Refah düzeyinin boy uzunluğuna etkisi var mı?
İnsanların boy uzunluklarını etkileyen pek çok faktör bulunuyor. Bu faktörler toplumların da ortalama boylarında belirleyici olabiliyor. Araştırmalar, eğitim ve bununla birlikte artan refah seviyesinin de bu konuda önemli olduğu yönünde bulgular elde etmiş durumda.
Bir ülkenin ortalama boyunu genler, coğrafi koşullar, iklim, beslenme şekilleri gibi birçok etmen belirliyor. Erkeklerde en uzun ülkeleri sırasıyla Bosna Hersek, Hollanda ve Karadağ oluşturuyor. Her üç ülkenin de boy ortalaması 1.83 metre seviyesinde. Kadınlarda ise Hollanda, Danimarka ve Belçika ilk 3 sırayı paylaşıyor. Hollandalı kadınların boy ortalaması 1.69 metre iken Danimarka ve Belçikalıların ortalaması ise 1.68 olarak kayıtlara geçiyor.
İspanya'da yapılan bir araştırma ise refah düzeyinin boy ortalamasına etkisi olduğunu ortaya çıkardı. Söz konusu araştırmaya göre 90'lı yıllardan sonra doğan üniversite öğrencilerinin, üniversite eğitimi almamış ve almayan yaşıtlarına göre boylarının 3 santimetre daha uzun olduğu ortaya çıktı. Kadınlarda ise boy farkının 2 santimetre olduğu ifade ediliyor.
Söz konusu araştırma, ünlü İngiliz çocuk doktoru James Tanner'ın "Boy uzunluğu toplumun durumunun aynasıdır" sözünü doğrular nitelikte. Bununla birlikte İspanya'daki Jaen Üniversitesi'nden sosyolog Antonio David Camara'nın yaptığı araştırma ise aslında bir bakıma sosyal eşitsizliğin yarattığı boy farkının da git gide azaldığını gözler önüne seriyor.
Camara'nın 1987'den bu yana 74 bin kişi ile konuşarak yaptığı bir başka araştırma 40'lı yaşlardaki erkekler arasında üniversite mezunlarının, sadece ilköğretim mezunu olanlara göre 4.5 santimetre daha uzun olduğunu ortaya koyuyor.
İspanyol erkeklerinin boy ortalaması 1.76 metre iken kadınlarınki 1.62 metreye yaklaşıyor. Araştırmalar sonucunda ülkenin refah seviyesinin artmasıyka toplumun genelinin boyunun giderek uzadığını ifade eden Camara, 80'lerde doğan bir İspanyol erkeğinin 40'larda doğan birinden 5 cm daha uzun olduğunu, kadınlarda ise bu farkın 2 cm olduğunu ifade ediyor.
EŞİTLİK ARTSA DA...
Camara cinsiyetler arası eşitliğin git gide arttığı halde erkek ve kadın arasındaki boy farkının açıldığını söylüyor. Camara yine de günümüzdeki İspanyol kadınlarının, 19'uncu yüzyılda yaşayan bir erkekten daha uzun olduğunu belirtiyor. Sosyolog Camara, araştırma sonuçlarına göre "Bugün fakir bir erkek, 1960'ların boy ortalamasına sahip" diye ekliyor.
Murcia Üniversitesi'nden Martínez Carrion, "Refah devletindeki sosyal faydalar göz önüne alındığında beklendiği gibi 1940'lardan bu yana eşitsizlik azaldı, ancak devam ediyor" diyerek eğitim seviyesinin boya olan etkisini ifade ediyor.
Bazı araştırmalar sadece refah düzeyinin değil siyasi istikrarın da boy ortalamasına etki ettiğini söylüyor. Buna örnek olarak Güney Afrika'daki Apharteid (beyaz ırkın üstünlüğü) rejimi dönemi gösteriliyor. Yapılan araştırmalara göre Apharteid döneminde Güney Afrika'daki Hollanda asıllıların, ülkedeki sosyo ekonomik avantajlarına karşın Hollandalı yaşıtlarından daha kısa oldukları ortaya çıktı.
İNSANLAR ARTIK UZAMIYOR: GENİŞLİYOR!
Öte yandan bilimsel dergi olan Population Health'de yayınlanan bir çalışma 90'lı yıllardan sonra İspanyol toplumunda boy uzamasının durgunlaştığını hatta gerilemeye başladığını gösteriyor. Ancak bu sadece İspanya'ya özgü bir durum değil. Kıta Avrupası'nda yapılan diğer çalışmalarda da benzer sonuçlar görülüyor. Groningen Üniversitesi'nden Hollandalı biyolog Gert Stulp bu noktada yeni tamamlanan bir çalışmaya dikkat çekiyor:
"Bu durgunlaşmayı Avrupa genelinde görüyoruz. Son raporlara göre gezegenin en uzun halkı Hollandalılar da küçülüyor. Hayatımız iyi gitmiyor. Örneğin beslenme alışkanlıklarımız daha kötü ve yaşam tarzlarımız daha sağlıksız. Uzun boylu olmak yerine genişliyoruz."
Imperial College London'dan İspanyol biyoteknoloji uzmanı Andrea Rodriguez tarafından iki yıl önce yayınlanan bir araştırmaya göre, 19 yaşındaki Hollandalı erkekler yaklaşık ortalama 1.84 boyundayken, kadınlar 1.70'e yakın bir seviyede. Hollandalı biyolog Stulp, "Nasıl ki insanlar yüz metreyi beş saniyede koşamayacaksa insan vücudunun çok daha fazla büyümesini engelleyen biyolojik sınırlar olduğu tahmin edilebilir" diyor.
*Bu haberde yer alan bilgilerin bir kısmı El Pais'de “Los universitarios miden tres centímetros más que los que solo tienen estudios de primaria” başlığıyla yayınlanan makaleden derlenmiştir.
Ek kaynak: Averageheight.co
Kaynak: Web Özel