Asfalt bu sıcağı kaldırabilir mi?
Yüksek sıcaklık dalgaları ve küresel ısınmanın neden olduğu seller, dünya üzerindeki yol ağına büyük zararlar veriyor. Kimi yollar erirken kimileri de yağışlar yüzünden ağır hasara uğruyor. Küresel ısınmaya uygun yollar inşa etmek ise oldukça pahalı.
Dünya, mevsim normalleri üzerinde seyreden sıcaklıklar ile mücadele ediyor. Birçok yerde orman yangınları devam ederken sıcak hava dalgası nedeniyle ekinler zarar görüyor. Kuraklık nedeniyle Avrupa ve Çin'de nehirler kurudu.
Öte yandan yüksek ısı dalgasının dünyaya bir başka etkisi daha ortaya çıktı. Sıcaklıklar yüzünden birçok ülkede yollarda bozulmalar görülüyor. Temmuz ayında İngiltere'nin Cambridge kentindeki yoğun A14 otoyolunda ısı nedeniyle bir tümsek meydana geldi. Rekor sıcaklıklar yüzünden demiryolları büküldü, otoyol ve uçak pistlerinde bozulmalar yaşandı.
Sadece İngiltere değil, Çin, Avustralya ve Amerika'da da benzer olaylarla karşılaşıldı. Bu durum da
'Dünya üzerindeki yollar küresel ısınmaya karşı ne kadar dayanıklı?' sorusunu akıllara getirdi. Dünya taşımacılığının önemli bir kısmı lastik tekerlekli araçlar ile yapılmakta. Üstelik her gün seyahat eden milyonlarca insan olduğu var sayılırsa yolların önemi katbekat artıyor.
İklim krizinin kritik altyapı üzerindeki etkilerini değerlendiren 2017'ye ait bir araştırma, 2080 yılına kadar, ısı dalgalarının yalnızca Avrupa'nın ulaşım sektöründe ortaya çıkacak toplam hasarın yaklaşık yüzde 92'sini oluşturacağını ortaya koydu.
Başka bir çalışma ise, Avrupa'daki yolların yaklaşık yüzde 35'inin iklim değişikliğine uygun malzemeler olmadan inşa edildiğini gösteriyor. Texas Üniversitesi Ulaştırma Araştırmaları Merkezi Direktörü Amit Bhasin, “İnşaat mühendislerinin tasarım için belirledikleri maksimum sıcaklıklar artık çok daha sık aşılıyor. Tasarım o sıcaklıklarda dağılmaya başlar" diyor.
ASFALT SICAKLIĞA DAYANMIYOR
Yolların çoğunluğu esasen bir fosil yakıt kalıntısı olan asfalttan ve asfalt ile karıştırılmış çakıllardan yapılıyor. Asfalt çok yönlü bir bileşen ancak çok ısındığında yumuşayabiliyor. Üstelik siyah olduğu için ışığı daha kolay emerek, çabuk ısınabiliyor. Üzerinden trafiğin aktığı daha yüksek sıcaklıklarda, karışım tekerlek izlerine ve tümseklere dönüşebiliyor.
Birçok otoyol beton levhaların üzerine asfalt serilmesi ile oluşuyor. Çimento, su, kum ve çakıldan yapılan beton, sadece asfalttan yapılmış yollara göre çok daha az bakım gerektirebiliyor. Ancak bu yollar aşırı pahalı.
Aşırı yüksek sıcaklıklarda beton yollar genleşiyor ve levhaların birbirine doğru itilmesine ve düzensizleşmesine neden oluyor. Geçen günlerde Birleşik Krallık'ta A14 otoyolunda asfalt üst katmanın altındaki beton levhalar sıcaklık ile genleşerek üstündeki asfaltı yukarı itmişti.
Sadece Avrupa'daki yollar değil, dünyanın birçok yerindeki yollar da tehlike altında. Kanada İklim Enstitüsü'nün bir raporuna göre, küresel ısınma nedeniyle yaşanan permafrost (donmuş toprak) erimesi yüzünden bölgedeki birçok yol yok olabilir. Permafrostun erimesi halinde Kanada'nın kuzeyindeki Yukon bölgesinde önümüzdeki 20 yılda yolların yeniden yapım maliyeti 1.6 milyar doları bulabilir.
Küresel ısınmanın tetiklediği yoğun yağış ve sel, otoyolları ve asfalt yolları hızla aşındırırken, çakıl ve topraktan yapılmış olanları da yok ediyor. 2010-2014 yılları arasında Avustralya'daki yıkıcı sellerin yarattığı yol tahribatı, hükümete tahmini 6.4 milyar dolara mal oldu.
ÇEVREYE ZARARI OLABİLİR
Altyapıyı sağlamlaştırmak için yeterli teknoloji mevcut ve bu teknolojiler dünyanın bazı yerlerinde yolların yapımında halihazırda uygulanıyor. Ancak iklim krizine uygun yollar yapmak oldukça pahalı. Birleşik Arap Emirlikleri'ndeki Dubai'de yollarda yüzey sıcaklığı 60 santigrat dereceyi buluyor. Burada yol inşa edilirken asfalta bazı kimyasallar ekleniyor ve yollar yüksek sıcaklıklara karşı dayanıklı hale geliyor.
Avustralya'daki sellerden sonra asfaltı sele dayanıklı hale getiren özel bir köpük ile bin kilometrelik yol yeniden inşa edildi. Bu tarz uygulamalar gelişmiş ülkelerde git gide yaygınlaşıyor ancak gelişen ülkeler bu çözümler için gerekli bütçeleri ayıramıyor.
Ekonomik kaygıların yanında, uzmanların yolları yeniden inşa etmekle ilgili bir diğer endişesi ise çevreye olan etkisi. Texas Üniversitesi'nden Amit Basin, "Daha büyük karbon ayak izi çıkarmamıza yol açabileceklerinden ötürü mevcut birçok teknolojiden endişe ediyorum" diyerek, yeni yapılan yollarda kullanılan malzemenin çevre kirliliğine neden olabileceğini ifade ediyor.
*Bu haberdeki bilgilerin tamamı Bloomberg'de "The World’s Roads Aren’t Ready for a Hotter Climate" başlığı ile yayımlanan makaleden derlenmiştir.
Kaynak: Web Özel