Nasıl oluyor? demeyin oluyormuş! Ünlü psikolog hipnoz dolandırıcılığına karşı uyardı

Geçtiğimiz günlerde çeşitli suçlardan aranan ve 2013'de Prof. Dr. Canan Karatay'ı da telefon üzerinden dolandıran M.K, Urfa’da güvenlik güçleri tarafından yakalanmıştı. Olay üzerine bir TV kanalına demeç veren Karatay, düştüğü tuzağı "Tamamen hipnotize oluyorsunuz. Bankadan paranızı alıp vereceksiniz sonra devlet size bunu ödeyecek. Ben savcıyla konuştuğumu zannettiğim için 'Peki efendim' diyorum hep" sözleriyle anlatmış ve uyarılarda bulunmuştu. Ne var ki; Karatay’ın bu açıklaması psikoloji camiasını ikiye böldü.

Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan telefon dolandırıcılarının bilinçli hipnoz tekniğini kullandıklarını belirterek “Kişi telefonda gözünü kapatmadan bilinçli bir şekilde hipnozu yaşar. Telefon dolandırıcıları, bilinçli hipnoz tekniğini uyguluyor. Kişinin gözü açıktır, her şeyin farkında olarak konuşur gibi görünür ama aklının ve beyninin karar verme merkezini yani bilincini başkasına teslim eder" yorumunda bulunmuştu.

Mind Renew Kurucusu ve Klinik Psikolog Dr. Volkan Uçak haberglobal.com.tr'den Şifa Kaymak'a yaptığı değerlendirmede telefonda hipnoz yöntemine karşı vatandaşları uyarıyor.

“NÖRO-PAZARLAMA TEKNİKLERİ İLE MANİPÜLE EDİYORLAR”

Dr. Uçak, dolandırıcıların hipnozdan ziyade nöropazarlama taktiklerini kullanarak hedefindeki kişileri manipüle ettiklerine dikkat çekerek şöyle devam etti:

“Dolandırıcılar, pazarlama tekniklerini çok iyi bilen kişilerdir ve bu kişiler, 'nasıl yaparız da beyni aktif hale getirip, dikkati çekebiliriz’e odaklanırlar. Kişinin dikkatini çekmek için çok sevdiği, hırs gösterdiği veya çok korktuğu bir konuyu seçerek aslından nöro-pazarlama prensiplerini kullanarak kurbanlarının duygusal tepkilerini manipüle ederek istedikleri sonuca ulaşamaya çalışıyorlar”

HİPNOZ ALTINDA OLDUĞUMUZU NASIL ANLARIZ?

“Hipnoz altında olduğunu anlamak genellikle çok zordur, çünkü kişi bilincini kaybetmez ve dışarıdan normal bir konuşma gibi görünebilir” diyen Dr. Volkan Uçak, “Bahsi geçen olaylarda dolandırıcılar etkili iletişim stratejileri, zaman baskısı, duygusal oynama gibi daha yaygın ve etkili taktiklere odaklanırlar. Bu taktikler, kurbanın dikkatini dağıtmak, hızlı karar vermesini sağlamak ve istedikleri bilgileri elde etmek amacıyla kullanılır. Bu nedenle, bu tür telefon dolandırıcılığına karşı korunmak için duygusal tepkileri kontrol altında tutmak, şüpheci bir yaklaşım benimsemek ve bilinmeyen kaynaklardan gelen taleplere karşı dikkatli olmak önemlidir.” diyerek vatandaşları uyardı.

 PEKİ TELEFON DOLANDIRICILIĞINI NASIL ANLARIZ?

Hipnoz altında olduğunu anlamak genellikle zordur, çünkü kişi bilincini kaybetmez ve dışarıdan normal bir konuşma gibi görünebilir.

Bir telefon görüşmesinin hipnotik manipülasyon ve dolandırıcılık amacı taşıdığını anlamak, dikkatli olmayı, şüpheci bir yaklaşım benimsemeyi ve belirli belirtilere odaklanmayı gerektirir. İşte Dr. Volkan Uçak’a göre bir telefon görüşmesinin potansiyel olarak dolandırıcılık içerip içermediğini anlamak için dikkate almanız gereken bazı ipuçları:

Zaman Baskısı ve Aciliyet: Dolandırıcılar sıklıkla hızlı karar almanızı isteyen acil durumları yaratmaya çalışırlar. Eğer karar vermeniz için size baskı yapılıyorsa, bu durumu şüpheli görmelisiniz.

Kişisel Bilgi Talepleri: Dolandırıcılar genellikle kişisel veya finansal bilgilerinizi talep ederler. Hiçbir güvenilir kuruluş veya yetkili kişi, sizden telefon üzerinden bu tür bilgileri talep etmez.

Bilgi Doğrulama: Size verilen bilgileri doğrulama şansınız varsa, bu yönde adımlar atmalısınız. Kimi dolandırıcılar, kendilerini temsil eden sahte bir kimlik kullanabilirler.

 Mantık Dışı Talepler: Görüşme içinde aniden gelen mantık dışı talepler, özellikle maddi yardım ya da ödemelerle ilgili olanlar, dolandırıcılık işaretleri olabilir.

 Duygusal Manipülasyon: Dolandırıcılar sıklıkla kurbanlarını duygusal olarak etkileyerek karar vermeye zorlarlar. Acı bir hikaye anlatma ve mağduriyet hissi uyandırma çabalarına dikkat edin.

Bilmediğiniz Numaralardan Gelen Çağrılar: Bilmediğiniz veya tanımadığınız numaralardan gelen çağrılara karşı şüpheci olun. Dolandırıcılar, gizli numaralardan veya sahte kimliklerle arama yapabilirler.

 Telefon Numarasının Doğruluğu: Sizi arayan kişinin kimliğini doğrulamak için bağımsız bir kaynaktan (resmi bir internet sitesi, firma telefon numarası) numarayı kontrol edin.

Kontrolsüz Ödeme Talepleri: Aniden para göndermeniz ya da ödeme yapmanız gerektiğini söyleyen kişilere karşı şüpheci olun. Bu, tipik bir dolandırıcılık taktiğidir.

 Kendi Güvenliğinizi Öncelikli Tutun: Size verilen bilgileri paylaşmadan önce kendi güvenliğinizi düşünün. Eğer şüpheli durumlarla karşılaşıyorsanız, hemen yetkililere başvurun.

 İkinci Bir Görüşme Şansı: Size acil bir durumu anlatan bir kişi, hemen şimdi karar vermenizi isterse, ikinci bir görüşme şansı isteyin ve bu süre zarfında durumu değerlendirin.

 Eğer bir telefon görüşmesi sizi rahatsız ediyorsa veya şüphe uyandırıyorsa, görüşmeyi sonlandırın ve yetkililere bildirin. Güvenlik önlemlerinizi almak ve şüpheli durumları rapor etmek, dolandırıcılık girişimlerinden korunmanın önemli bir parçasıdır.