Uzmanlar uyardı! Koronavirüs böyle bulaşıyor
Enfeksiyon Hastalıkları uzmanı Dr. Güler Delibalta, koronavirüsün hasta kişilerle yakın temas sonucu bulaşabileceğini belirterek, eller sık sık yıkanmalı, kirli ellerle ağız burun ve gözlere dokunulmaması gerektiğini söyledi.
SARS-CoV'un, 21. yüzyılın ilk uluslararası sağlık acil durumu olarak 2003 yılında daha önceden bilinmeyen bir virüs halinde ortaya çıkan ve yüzlerce insanın hayatını kaybetmesine neden olduğunu hatırlatan Enfeksiyon Hastalıkları uzmanı Dr. Güler Delibalta, 1960'lı yıllarda hastalık etkeni olarak izole edilen, insan ve hayvanlarda hastalık etkeni olan bir virüs olduğunu söyledi.
AĞIR ENFEKSİYON OLARAK 10 YIL SONRA TEKRAR KENDİNİ GÖSTERDİ
Koronavirüs ailesinden, daha önce insandan ya da hayvanlarda varlığı göstermemiş MERS-CoV (Middle East Respiratory Syndrome Coronavirus) isimli virüs ağır enfeksiyon kaynağı olarak, 10 yıl sonra kendini ilk defa insanlarda Suudi Arabistan'da göstermişti. Koronavirüsler başlıca dört türde sınıflandırılabilirler. Alfa-, Beta-, Gama- ve Delta olarak İnsan, yarasa, domuz, kedi, köpek, kemirgen ve kanatlı evcil ve yabani hayvanlarda bulunabilmektedirler.
İnsanlarda koronavirüsün neden olduğu hastalık spektrumu basit soğuk algınlığından ciddi akut solunum sendrouna (Severe Acute Respiratory Syndrome, SARS) kadar değişkenlik gösterebildiğini söyleyen Dr. Delibalta, insan ve hayvanlarda çeşitli derecelerde solunum yolu enfeksiyonu, barsak enfeksiyonu, karaciğer hastalıkları ve nörolojik bozukluklar gibi tutulumlarla seyreden klinik tablolara neden olabildiğinin altını çizdi. Dr. Delibalta, "Erişkinlerde ve çocuklarda çoğunlukla ateş, boğaz ağrısı, öksürük, halsizlik gibi üst solunum yolu enfeksiyonu bulguları ile seyreden hastalık, çoğunlukla altta yatan bağışıklık sistemini zayıflatan hastalık veya ilaç kullanımı, diyabet, kalp- akciğer hastalığı, ileri yaş ve bunun gibi sebeplerle ek hastalığı olan kişilerde ağır seyirli olabilir nadiren akciğer enfeksiyonu, böbrek yetmezliği yapabiliyor" uyarısında bulundu.
DAMLACIK YOLUYLA BULAŞIYOR
Dr. Güler Delibalta, korona virüsünün diğer solunum yolu enfeksiyonu virüsleri gibi öksürme, hapşırma gibi çevreye virüs saçılımı olur; öksürük, hapşırıkı varsa ağız ve burun mendille kapatılmalısı gerektiğini söyleyerek, hasta kişiler ile yakın temasla da bulaşabilir eller sık sık yıkanmalı, kirli ellerle ağız burun ve gözlere dokunulmaması gerektiğini söyledi. Vahşi deniz ürünlerinin toptan satış pazarında yasadışı yollarla satılması ve insandan insana sağlık merkezlerinde damlacık yoluyla bulaştığı bilindiği bilgisini paylaşan Dr. Delibalta, "Enfeksiyonun yaygın belirtileri solunum semptomları, ateş, öksürük ve halsizlik. Daha ciddi vakalarda, pnömoni, ağır akut solunum yolu enfeksiyonu, böbrek yetmezliği ve hatta ölüm gelişebilir. Ancak eldeki veriler doğrultusunda hastalığın şiddeti konusunda yorum yapılamaz" ifadelerini kullandı.
VAKA GÖRÜLEN ÜLKELERE GİDECEK KİŞİLER DİKKAT
Çin ve vakaların görüldüğü ülkelere seyahat kısıtlamalarının getirildiğini hatırlatan Dr. Delibalta, farklı sebeplerden dolayı gitmek zorunda olanlar için uyarılarda bulundu. Dr. Delibalta, "Sebze ve meyveleri iyice yıkayarak tüketmek gerekiyor. Altta yatan hastalığı olanlar mutlaka riskli bölgeye yolculuklarını izleyen doktorlarına danışarak planlama yapılmalıdır. Yabani ve evcil hayvanlar (canlı veya ölü) ile temastan kaçınılmalı, El hijyenine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el dezenfektanı kullanılmalıdır. Özel bir tedavi veya kalıcı bağışıklık sağlayacak bir aşı yoktur'' dedi. DHA