Çin'de kadınlar açmazda: Çocuk mu kariyer mi?

Pekin'de yaşayan bir pazarlama direktörü 2017'de patronlarına hamile olduğunu söyledi ve tebrikleri kabul etti. Daha sonra iş seyahatlerinin sıklığı arttı. Birkaç ay sonra pozisyonu düşürüldü ve yerini doldurması için başka biri istihdam edildi. Hamileliğinden kaynaklanan komplikasyonlar nedeniyle hastalık izni aldığında maaşında kesinti yapıldı ve e-posta sisteminden çıkarıldı. Aslında ona istifa etmekten başka bir çare bırakmadılar.

Çin hükümetinin, doğum oranlarının düşüşünü durdurmak için çiftlerin üç çocuk yapmasına izin vermeye başlaması bir problemin de doğuşu olarak ön plana çıkıyor.

Bu haberde adını Liu Tao olarak vereceğimiz 37 yaşındaki eski pazarlama direktörü dört yıldır eski patronuna karşı verdiği hukuki mücadelesini sürdürüyor. İsmini vermek istemesinin sebebi ise yaşadığı bu süreç sonunda anlattıklarının yeni iş bulmasına engel olmasından korkması. Aynı zamanda internet üzerinden zorbalığa maruz kalmaktan da çekiniyor.

İNTİHARIN EŞİĞİNE GELDİ...

Çinli kadınlar için bu şaşılacak bir durum değil. Cinsiyetçi ayrımcılık nedeniyle işverenini dava eden pek çok kadın sosyal medyada ve genel olarak internet aleminde bu durumla karşı karşıya kalıyor. Yaşadığı süreç Tao'yu maddi olarak ciddi biçimde sarsarken iflasın eşiğine geldi. Psikolojisi de bozulan Liu Tao, Ocak 2018'de uyuşmazlık mahkemesine yaptığı üç başvurudan ilki reddedilince intiharın eşiğine geldi. Bu düşünceyle boğuştuğunda oğlu henüz 4 günlüktü.

“Çarmıha geriliyor gibi hissediyordum” diyen Liu Tao, kamu önünde kendisinden özür dilenmesini istiyor ve 50 bin Yuan manevi tazminat talep ediyor: “Tek istediğim adalet ve benim yaşadıklarımı başka hiçbir kadının yaşamaması.”

İşyerinde ayrımcılık konusunda Çin'de resmi bir istatistik bulunmazken avukatlar, işe alım uzmanları, akademisyenler ve çalışma hayatı odaklı projelere imza atan aktivistler, kadınların istihdam edilmesi ve terfi ettirilmesi oranlarında bir düşüş gözlemlediklerini ifade ediyor.

Tek bir büyük şehirden gelen verileri analiz eden ekonomistler, hükümetin bazı ailelere iki çocuk yapma imkanı tanımaya başladığı 2013 yılından bu yana istihdam edilenler arasında cinsiyete göre ücret farkının erkekler lehine yüzde 20'yi aşkın oranda arttığını ortaya çıkardı. Dünya Bankası'nın verilerine göre büyük ekonomilerde kadın işçilerin erkek işçilere oranı da son dört yılda ciddi oranda düşüş yaptı.

'ÜÇ ÇOCUK POLİTİKASI DARBE VURACAK'

Çin Kadınlar Üniversitesi'nden hukuk profesörü Liu Minghui “Üç çocuk politikası çalışan kadınlara büyük bir darbe vuracak” sözleriyle süreci yorumluyor:

“Şirketler zaten iki çocuk politikasında da kadın çalışan istihdam etmek istemiyordu. Şimdi daha da çok ayrımcılık yapacaklar.”

Ancak aynı doğum oranlarının düşmesi problemi nedeniyle Çin, hiç olmadığı kadar kadın çalışana ihtiyaç duyuyor ve gelecekte de duymaya devam edecek. Ülke, yüzde 61'le Asya'daki en yüksek kadın iş gücü oranlarından birine sahip ancak bu oran 1990'lardan beri yaşanan düşüşte gelinen son nokta. PwC'nin 2019'da yaptığı bir araştırmaya göre bu oranı yüzde 3 oranında artırmak ekonomiye 497 milyar dolarlık bir girdi sağlıyor ki bu da gayri safi yurt içi hasılanın yüzde 2'sine denk gelmekte.

Pekin'de çalışan bir insan kaynakları yöneticisi, son beş yılda kadınlar için çalışma ortamının yavaş yavaş daha da kötüye gittiğini gözlemlediğini aktarıyor. Kendi şirketini de değerlendiren şahıs, “2016'dan sonra daha az kadın çalışan istihdam etmeye başladık” diyor.

'ÖZGEÇMİŞLERİNE BAKMIYORUM BİLE!'

Hamile kaldıktan sonra baskılarla ve mobbinglerle kadınların istifaya zorlandığına şahit olduğunu belirtirken şu çarpıcı bilgiyi de veriyor: “Uzun saatler çalışılması gereken pozisyonlar için gelen başvurularda kadınların özgeçmişlerine bakmıyorum bile...”

Liu Tao ise kadınlara ücretli doğum izni vermeye yanaşmayan ve baskılarla hamile kadınları istifaya zorlayan işverenlere karşı yargı yoluna gidilmesinin şart olduğunu vurguluyor.

metin.aktasoglu@haberglobal.com.tr

Kaynak: Haberde yer alan bilgilerin büyük bir kısmı Bloomberg Businessweek'te "China’s Three-Child Policy Puts More Pressure on Working Women" başlığıyla yayınlanan makaleden derlenmiştir.

Kaynak: Web Özel