ABD binlerce Afgan'ı neden Katar ve Kuveyt'e yerleştirecek?

Amerika Birleşik Devletleri Irak’tan çekildikten sonra yaşananlar bütün dünyayı etkilemiş DAEŞ gibi radikal örgütlerin gelişmesine zemin sağlamıştı. ABD şimdi de 20 yıldır bulunduğu Afganistan’dan çıkıyor. ABD ve NATO buradan çıkarken Türkiye’nin Kabil Uluslararası Havalimanı’nın güvenliğini sağlaması bekleniyor.

Aynı zamanda şeriat kurallarını ülke genelinde uygulamak isteyen Taliban rejimi ile yaşamak istemeyenler ise Türkiye’ye akın ediyor. Daha bu sabah Türkiye’ye yasa dışı yollardan gelen 27 Afgan Erzincan'da polis tarafından yakalandı.

Taliban ABD’nin ülkeden çıkma planının ardından Afganistan’da kontrol alanını hızla genişletti hatta öyle ki bazı yerleri kurşun atmadan bile aldı. Taliban’ın şimdiki hedefinde ise ABD işgali boyunca Amerikan ve NATO askerlerine yardım eden tercümanlar var.

18 AY BOYUNCA

ABD ordusu 35 bin Afgan tercüman ve ailelerini 18 ay boyunca oturum izni çıkana kadar Katar ve Kuveyt’teki askeri üslerinde konaklatacak. 

Yetkililere göre sayıları 35 bini bulan Afgan tercüman ve ailelerinin bir buçuk yıl boyunca bakımı için sadece ‘birkaç milyon dolar’ harcanacak. Afgan tercümanlar ve aileleri sadece Orta Doğu’daki üslerde değil ABD’de de konaklatılacak. 2 bin 500 Afgan Virginia’daki Fort Lee askeri üssünde 10 gün boyunca oturum işlemlerinin tamamlanmasını bekleyecek.

ÖZEL GÖÇMEN VİZESİ

ABD ordusu Taliban’ın ülke içindeki hızlı ilerleyişi sebebiyle kendilerine yardımcı olan bu tercümanları ülkeden hızla çıkarmaya çalışırken Orta Doğu’daki üslerde bekleyecek olan Afganlar Özel Göçmen Vizesi almak için çalışacak. Bu vizeyi almak birkaç yıl sürebiliyor.

Afgan tercümanları ülkeden çıkarmak için Kuveyt ve Katar ile yapılan anlaşmalarda sona gelindi. Operasyona Mülteci Müttefikler ismi verildi.

ABD’li yetkililer ilk etapta operasyon 35 bin kişiyi kapsasa da ilerleyen zamanlarda daha fazla insanı ülkeden çıkarabileceklerini söylüyor.

Tercümanları ve ailelerini Afganistan’dan çıkarmak Cumhuriyetçi Parti tarafından desteklendiği kadar Demokratik Parti tarafından da destekleniyor. Biden yönetimi 20 bin ila 50 bin arasında kişinin aileleri ile birlikte Afganistan’dan çıkartılabileceğini hesaplıyor.

IRAK SAVAŞI'NDA KULLANILAN ÜSLER

Katar’da Afgan tercümanlar ve ailelerine ev sahipliği yapması beklenen As Sayliyah Kampı Irak işgalinde kritik bir rol oynamıştı. Irak’taki askeri hareketlilik geçtikten sonra kamp Amerikan askerlerinin dinlenmek için kullandıkları bir tesis haline dönüşmüştü.

2008 yılından bu yana 70 bin Afgan şimdi tercümanların alması beklendiği gibi Özel Göçmen Vizesi almaya hak kazanırken halihazırda bu yönde başvurusu olan 4 bin kişinin başvuruları inceleme sürecinde.

Başvuru süreçleri devam eden 4 bin kişinin Katar veya Kuveyt dışında üçüncü bir ülkede beklemeleri de gündeme gelebilir.

300 AFGAN YARDIM GEREKÇESİ İLE ÖLDÜRÜLDÜ

‘Kimseyi Geride Bırakma’ isimli sivil toplum örgütünün verilerine göre 2009 yılından bu yana ABD’lilere yardım ettikleri gerekçesiyle 300 Afgan, Taliban tarafından öldürüldü.

ABD Savunma Bakanlığı’na göre bazı Afganlar ABD’ye yardım etmiş olsa bile özel vize almak için yeterli koşulları sağlamıyor. Zamanında ABD’ye yardım etmiş bazı Afganlar ise bu yardımlarını ispatlayamayacak halde çünkü muhatap oldukları ABD’li yetkililer ile kontaklarını kaybetmişler.

Bu kişilere Özel Göçmen Vizesi yerine mülteci programından faydalandırmanın yolları aranıyor. Özel Göçmen Vizesi’ne başvurmak isteyen Afganlar Kabil’deki ABD elçiliğine başvuruyor. Burada yüz yüze yapılan görüşmelerin Covid-19 sebebiyle artık yapılamaması başvuru süreçlerini uzatabiliyordu.

ABD tıpkı Irak’ta olduğu gibi Afganistan’dan çıkarken de arkasında pek çok sorun bırakıyor. Büyük bir göç dalgası dünyayı sarmaya hazırlanırken Avrupa Birliği de durumdan endişeli. Türkiye ise halihazırda dünyada en fazla mülteciye ev sahipliği yapan ülke olurken Afganistan’daki her gelişmeyi çok ama çok yakından takip ediyor.

*Yukarıdaki derlemede yer alan bilgilerin büyük bir bölümü The Wall Street Journal’da Gordon Lubold ve Courtney McBride imzasıyla yayımlanan 'U.S. Expands Efforts to Relocate Afghans at Risk of Taliban Vengeance' isimli makaleden alınmıştır.

Web Özel'in Türkiye'den uzmanlar ile görüşerek hazırladığı iki detaylı Afganistan dosyası için aşağıdaki linklere tıklayabilirsiniz?