İran Cumhurbaşkanı Reisi ve Dışişleri Bakanı Abdullahiyan helikopter kazasında hayatını kaybetti

İran Cumhurbaşkanı Reisi'nin bulunduğu helikopter, kötü hava koşulları nedeniyle Doğu Azerbaycan eyaletinde dağlık arazide kaza yaptı. Reisi, gerçekleşen kaza öncesi Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile iki ülke sınırında baraj açılışına katılmıştı.

Reisi'nin helikopterinin enkazına 15 saatlik çalışma sonrasında Akıncı İHA'nın tespitlerinin ardından ulaşılırken Reisi ile Dışişleri Bakanı Abdullahiyan, Tebriz Valisi Malik Rahmeti ve İran lideri Hamaney'in Tebriz Temsilcisi Muhammed Ali Al-i Haşim'in de kazada hayatını kaybedenlerin arasında yer aldığı belirtildi.

Reisi'nin helikopterinde bulunan Devrim Muhafızları Ordusu mensubu 2 üst düzey askeri yetkili ile 3 mürettebatın da kazada yaşamını yitirdiği kaydedildi.

DÜŞEN HELİKOPTER KİMLERİ TAŞIYORDU?

Düşen helikopterde hayatını kaybedenler; İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Tebriz Cuma İmamı Ayetullah Ali Haşim, Doğu Azerbaycan Eyalet Valisi Malik Rahmeti, Reisi'nin özel koruma şefi Serdar Seyed Mehdi Musavi, pilot Seyyed Taher Mustafavi, yardımcı pilot Muhsen Daryanuş, teknik binbaşı Behruz Aldi.

KAZADA KURTULAN OLMADI

İran Mehr Haber Ajansı, helikopterde bulunan 8 kişiden kurtulan olmadığını açıkladı.

Helikopterde bulunanların kimlik tespit işlemleri başlatıldı.

İran basınına göre helikopter kazada tamamen parçalandı. 

ÜLKEDE 5 GÜNLÜK YAS İLAN EDİLDİ

Helikopter kazasında ölen Reisi ve diğer kişilerin naaşları olay yerinden alınarak Tebriz'e götürüldü. Mehr Haber Ajansı, Reisi ve kazada ölen diğer kişilerin cenaze töreni 21 Mayıs günü Tebriz'de yapılacağını bildirdi. 

İran Dini lideri Hamaney, ülkede 5 günlük ulusal yas ilan etti.

Reisi ve heyetinin helikopter kazasında ölümünün ardından İran hükümeti acil olarak toplandı. Reisi'nin anısına koltuğu siyah örtü ile örtüldü.

Hamaney, Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Muhbir'in anayasaya göre yürütme organından sorunlu olacağını açıkladı. 

Muhbir'in yasama organı başkalarıyla koordinasyon içinde yeni seçimleri düzenlemek için 50 gün süreye sahip olduğu belirtildi. 

HAMANEY'DEN AÇIKLAMA

Hamaney yaptığı açıklamada, " İran halkı endişelenmesin, ülkenin işlerinde herhangi bir aksama meydana gelmeyecektir." dedi.

AKINCI İHA TESPİTLERİN KOORDİNATLARINI PAYLAŞMIŞTI

 Türkiye'nin, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve bazı yetkililerin geçirdiği helikopter kazasına ilişkin arama faaliyetlerinde görevlendirdiği Akıncı İHA, enkaz bölgesinin tespit çalışmasını başarıyla tamamlayarak Türkiye'deki görevine döndü.

FlightRadar24 uygulamasına göre, Akıncı İHA, İran'daki görevinin ardından Türk hava sahasına girdi.

Türkiye'nin, İran Cumhurbaşkanı Reisi ve bazı yetkililerin geçirdiği helikopter kazasına ilişkin arama faaliyetlerinde görevlendirdiği Akıncı İHA, helikopterin enkazı olabileceği düşünülen ısı kaynağını tespit ederek koordinatlarını İran makamlarıyla paylaşmıştı.

Akıncı İHA’nın tespitlerinin ardından, İran Kızılayı, Cumhurbaşkanı Reisi'ye ait helikopter enkazının yerini bulduklarını duyurmuştu.

İran devlet televizyonu, helikopterin enkaz noktasında yaşam belirtisi olmadığını duyurmuştu.

YÜZBİNLER AKINCI İHA'YI TAKİP ETMİŞTİ

Cumhurbaşkanı Reisi, dün helikopterle, İran-Azerbaycan sınırında bir barajın açılış törenine katılmıştı.

İran devlet televizyonu, Reisi'nin helikopterinin bölgeden dönerken sert iniş yapması suretiyle kaza meydana geldiğini; Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Doğu Azerbaycan Eyalet Valisi Malik Rahmeti ve Tebriz Cuma İmamı Ayetullah Ali Haşim'in de helikopterde bulunduğunu duyurmuştu.

Arama kurtarma ekipleri, olumsuz hava şartları nedeniyle çalışmaların güçlükle sürdüğünü bildirmiş, İran, Türkiye'den havadan arama çalışması yapmak için insansız hava aracı (İHA) talep etmişti.

Akıncı İHA'nın uçuşu başından itibaren dünya genelinde büyük ilgi toplamıştı.

FlightRadar24 uygulamasına göre 200 bini aşkın kişi Akıncı İHA'nın İran semalarındaki dairesel hareketlerini takip etmişti.

İRAN CUMHURBAŞKANI İBRAHİM REİSİ KİMDİR?

Hukukçu din adamı kimliğiyle bilinen Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, 14 Aralık 1960'ta İran'ın Meşhed kentinde doğdu.

Reisi, 1979'daki devrimin ardından kariyerine 1981'de Kereç Savcısı olarak başladı. Görevinde hızla yükselen Reisi, kısa sürede henüz 25 yaşındayken Tahran Başsavcı Vekilliği makamına oturdu.

Reisi, İran devrim lideri Humeyni'nin talimatıyla 1988'de hapisteki rejim muhaliflerinin idam kararını veren 4 kişilik komitede yer aldı.

Humeyni'nin ölümü sonrası Ali Hamaney döneminde devlet makamlarında hızla yükselen Reisi, 1989-1994 yıllarında Tahran Başsavcılığı görevinde bulundu. 1994 yılında Devlet Denetleme Kurumu Başkanlığına atanan Reisi, 10 yıl boyunca bu görevde kaldı.

Reisi, 2004'te Yargı Erki Başkanı Birinci Yardımcılığı görevine atandı. 2014 yılında İran Genel Başsavcılığına atanan Reisi, 2016'da yine Hamaney tarafından Meşhed kentindeki İmam Rıza Türbe ve Külliyesi Vakfı Başkanlığı'na getirildi.

Ülkede 19 Mayıs 2017'de yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde de aday olan Reisi, o dönemdeki Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'ye karşı seçimleri kaybetti.

Reisi, kendisinden önceki Yargı Erki Başkanı Ayetullah Amuli Sadık Laricani'nin Hamaney tarafından görevden alınarak Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyi Başkanlığına atanmasının ardından Mart 2019'da boşalan Yargı Erki Başkanlığı'na getirildi.

İran'da 18 Haziran 2021'de gerçekleştirilen seçimde Reisi, oyların yüzde 62'sini alarak açık ara farkla kazanıp ülkenin 8. Cumhurbaşkanı oldu. Reisi'nin cumhurbaşkanlığı döneminde özellikle komşularla ilişkilere öncelik veren dış politika izlendi. Bu dönemde Suudi Arabistan ile ilişkiler 7 yıl aradan sonra yeniden kuruldu.

ABD'NİN YAPTIRIM LİSTESİNDEYDİ

Reisi, siyasi tutukluların idam edilmesinde ve 2009'daki sosyal çalkantıların bastırılmasında oynadığı iddia edilen rol nedeniyle Kasım 2019'da ABD tarafından yaptırım listesine alındı.

İbrahim Reisi'nin ismi, Hamaney sonrasında ülke liderliği makamına oturması muhtemel adayların arasında bulunuyordu.

İRAN DIŞİŞLERİ BAKANI HÜSEYİN EMİR ABDULLAHİYAN KİMDİR?

Muhafazakar kimliğiyle tanınan Hüseyin Emir Abdullahiyan, 1964 yılında İran'ın Simnan eyaletine bağlı Damgan kentinde doğdu.

1991 yılında Tahran Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü'nden mezun olan ve Farsça, Arapça ile İngilizce bilen Abdullahiyan, eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad döneminde bir süre Bahreyn Büyükelçisi olarak görev yaptı.

Daha sonra Ahmedinejad ve Hasan Ruhani dönemlerinde Arap ve Afrika İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcılığı yapan Abdullahiyan, 3 yıl yardımcılığını da yaptığı eski Dışişleri Bakanı Cevad Zarif sonrası Ağustos 2021'de Dışişleri Bakanı oldu.

Abdullahiyan, Dışişleri Bakanlığı görevinden önce, son olarak Meclis Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf'ın Uluslararası İlişkilerden Sorumlu Özel Yardımcılığı görevini yürütüyordu.

Abdullahiyan'ın Dışişleri Bakanlığı döneminde, İran, Tahran ile Riyad arasında yaşanan gerginliğin ardından 7 yıl sonra Suudi Arabistan ile Mart 2023'te diplomatik ilişkilerin yeniden başlatılması ve büyükelçiliklerin karşılıklı olarak açılması konusunda anlaşma sağlandı.

CUMHURBAŞKANI BİRİNCİ YARDIMCISI GEÇİCİ OLARAK GÖREVİ DEVRALACAK

İran Anayasası'nın 131'inci maddesi, cumhurbaşkanının ölümü halinde cumhurbaşkanının seçilememesi hallerinde, ülke liderinin (Ali Hamaney) atamasıyla, birinci cumhurbaşkanı yardımcısının cumhurbaşkanının yetki ve sorumluluklarını devralmasını öngörüyor.

Meclis başkanı, yargı erki başkanı ve birinci cumhurbaşkanı yardımcısından oluşan kurul, yani yasama, yürütme ve yargı başkanları, yeni bir cumhurbaşkanının en fazla 50 gün içerisinde seçilmesi için süreci düzenlemekle yükümlü.

REİSİ KUM KENTİNDE DEFNEDİLECEK

İran'da helikopter kazasında hayatını kaybeden Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve beraberindeki heyette bulunanların cenazelerinin salı günü Kum kentinde ilkindi vaktinde defnedileceği bildirildi.

İran'ın resmi haber ajansı IRNA, Reisi'nin cenaze töreni programını paylaştı.

Reisi ve beraberindeki heyette bulunanların cenazelerinin yarın Tebriz'de düzenlenecek tören sonrasında ilkindi vaktinde Kum kentinde defnedileceği belirtildi.