Yelkenli çağı geri mi dönüyor? Kargo taşımacılığında bir ilk...
Rusya-Ukrayna savaşı ile petrol fiyatlarının yükselmesi nedeniyle kargo taşımacılığında kullanılan yakıtın maliyeti de her geçen gün artıyor. Akaryakıt fiyatlarını ve dev gemilerin çevreye verdiği zararları göz önüne alan bazı girişimciler de yelkenli ile yük taşımacılığına başladı.
Deniz taşımacılığı, dünya ticaretinin bel kemiğini oluşturan etmenlerden biri. 2020 yılında dünya üzerinde toplam yaklaşık 759 milyon konteyner (bir kargo konteyneri ortalama 6 metre uzunluğunda) mal taşınması da bunun önemli bir göstergesi. Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle petrol fiyatlarının yükselmesi, bazı girişimcileri "yelkenlilerle kargo taşımacılığı" gibi çevreye duyarlı ve daha az masraflı çözümlere itiyor.
Daha çok mal tedarik etmek ve nakliye masraflarını azaltmak için denizcilik şirketleri daha büyük konteyner gemileri tercih ediyor. Artık uzunluğu 400 metreyi bulan 240 bin ton ağırlığında muazzam büyük kargo gemileri inşa ediliyor. Ancak gemiler büyüdükçe tükettiği yakıt miktarı da muazzam derecede artıyor. Bu durum, hem şirketler için artan yakın maliyetleri, hem de atmosfer için daha çok karbondioksit salınımı demek. Deniz taşımacılığı, küresel karbon emisyonlarının yüzde 3'ünü oluşturuyor.
Gemiler aynı zamanda çevreye başka şekillerde de zarar veriyor. Her ne kadar çoğu ülkede yasak olsa da bu gemiler düzenli olarak çöplerini ve kirli "sintine" suyunu okyanusa boşaltıyor. Ayrıca, motorların neden olduğu sualtı gürültü kirliliği balıkların, balinaların ve yunusların yaşam döngülerini bozuyor.
Öte yandan, kargo gemilerinin büyüklükleri geçtiğimiz yıl hiç akla gelmeyecek bir soruna da yol açtı. 400 metrelik Evergiven konteyner gemisi Mısır'daki Süveyş Kanalı'na sıkışınca kanal 6 gün boyunca kapalı kaldı. Bu süre zarfında dünya ticareti resmen sekteye uğradı.
Kargo taşımacılığı, dünya ekonomisinin yapıtaşlarından biri, fakat sürdürülebilir olarak nitelendirilemeyebilir. Gemilerin çevreye verdiği zararı minimuma indirip, uzun vadede yakıttan tasarruf etmek sektördeki girişimcilerin aklını kurcalayan bir durum.
KARGO TAŞIMACILIĞINDA YELKENLİ DÖNEMİ!
Fransız Jacques ve Olivier Barreau kardeşler, "Grain de Sail" yelkenlisi ile bu konuya bir çözüm sunmuş durumdalar. Aileden denizci geçmişine sahip kardeşler, fosil yakıtın ekonomik ve çevresel zararlarını göz önünde bulundurarak, her yerde bolca ve bedava bulunan bir enerji kaynağını kullanmak istemişler: Rüzgar enerjisi!
Barreau kardeşler bir "kargo yelkenlisi" inşa etmek için kolları sıvadı. Ancak iş planlama kısmına gelince önlerinde sayısız zorluk olduğunu fark ettiler. Öncelikle tarihte inşa edilmiş en büyük yelkenli, Evergiven gemisinin yarısı kadar bile değildi. Bu büyüklükte bir geminin alacağı yükler de eklenince rüzgar enerjisi yetersiz kalabilirdi.
Öte yandan, başlangıç için gemi inşa edecek sermayeleri de yoktu. Üstelik yük taşıtacak müşteri bulsalar bile müşterileri gemi inşa edilene kadar bekletemezlerdi.
Bu yüzden ilginç bir strateji izlemeye karar verdiler. Kendi kendilerinin müşterileri olacaklardı ve kendi yüklerini taşıyarak başlayacaklardı. İlk olarak 2013 yılında bir kahve öğütme tesisi, 2 yıl sonra da bir çikolata fabrikası kurdular. "Grain de Sail" markalı çikolatalar 2017'de 150 süpermarkette satılıyordu. Şirketin yıllık cirosu ise 1,5 milyon euroyu buldu.
Artık kazandıkları para ile istedikleri gemiyi inşa edebilecekler, kahve ve çikolata markaları için Güney Amerika'dan kahve ve kakao getirtebileceklerdi.
"Grain de Sail" gemisi 24 metre uzunluğa ve 35 ton yük kapasitesine sahip bir yelkenli. Yapımı ise 2 milyon euroya mal oldu. "Grain de Sail" ismi, Fransızca "tuz tanesi" anlamına gelen "Grain de sel" ifadesinin yelkenli (sail) ile birleştirilmiş bir kelime oyunundan geliyor.
Barreau kardeşlerden Jacques Barreau "Çok büyük bir iş başardık. Ancak şirketin karbon ayak izi hala yeteri kadar az değil" diyerek, çevreye daha az emisyon salmak için çok çalışacaklarını ifade ediyor. Ayrıca şirketin "Grain de Sail" gemisinin daha büyüğünü de inşa edeceğini duyurdu. Yeni gemi 50 metre uzunluğunda olacak ve 350 ton yük taşıyabilecek.
Tek kargo yelkenlisi inşa edenler Barreau kardeşler değil. 2007 yılında Hollanda'da kurulan Fairtransport'un Atlantik kıyılarında taşımacılık yapan 2 yelkenli gemisi bulunuyor. Enerji fiyatlarının yükseldiği şu günlerde kargo yelkenlisi sayısı artacak gibi görünüyor.
*Bu haberde yer alan bilgilerin bir kısmı The Guardian'da “‘It’s a little bit of utopia’: the dream of replacing container ships with sailing boats” başlığıyla yayınlanan makaleden derlenmiştir.
Ek kaynak: Word Bank
Kaynak: Web Özel