 otomobilin dolaştığını anımsadığını söylüyor. Bazı insanlar ise metroda yaşamayı tercih etmemelerine rağmen, savaşta işe yarar olmak için vatandaşlara yardıma koşmuş. Bunlardan biri çocuk 40 yaşındaki doktoru Tetyana Serbou. Serbou, “İşe yarayabileceğim bir yer bakmaya başlamıştım” diyor.

Metro istasyonlarında yaşam öyle bir hale dönüşmüş ki bir dönem karate öğretmenleri, veterinerler, psikologlar ve çocuklar için animatörler istasyonlarda hizmet vermeye başlamış. Çamaşırlar bilet gişelerinde kurutuluyor, kartonlar üst üste konarak yatak haline sokuluyordu.

Başkent Kiev'de de vatandaşlar günlerce metro istasyonlarında yaşadı.👇

Bugün kentte bir motelde konaklayan 22 yaşındaki elektrik mühendisliği öğrencisi Denis Parkhomenko, dört ay metroda yaşamış. Kentteki her istasyonun farklı bir yerleşim kültürü oluşmuş. Puşkin aşırı kalabalıkken, Traktör Fabrikası istasyonu daha sakinmiş. Barabachova İstasyonu soğuk olması sebebiyle pek tercih edilmezken, metro istasyonu görevlileri için hazırlanan duşlarda halk yıkanmaya başlamış.

Harkov’un metro istasyonunun 3’te 2’si Sovyetler Birliği zamanında inşa edildi. Ara sıra bazı ihtiyaçlarını karşılamak için istasyonların dışına çıkan vatandaşlar, Rus bombalarının sonucu ortaya çıkan yıkımı görerek evlerine yani istasyonlara geri dönmüşler. İstasyonlarda bir süre yaşayan insanlar tuvalet ihtiyaçlarını karşılayabilmek için uzun süreler beklemek zorunda kalıyorlarmış.

'HER İSTASYONA AYNI POLİS'

Harkov yönetimi her istasyona polis birlikleri yerleştirdi. Polis birliğinin başındaki General Tymochko, her istasyonda her gün aynı polislerin görev yaptığını söylüyor. Tymochko polislerin işgalden önce kentte kötü bir şöhreti olduğunu söylerken, işgalin ardından halkın polis güçlerine daha fazla güvendiğinin altını çiziyor. Polis teşkilatının başındaki isim, her gün bir istasyonu ziyaret ettiğini söylüyor.

Rahip Evgenye Legatch, yeraltındaki insanların düzenli olarak internet kullandıklarını ülkelerindeki yıkımı gördükçe istasyonları terk etmekte gönülsüz davrandıklarını belirtiyor. Din adamları da istasyonları düzenli olarak ziyaret etmekte. İşgalden önce nüfusu 1.5 milyon olan Harkov’un popülasyonu yarıya kadar düştü.

Harkov’un ekonomisini normale döndürmek için insanların yaşadığı metro istasyonlarını normale döndürme düşüncesi ortaya çıkmıştı. 36 yaşındaki Natalya Chapochnyk geçen yıl istasyonların tahliye edileceği duyurusu yapıldığında hissettiklerini şöyle aktarıyor: “İhanete uğramış gibi hissettik, insanlar korktular yarısının gidecek bir yeri bile yoktu.”

Yavaş yavaş yer yüzeyine çıkan insanların bazıları güneşe alışmakta uzun süre zorluk yaşadı. Metrodan çıkan insanların bazıları sağlam kalan belediye binalarına, bazıları da tek tük çalışan motellere yerleştirildi.

*Yukarıdaki derlemede yer alan bilgilerin tamamı Le Monde’da Florence Aubenas imzasıyla yayımlanan ‘A Kharkiv, avec les naufragés du métro :  Pourquoi j’irais quelque part ? Je ne vois plus comment vivre’ isimli makaleden alınmıştır.

Kaynak: Web Özel