Neden Somali'de kıtlık ilan edilmiyor?

Açlık modern dünyanın en büyük sorunlarından biri. Bilindiği üzere bu açlıktan en fazla çeken Afrika kıtası. Dünya Ekonomik Forumu verilerine göre; Afrika kıtasında 278 milyon insan sürekli olarak açlık ile mücadele ediyor. Covid-19 ve iklim değişikliği Afrika’da açlık ile mücadeleyi güçleştiriyor.

Afrika’da açlığın en fazla hissedildiği ülkelerin başında Somali geliyor. Somali ile birlikte Çad, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Güney Sudan, Burundi, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Madagaskar'da da açlık ‘ciddi’ düzeyde.

Somali’de son 40 yılın en büyük kuraklığı yaşanıyor, buna rağmen uluslararası örgütlere göre ülkede resmi olarak ‘kıtlık’ yaşanmıyor. Bütünleşmiş Gıda Güvenliği Aşaması Sınıflandırması’na (IPC) göre önümüzdeki bahar aylarında ülkede resmi olarak kıtlık ilan edilmesi muhtemel. IPC, Birleşmiş Milletler ile entegre çalışıyor ve farklı ülkelerde gıda güvenliğinin ne seviyede tehlikede olduğunu analiz ediyor. Ölçümleri uluslararası çapta kabul görüyor.

SON YILLARDA İKİ KITLIK

IPC yakın geçmişte, 2011’de Somali’de, 2017’de Sudan’da resmi olarak kıtlık yaşandığını ilan etti. Yardım örgütlerinde çalışanlara göre, bir ülkede kıtlık ilan edildikten sonra bu ülke için daha rahat yardım toplanıyor. Somali’de son duruma yakından tanıklık edenler ise kıtlık ilan etmediği için organizasyona tepkili.

Kuraklıktan en fazla etkilenen bölgeler ağırlıklı olarak terör örgütü Eş Şabab’ın elinde. Bu uluslararası yardım örgütlerinin bölgelere ulaşmasını güçleştiriyor. Bu bölgelere yakın olan Baidoa civarındaki kamplarda görüşülenler, bazı kişilerin açlıktan yollarda hayatını kaybettiğini söylüyor.

IPC resmi olarak kıtlık ilan etmek için 3-6 ay arası bir periyotta açlıktan ölümleri izliyor. Birleşmiş Milletler Somali Çocuk Fonu’nun eski yöneticisi Peter Hailey, “Somali’deki durum kıtlık çizgisine gelmese de cehennem gibi, insanlar ciddi şekilde hayatını kaybediyor” açıklamasında bulundu. 2011 yılında Somali’deki kıtlıkta 260 bin insan hayatını kaybetmişti.

'MİLYONLARCA İNSANIN HAYATI SÖZ KONUSU'

IPC’nin küresel faaliyetlerini yöneten Jose Lopez, bağımsız bir şekilde verilere bakarak hareket edildiğini söylüyor. Uluslararası Kurtarma Komitesi (IRC) adına konuşan direktör Shahwat Saraf ise, “Milyonlarca insanın hayatı söz konusu, harekete geçmeliyiz” açıklamasında bulunuyor.

1984 yılında Etiyopya’da yaşanan kıtlık sonrası dünyanın dört bir yanında düzenlenen yardım konserleri uluslararası kamuoyunda ciddi bir farkındalık yaratmıştı. Kimilerine göre kıtlık veya kıtlığa çok yakın durumların yaşandığı ülkelerin yöneticileri, kıtlığı iç savaşta bir silah olarak da kullanıyor.

Somali’de merkezi hükümet de yaşanan durumun farkında ancak onlar da resmi olarak kıtlık adını koymuyor. Resmi kuraklık merkezi sorumlularından Abdurrahman Abduişhakur, “Siyaset yapmıyoruz, verilere göre konuşuyoruz” demekte. Bu yılın sonuna doğru 53 ülkede 222 milyon insanın gıdaya erişimde zorlanacağı tahmin ediliyor. Bu 45 milyon insanın resmi olarak açlık tehlikesi ile karşı karşıya olması demek.

4. AŞAMADA AÇLIK

IPC’ye göre 1.5 milyon Somalili dördüncü aşamada açlıkla pençeleşiyor ancak bu seviye kurumun ‘kıtlık’ demesi için yeterli değil. Baidoa bölgesindeki hastanelerde görev yapan doktorlar her gün 8 ila 10 arasında bebeğe yetersiz beslenme tedavisi uyguladıklarını aktarıyor. Somali’nin bu gıda krizini çözebilmesi için şimdilik 2.2 milyar dolara ihtiyacı var, bu fonun sadece yarısı temin edilebilmiş durumda. Yardım paraları ile su, barınak, yiyecek ve sağlık malzemeleri temin edilmeye çalışılıyor.

Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu Direktörü Natalia Kanem uluslararası toplumun harekete geçmek için ‘kıtlık’ ilanını beklememesi gerektiğini düşünüyor. Kanem, “Şu an hayat kurtaracak bir cevap vermeliyiz” diyerek durumun aciliyetini gözler önüne seriyor.

Türkiye Somali’ye yıllardır destek veren ülkelerden. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan geçen Temmuz ayında Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud’un Ankara ziyareti dolayısıyla düzenlenen ortak basın toplantısında yaptığı açıklamada, “Sadece resmi kurumlarımız değil, önemli sayıda sivil toplum kuruluşumuz da yardımlarıyla Somalili kardeşlerimizin yanında yer alıyor. Mogadişu’daki Recep Tayyip Erdoğan Eğitim ve Araştırma Hastanesi ile Sağlık Bilimleri Fakültesi yalnızca Somali’de değil, bölge ülkelerindeki kardeşlerimizin dertlerine de derman oluyor. Son 10 yılda Somali’ye yaptığımız insani ve kalkınma yardımlarının tutarı 1 milyar doları aştı” ifadelerini kullanmıştı.

Erdoğan’ın verdiği bilgilere göre Türkiye’nin 80 bin metrekare ile en büyük büyükelçilik binası da Somali’de bulunuyor.

Kaynaklar: New York Times, Fox News, Cumhurbaşkanlığı

Kaynak: Web Özel