Benzin 'normale' döndü! Arada neden fiyat farkı var?

Şu an üstünüze mont da almak istesiniz, bir eve de baksanız, otomobil alma hayaliniz de olsa gördüğünüz fiyatlara inanmakta güçlük yaşıyorsunuz. Geçen hafta benzer bir durum akaryakıt fiyatlarında da yaşandı. Türkiye’de motorin, genel olarak benzinden hep ucuzken motorinin fiyatı 8.16 TL’ye kadar çıkarak benzin fiyatını geçti. Benzinin litre fiyatı 7.93 TL’de kalmıştı.

Otomobil sahipleri bu fiyatları da anlamakta zorlanmış, benzinin neden motorinden ucuz kaldığı merak ediliyordu. Bu durum dün itibarıyla ‘normale’ döndü. Benzine 44 kuruş gibi büyük bir zam geldi ve benzin fiyatları yeniden motorinin üstüne çıktı. (Benzin fiyatına bu gece yarısından itibaren 28 kuruş daha zam geldi.)

Peki Türkiye’de benzin fiyatları neden motorinin üstünde? Enerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları İşveren Sendikası Genel Başkanı Fesih Aktaş şu an dünyada benzinin tonunun 820 dolar, motorinin tonunun ise 743 dolar olduğunu söyledi. Bu bile başlı başına motorinin benzinden pahalı olmasını ilginç hale getiriyor.

'ANA GİRDİ MOTORİN'

Aktaş 2018 yılında da motorinin benzini geçtiği dönemler olduğunu anımsatarak, “Motorin bizim ana girdimiz. Ağır makinelerin ve diğer işlemlerimizde biz motorini kullanıyoruz. Fiyatı bu yüzden benzinden daha uygun ve vergi yükü daha az” ifadelerini kullandı.

Motorinin yükselmesinin diğer sektörlerdeki maliyetlerin artmasında ana unsurlarından biri olacağını aktaran Aktaş, “Yıl sonuna kadar motorin ve benzin fiyatlarında ekstrem bir düşüş beklemiyoruz” diye konuştu.

Enerji Uzmanı Ali Arif Aktürk, “ÖTV miktarlarındaki ayara göre kısa dönemde fiyatlar böyle oldu” diyerek motorinin neden birkaç gün boyunca benzinden pahalı hale geldiğini açıkladı. Avrupa’da motorinin benzinden daha pahalı olduğunu söyleyen Aktürk, Türkiye’nin işlenmiş benzin ihraç eden bir ülke olduğunu, iç piyasaya ise motorin yetiştirmekte zorlandığını söyledi. Aktürk bu yaygın kullanım ve vergi farkları sebebiyle Türkiye’de benzinin motorinden daha ucuz olduğunu anlattı.

Enerji uzmanı Ali Arif Aktürk, Türkiye’nin Paris İklim Anlaşmasını imzaladığını anımsatarak, Avrupa’da 2030 yılında dizel otomobillerin satışının olmayacağını söyledi. Aktürk sözlerini şöyle tamamladı: “Türkiye de bu anlaşmayı meclisten geçirdi. Bu çerçevede benzin ve motorinin fiyatını eşitleme hatta Avrupa paralelinde uygulama gündemdeydi. Fakat şu döneme özgü olarak petrol fiyatlarının aşırı artması ve eşel mobil sistemiyle bunu, Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ile kompanse ediyorlar.”

'MALİYET ARTIŞLARI ETKİLİ OLACAK'

Fiyatlardaki artışın en başta ulaştırma sektörünü olumsuz etkileyeceğine dikkat çeken Aktürk, “Türkiye'de üretim kapasite kullanım oranları çok arttı. Herkes ihracata çalışıyor. Ama ulaştırmada özellikle ara malında yurt içi özelinde maliyet artışı olarak etkisi olacak” diye konuştu.

Yani basit bir şekilde özetleyecek olursak; motorin lojistiğin temel unsuru ve Türkiye’de çok fazla dizel araç var, ayrıca motorinden alınan ÖTV benzinden alınan ÖTV’den daha düşük.

BENZİN VE MOTORİNDE ÖTV NE KADAR?

20 Mayıs 2021 tarihi itibarıyla 95 oktan kurşunsuz benzinin litre fiyatı üzerinden ÖTV tutarı toplamda 1.3313 TL, 98 oktan kurşunsuz benzinin litre fiyatı üzerinden ise 1.5836 TL ÖTV alınıyor. Bir litre motorin üzerinden ise 1.2931 TL vergi alınmakta. 98 oktan kurşunsuz benzinin litresinden alınan ÖTV ise motorinin ÖTV’si arasında 290 kuruş fark var.

Almanya’da da akaryakıttan sabit vergi alınıyor. Süper kurşunsuz benzinin litresinden 0.27 euro, motorinin litresinden de 0.25 euro vergi alınıyor. Almanya ayrıca bu yıl doğayı kirlettiği için benzin ve motorinden karbon vergisi de almaya başladı.

Öte yandan Hazine'nin kamu maliyesi raporuna göre; Hazine 2021 yılında eşel mobil nedeniyle 46 milyar TL'lik KDV ve ÖTV gelirinden feragat etmiş oldu.

Kaynak: Web Özel