Teknik resesyon geçici, 2025'de enflasyon ve 'faiz' düşer mi?
Kasım ayı enflasyon verilerinin açıklanmasından sonra "teknik resesyon" tartışması da başladı. Ekonomideki daralmanın nedenleri ve yeni yıldaki olasılıkların yanı sıra herkesin merak ettiği bir diğer soru da, "faiz indiriminin ne zaman olacağı." Ekonomistler ise son çeyrekte yaşanan 'daralmanın' geçici olduğunu vurguluyorlar.
Yıl sonuna gelirken, 2024'ün ekonomi tablosu ile 2025'in ilk çeyreğine yönelik tablo netleşmeye başladı. Kasım ayı enflasyon tablosu beklentileri aşarak aylık bazda yüzde 2.24; yıllık enflasyon ise yüzde 47.09 olarak gerçekleşirken, "resesyon" tartışmaları da başladı. Geçtiğimiz gün; 'Ekonomim Gazetesi'ndeki köşesinde "Enflasyon-Resesyon-Stagflasyon Üçgeninden Çıkmalıyız" başlıklı yazı kaleme alan Servet Yıldırım, "Ekonomimiz yılın üçüncü çeyreğinde teknik olarak resesyona da girmiş bulunuyor. Sözlük tanımına göre resesyon, bir ekonomide gayrisafi yurtiçi hasılanın (GSYH) üst üste iki çeyrek küçülmesidir. Bizde de GSYH hem ikinci çeyrekte hem de üçüncü çeyrekte yüzde 0,2 daraldı. Böylece teknik resesyona girildiği resmiyet kazandı" ifadelerini kullandı.
"TEKNİK DARALMA"
İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sefer Şener, "resesyon" tartışması ve son enflasyon verilerini yorumlarken, "2.24 beklentiler dahilindeydi. Merkez Bankası'nın faiz indirimine gitmesi için enflasyonun 3 ay üst üste beklenen aralığa gelmesi yani gerilemesi gerekir. Enflasyon, istikrarlı şekilde düşmeden, faiz indirimi mümkün görünmüyor" dedi.
2025'in ikinci çeyreğinden itibaren enflasyonda kalıcı düşüş ile faiz indiriminin gündeme geleceğini sözlerine ekleyen Prof. Dr. Şener, "Ekonomide teknik anlamda bir daralma söz konusu. Biz buna teknik resesyon diyoruz. Ancak teknik resesyon Türkiye'nin resesyona girdiği anlamına gelmez. Karamsar olmaya gerek yok. Jeopolitik riskler, Avrupa pazarındaki daralma da Türkiye'yi de etkiliyor. 2025'in ilk çeyreğinden itibaren ekonomide canlanma göreceğiz. Almanya merkezli dış pazardaki daralmanın etkisi ortadayken, faiz indirimi olsa da ihracat rakamları artmaz" diye konuştu.
Uzmanlar yorumluyor:
"KONTROLLÜ YAVAŞLAMA"
Özlem Derici Şengül (Ekonomist)
"Resesyon girdiğimizi söyleyemeyiz. Kontrollü yavaşlamanın teknik düzeyde kalmasını bekliyoruz. Aralık ayı verilerinde mevsimsellikten arındırılmış büyüme eksi çıkabilir ancak bu da derin resesyon anlamına gelmez. Enflasyonun düşüşünü gözlemleyip, temkini bırakmadan faiz indirimi yapılmalı. Trump'ın ABD başkanlığına seçilmesi, Avrupa'daki durgunluk ve enflasyonda kırılmalar duracak bu durum faiz indirimini tehlikeli olmak çıkaracaktır."
"UYUMSUZLUK VAR"
Esfender Korkmaz (İktisatçı)
"3 çeyrek üst üste daralma resesyon demektir. Türkiye'de kişi başıma büyüme 1.7 seviyesinde. Büyüme oranı yüzde 5'in altında olmamalı. Yıl sonunu yüzde 44 enflasyon rakamıyla kapatacağımızı görüyorum. Ancak İTO'nun açıkladığı rakamlarla TÜİK arasında ciddi farklar var. Türkiye'de maliye ile para politikaları arasında uyumsuzluk söz konusu. Reel faiz, 4.16'dan 5 seviyesine çekilmel. Türkiye'deki bir sorun da kayıt dışı ekonomi. Kayıt dışını engellemeden ve yapısal sorunlar çözülmeden kronik enflasyon ve daralmayı aşmamız çok güç."
"RADİKAL ÖNLEMLER GEREK"
Uğur Civelek (Ekonomist)
"Enflasyonla mücadele için ortak karar mekanizması gerekiyor. Maliye ve para politikaları arasında uyumsuzluk gözüküyor. Enflasyon hedefleri de gerçekçi değil. Hayat pahalılığının yükü yüzde 80'lik dar gelirliye fatura ediliyor. Kamuda tasarruf başta olmak üzere radikal önlemlere ihtiyaç var. Ancak Batının Ortodoks ekonomi politikaları ile sorunlar çözülemez. Mevcut tabloda faiz indirimi olursa kuru tutmak mümkün olmaz. Yapılanlar da boşa çıkar."
Kaynak: Web Özel