Kuzey Avrupa siyasetinde kadınlar çağı!

Kuzey Avrupa ülkelerini toplumsal cinsiyet eşitliği endekslerinde her zaman üst sıralarda yer aldığı bilinen bir gerçek. Dünya Ekonomik Forumu'nun 'Küresel Cinsiyet Uçurumu' endeksinde , İzlanda, Norveç, İsveç ve Finlandiya ilk dört sırayı alırken Danimarka 13. sırada bulunuyor.

Cinsiyet eşitliğinde Nordik ülkelerinin en büyük artısı, kadınların üst düzey siyasi rollerdeki, yani parlamento ve bakanlar kabinesi pozisyonlarındaki payından kaynaklanıyor. Bu ülkelerde kadın bakan ve siyasetçi sayısı ise son yıllarda bariz bir şekilde artış göstermekte. 

Kabinedeki kadın bakan sayısının en fazla olduğu ülke ise Finlandiya. Başbakan Sanna Marin dahil 11 bakanın bulunduğu Finlandiya'da kabinedeki kadın bakan oranı yüzde 58. Norveç'te 8 bakan bulunmasına karşın kabinedeki kadın bakan oranı yüzde 47, bu oran 11 kadın bakanın bulunduğu İsveç'te yüzde 46. İsveç'te yakın zamana kadar ülkenin ilk kadın başbakanı Magdalena Andersson görev yapmakta idi.

İzlanda kabinesinde başbakan Katrin Jakobsdottir dahil 5 bakan bulunmasına karşın kadın bakan oranı yüzde 42 iken Başbakan Mette Frederiksen dahil 8 kadın bakanın bulunduğu Danimarka'da bu oran yüzde 35.

Kamu sektöründe de kadın çalışan sayısı Kuzey Avrupa ülkelerinde giderek artıyor. İsveç'te şu anda bu alandaki yönetim pozisyonlarında erkeklerden çok daha fazla kadın bulunuyor. Siyasette İsveç milletvekillerinin yüzde 46'sı kadınken, diğer Nordik ülkelerinde bu oran yüzde 40 civarında.

KADINLARIN İŞ GÜCÜNE KATILIM ORANI YÜKSEK 

Kuzey ülkelerinde çalışma çağındaki dört kadından neredeyse üçü ücretli işgücünün bir parçası. Bu ülkelerin politikaları ve siyasetçileri işte, evde ve sosyal alanda toplumsal cinsiyet eşitliğini açıkça desteklemekte. İskandinav ülkelerinin tümü kadınların iş gücüne katılmasını destekleyen ileri görüşlü girişimleri teşvik ediyor.

Ayrıca Kuzey Avrupa ülkelerinin uyguladığı refah devleti modeline dayalı politikalar da kadınların işgücünde yer almasını sağlıyor. Örneğin İzlanda'nın ebeveyn izni politikaları sayesinde, ebeveynler iş ile çocuk büyütmek arasında bir seçim yapmak zorunda kalmıyorlar. Cinsiyetler arası ücret farkının kapanması söz konusu olduğunda da Dünya Ekonomi Forumu'nun verilerine göre İzlanda 'benzer işlerde ücret eşitliği' konusunda 1. sırada yer alıyor.

Destekleyici ebeveynlik politikaları ve büyük ölçüde devlet tarafından sübvanse edilen çocuk bakımı hizmetleri, kadınların Norveç'te de yüksek oranda işgücüne katılmasını sağlıyor. Norveç'te anne ve babalar, bir çocuğun doğumundan sonra en az 14 hafta çalışma izni almak zorunda.

Norveç, birçok kadının güçlü pozisyonlarda olduğu ve erkek ve kadın çalışanda neredeyse eşit dağılıma sahip bir ülke. Ülke parlamentosunun, kamu ve özel sektörün en az yüzde 40'ının kadın olması konusunda Norveç parlamentosunda yasa çıkarıldı.

ALINMASI GEREKEN ÇOK YOL VAR 

Kuzey Avrupa ülkeleri, cinsiyet eşitliği konusunda her zaman lider konumda olsalar da hala almaları gereken çok yol var. Örneğin üst düzey özel sektör rollerinde hala şaşırtıcı derecede az kadın bulunuyor. Bağımsız düşünce kuruluşları tarafından 2018'de hazırlanan bir rapora göre, Danimarka'daki yöneticilerin yalnızca yüzde 28'i kadın ve bu oran Finlandiya ve Norveç'te yüzde 32'ye ve İsveç'te yüzde 36'ya yükseliyor. Özel sektörde kadın yönetici konusunda İzlanda, 40 ile en yüksek puan alan İskandinav ülkesi konumunda. 

Öte yandan erkek ve kadın arasındaki brüt ücret farkı konusunda Nordik ülkeleri ortalaması yüzde 16 ile AB ortalamasının sadece biraz gerisinde. Her ne kadar durum birçok ülkeden daha iyi olsa da İskandinav ülkelerinde hala ücret konusunda eşitsizlik mevcut. 

İsveç'teki Uppsala Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Merkezi araştırmacılarından Anneli Hayren, "İskandinavya'nın cinsiyet eşitliğini sağlama amacı var ama toplumsal cinsiyet eşitliğine ulaşmak için de daha çok yolumuz var" diyor. Hayren sözlerini, "Bence hedeflediğimiz cinsiyet eşitliği oranına varmamız fazla zaman alacak. Üzerinde çalışmaya devam edersek ancak en az 50 yıl daha gerekiyor" diye sürdürüyor. 

Kaynaklar: Bloomberg, Reuters, People's Policy Project, BBC, WE Forum 

Kaynak: Web Özel