4 SORU 4 CEVAP | DAEŞ Horasan, Kabil'deki terör saldırısını üstlendi! Bu örgüt kim?

Afganistan'da ABD'nin çıkmasıyla gerçekleşeceği düşünülen korkunç senaryo beklendiği üzere yaşandı. Kabil'deki terör saldırısında can kaybı 110'u buldu, en az 150 kişi ise yaralı. Saldırıyı üstlenen ise terör örgütü DAEŞ'in Horasan kolu oldu.

Örgüt dünya çapında bir anda gündeme gelirken akıllardaki soru işareti de şu yönde: Kim bu DAEŞ Horasan?

25 Ağustos'taki haberimizde Ankara Kriz ve Siyaset Araştırmaları Merkezi Başkanı Prof. Dr. Mehmet Seyfettin Erol'la konuşmuştuk. Prof. Dr. Erol, “Afganistan merkezli olarak, bölgede terör örgütlerinin hareket alanı bulması güçlü bir olasılık” demiş ve “Afganistan’da uyuyan hücreleri bulunan terör örgütlerinin aktive olması ihtimal dahilinde” ifadelerini kullanmıştı.

Prof. Dr. Erol ayrıca, El Kaide ve DAEŞ'in ülkedeki varlığının bilindiğine de dikkat çekmişti. Peki sorularla ilerleyelim...

1- KİM BU DAEŞ HORASAN?

DAEŞ Horasan, DAEŞ'in Afganistan'da bulunan ve yaklaşık 2-3 bin üyesi olduğu düşünülen kolu. 2014'te Suriye ve Irak'ta bir “İslam devleti” kurmaya çalışan ve dünya çapında, Türkiye'nin de hedef alındığı terör saldırıları düzenleyen DAEŞ'in bu kolunun isminde geçen Horasan'ın ise özel bir anlamı var.

İran'ın kuzey doğu ve doğusunda yer alan bölge olan Horasan, tarihte ise  İran, Afganistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan'ının bazı bölgelerini kapsamaktaydı. Farsça “Güneşin yükseldiği yer” anlamına gelen Horasan, Orta Asya İslam medeniyeti için tarihi bölgelerden biri.

2015'te “Taliban'ı yeteri kadar sert bulmayan” Afgan Talibanı ve Pakistan Talibanı'nın üst düzey militanları tarafından kurulan DAEŞ Horasan grubunu yıllardır takip edenler, örgütün Pakistan'da çok sayıda militan yetiştirdiğini söylüyor.

2- LİDERLERİ KİM?

Örgütün altı yıllık ömründe yedi lideri oldu. Grubun ilk lideri olan Pakistan Talibanı'nın eski bir üyesi Hafız Saeed Khan, 2016'da bir ABD hava saldırısında öldürüldü.

Örgütün bir önceki lideri ise Omar Khorasani ise Nisan 2020'de Afgan hükümeti tarafından hapse atılmıştı. Geçen hafta Taliban, Kabil'e girdiğinde Khorasani'yi infaz etti. Nisan 2020'den beri örgütün lideri Shahab al-Muhajir.

3- ÖRGÜTÜN TALİBAN VE DİĞER ÖRGÜTLERLE İLİŞKİSİ NASIL?

DAEŞ ile Taliban resmi olarak düşman konumunda. Taliban, daha önce örgütün eski lideri Omar Khorasani de dahil olmak üzere pek çok militanı infaz etmişti. DAEŞ ise 15 Ağustos'ta Taliban'ın Afganistan'daki hakimiyetini tanımadığını belirtmişti.

Ancak Hakkani ağının DAEŞ Horasan grubuna Afganistan'da yardımcı olduğu biliniyor. Taliban'ın bir kolu olarak bilinen Hakkani ağının Taliban'ın yanı sıra El Kaide'yle de yakın ilişkileri bulunmakta. Son olarak Taliban'ın Afganistan'ı işgali sırasında af çıkardıkları DAEŞ militanlarına Taliban'a katılırlarsa affedilecekleri taahhüdünü vermişti.

Pek çok DAEŞ militanının böylece Taliban saflarına katıldığı düşünülüyor. Bu teklifi reddedenlerin bir kısmı DAEŞ Horasan grubuna katıldı, bir kısmı da infaz edildi.

4- SALDIRILAR VE ABD'NİN TEPKİSİ

Daha önce Afganistan'daki Şiilere yönelik saldırılar düzenleyen örgüt, ABD'den çok ağır darbeler de yedi. ABD ordusunun nükleer olmayan en güçlü bombası olan ve “tüm bombaların anası” (Mother of All Bombs) olarak da bilinen GBU-43 MOAB ilk olarak 13 Nisan 2017'de DAEŞ Horasan'ı hedef aldı.

ABD kaynaklarında yer alan bilgilere göre DAEŞ militanlarının ve DAEŞ'le bağlantılı çalışan militanların yüzde 75'i ABD ordusu tarafından öldürüldü.

Çoğunluğu Afganistan ve Pakistan'da yüzlerce saldırı düzenleyen DAEŞ Horasan grubunun en kanlı eylemi ise 13 Temmuz 2018'de Pakistan'ın Belucistan eyaletindeki Mastung şehrinde gerçekleşti. 

Bir seçim mitingine düzenlenen intihar saldırısında en az 149 kişi yaşamını yitirdi, 189 kişi ise yaralandı. 17 Ağustos 2019'da Kabil'de bir Şii düğününe düzenlenen intihar saldırısında 63 kişi yaşamını yitirip, 180 kişi de yaralanırken; 12 Mayıs 2020'de Afganistan'da bir cenazeye töreninde düzenlenen intihar saldırısında 32 kişi ölmüş 11 kişi ise yaralanmıştı.

metin.aktasoglu@haberglobal.com.tr

Kaynaklar: Wall Street Journal, The New York Times, NPR, DW, BBC, Australian National Security, Washington Post

Kaynak: Web Özel