Avrupa'da geciken kış, savaşa nasıl etki etti? Doğalgaz vanaları...

Türkiye'de olduğu gibi Avrupa'da da “geciken kış” bir süredir konuşulmaktaydı. İklim değişikliği ve küresel ısınma açısından önemli sinyaller veren yeni yılın ilk ayında hava, büyük ölçüde mevsim normallerinin altında seyrederken özellikle ayın son günlerinde kış kendini hem Türkiye'de hem de kıta genelinde iyiden iyiye hissettirmeye başladı. Pek çok farklı noktasında sıcaklık rekorları kırılan Avrupa'da aralık ve ocak aylarının görece ılıman geçmesi farklı bir anlama daha gelmekteydi.

Hatırlanacağı üzere Rusya yaz aylarında yayınlanan videolarla Avrupa'yı kışın çok sert geçebileceği yönünde uyarıyor ve enerjiyi bir koz olarak elinde tutuyordu ancak kış gecikti, Avrupa da Ukrayna'ya destek konusunda geri adım atmadı. Hatta Almanya, uzun süreli müzakerelerin ardından Ukrayna'ya Leopard 2 tanklarını verme kararı aldı. Almanya, söz konusu tankları tedarik ettiği diğer ülkelere de Ukrayna'ya Leopard 2 gönderme noktasında bir kısıtlama getirmeyecek.

Peki tüm bunların ışığında geciken kışın savaşa nasıl bir etkisi oldu? Yeni yılın ilk ayı savaşın gidişatını nasıl etkiledi? Ankara Kriz ve Siyaset Araştırmaları Merkezi (ANKASAM) Başkanı Prof. Dr. Mehmet Seyfettin Erol, “Söz konusu durum, Rusya'nın kullanabileceği enerji kozunun etkisini şu aşamada kırmakta” değerlendirmesinde bulunuyor.

Prof. Erol, kışın son günlerde hava sıcaklıklarının düşmesine de değinirken “Kış, son dönemde kendisini hissettirmeye başladı. Bu da Avrupa’daki krizin derinleşme ihtimalinin hala varlığını koruduğu anlamına geliyor. Bununla birlikte geç gelen kışın, geç bitme ihtimali de var. Bu da Avrupa'daki toplumsal hareketlerin yoğunlaşmasına sebebiyet verebilir” ifadelerini kullanıyor.

'TEDİRGİNLİK DEVAM EDİYOR'

Ancak Prof. Erol tüm bunların yanında geciken kışın Ukrayna'ya destek noktasında Avrupa'nın elini rahatlattığı görüşünde. Marmara Üniversitesi Avrupa Araştırmaları Enstitüsü Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Emirhan Göral da “toplumsal hareketler” noktasından yola çıkarak konunun “hükümetler ve toplum düzeyinde” iki farklı açıdan değerlendirilebileceğinin altını çiziyor.

Doç. Dr. Göral, “Tabii kış nispeten yumuşak geçiyor gibiydi ancak havaların soğuyacağı da tartışılıyor. Doğal olarak tedirginlik devam ediyor. Kişisel gözlemlerim ısınma harcamalarını minimuma indirmeye çalıştıkları yönünde. Haliyle toplumsal bir tedirginlik siyasetçileri de etkiliyor” diyor ancak hükümetler bazında bakışın farklı olduğuna da dikkat çekiyor:

“Sene başında belli oldu ki söz konusu koz AB'yi çok da etkilemeyecek. Avrupa'nın buna çözümleri var. Bunu 70'lerin başındaki petrol krizine benzetiyorum. İlk etapta sarsıcı etkisi oldu ama yavaş yavaş adapte olmaya başlıyorlar diye düşünüyorum.”

Rusya'nın da bu koz tutma durumunu çok fazla sürdüremeyeceğini tahmin eden Doç. Dr. Göral, “Rusya'nın savaşı ne kadar sürdürebileceği çok önemli” diyor.

'İKİ TARAF DA SÜRDÜREBİLECEK KAPASİTEYE SAHİP'

Abant İzzet Baysal Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kamer Kasım, savaşın ne kadar sürebileceği konusunda değerlendirmelerde bulunurken şunları söylüyor:

“Öyle anlaşılıyor ki taraflar savaşı sürdürebilecek kapasiteye sahipler. Bu kış atlatıldıktan sonra depoların doldurulması ve tedarik noktasında Avrupa'nın önünde daha geniş bir zaman olacak. Doğalgaz konusu AB'nin Ukrayna'ya desteğini yumuşatacak bir enstrüman olarak ortaya çıkmadı.”

“Rusya'nın doğalgaz konusunu çok gündeme getirdiği ağustos ayında megavat saat başına 342 Euro'dan bahsediliyordu bugün bu 71.5 Euro'ya kadar geriledi” diyen Prof. Kasım buna sebep olarak hem kışın yumuşak geçmesini hem de Avrupa'nın aldığı tedbirleri göstermekte. Savaşın süreceğinin altını çizen Prof. Kasım, “Gidişat savaşın durulacağı yönünde değil tam tersine bahar aylarında şiddeti artarak devam edebileceği şeklinde” diyor.

'SAVAŞ UZAYACAKTIR...'

Prof. Erol da “Kısa vadede sahadaki çatışmaların ve şiddetin artacağını öne sürmek mümkün” derken Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin ABD ziyaretinden sonra Avrupa'nın önemli yardımlara karar vermesine işaret ediyor. “Yani savaş uzayacaktır” diyen Prof. Erol, “Zaten ABD’nin istediği de savaşın yıpratma savaşına dönmesi” ifadelerini kullanırken Almanya'nın attığı Leopard 2 adımına ilişkin de şu kritik vurguyu yapıyor:

“Hem NATO’nun hem de ABD’nin etkisiyle son dönemde savaşın bitmesini isteyen Almanya gibi devletler, Ukrayna’yı destekleme noktasındaki iradeyi kabullenmiş gözükmekte. Özellikle de Berlin'in Leopard 2 tanklarını gönderme kararı bunu teyit eder mahiyette. Kısacası Avrupa’nın Rusya’yı zayıflatmak ve yıpratma savaşını sürdürmek için Ukrayna’ya yardımlarını sürdüreceği anlaşılıyor.”

Kaynak: Web Özel