Sıcaklık afeti, küresel kuraklık felaketi olacak mı?
Henüz yaz döneminin başında Büyük Menderes ve Tunca Nehirlerinde kuruyan öbekler oluştu. Küresel iklim değişikliğine bağlı sıcaklığın kuraklık ve su kıtlığına yol açması kaçınılmaz görülürken, son dönemde insan kaynaklı ısınma 1.19 derece olarak kayda geçti.
Haziran ayı ile sıcaklık değerlerindeki artış şimdiden kuraklık endişesi yaratmış durumda. Ocak ayından bu yana peş peşe sıcaklık rekorlarının kırıldığı Türkiye'de henüz yaz başında Büyük Menderes Nehri, yatağında kurumuş öbekler oluştu. Söke'ye bağlı Sarıkemer mevkiinde kuraklığın izleri açıkça görülürken, Edirne'deki Tunca Nehrinden de endişe verici görüntüler yansıyor. Tunca Nehri’nin debisi de bir önceki yılın aynı dönemine göre 4 kat azalırken, Ağustos ayında su kıtlığı yaşanabileceği gündeme getirildi.
SU KITLIĞI KAPIDA MI?
Uzmanlar yaz döneminde Türkiye'de de sıcaklık rekorları kırılacağını söylerken, DSİ eski yöneticisi Dursun Yıldız ise "2023 yılında dünya genelinde ortalama sıcaklık değerlerinin sanayi öncesi döneme göre 1.5 derecelik eşiği aştı. Bu tablo devam edecek olursa, geçen yazı mumla ararız. Özellikle yağmura dayalı tarım yapılan bölgeler zor durumda kalabilir. Sulu tarım yapılan havzalarda ise şimdiden tedbirler alınmalı" diye konuştu.
TARIM ÜRETİMİ ETKİLENİR
Eski Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Mustafa Öztürk ise yaz döneminden endişeli olduğunun altını çizerken, şöyle konuştu: "Konya Havzası başta olmak üzere, Güneydoğu Anadolu ve Akdeniz Bölgesinde ciddi kuraklıktan etkilenecek yerler olacak. Havaların ısınması ile buharlaşma oranı da artacağından Akdeniz, Konya, Güneydoğu Anadolu Bölgesinde su kıtlığı yaşanabilir."
10 YILDA 1.19 DERECE
Öte yandan son iklim araştırmaları da gezegeni bekleyen risklere ışık tuttu. Leeds Üniversitesi tarafından yürütülen "Küresel İklim Değişikliği Göstergeleri" araştırmasında insan kaynaklı küresel ısınmanın, kayıtların tutulmaya başlamasından bu yana her 10 yılda 0.26 derece arttığını ortaya koydu. Raporda öne çıkan diğer başlıklar ise şöyle: "2013-2022 yılları arasında 53 gigaton karbondioksit ile rekor düzeyde yüksek yıllık ortalama sera gazı emisyonu gerçekleşti. 2023 yılında küresel yüzey sıcaklığı 1850-1900 ortalamasının 1.43 derece üzerine çıkarken, bunun 1.31 derecesi insan kaynaklı ısınma nedeniyle oluştu. İnsan kaynaklı ısınma son on yılda 1.19 derece yükseldi."
DENİZ SUYU KAYNIYOR!
Dünya Meteoroloji Örgütü ve Copernicus İklim Değişikliği Servisi tarafından hazırlanan raporda ise Avrupa'da sıcaklıkların yılın 11 ayı boyunca ortalamanın üzerinde seyrettiğine dikkat çekilerek, şu bilgilere yer verildi: "2023'te ekstrem sıcaklık stresinin' görüldüğü rekor sayıda gün yaşanmıştır. Haziran ayında, İrlanda'nın batısında ve Birleşik Krallık civarındaki Atlantik Okyanusu, deniz yüzeyi sıcaklıklarının ortalamanın 5 derece üzerine kadar çıktığı, 'ekstrem' ve bazı bölgelerde 'ekstrem' olarak sınıflandırılan bir deniz sıcak hava dalgasından etkilenmiştir."
ALPLER ERİYOR
"2023 yılında Avrupa nehir ağının üçte birinde nehir akışlarının 'yüksek' sel eşiğini aştığı, yüzde 16'sının ise 'şiddetli' sel eşiğini aştığı görülmüştür. Alpler'de 2023'te kış mevsiminde ortalamanın altında kar birikmesi ve yaz aylarında sıcak hava dalgalarından kaynaklanan şiddetli erime nedeniyle olağanüstü buzul buz kaybı yaşanmıştır. 2022 ve 2023 yılları arasında Alpler'deki buzullar kalan hacimlerinin yaklaşık yüzde 10'unu kaybetmiştir."
Kaynak: Web Özel