Bir dönem zabıtalar baskın yapıyordu... 'Gelip arşivlerini satmaya çalışıyorlar'

Bir zamanlar Kadıköy, Eminönü, Beyoğlu gibi merkez ilçelerinin sokakları tezgahlar ile dolardı. Bu tezgahlarda korsan kitap, film, müzik veya oyun bulmak mümkündü. İstanbul'un belli bölgelerine yayılan bu tezgahları artık günümüzde göremiyoruz. İnternetin yaygınlaşması, hızının artması ve online streaming servislerinin çoğalması ile korsan film ve müzik satışı yok denecek kadar azaldı.

İstanbul Kadıköy'de faaliyet gösteren plak şirketi Hammer Müzik'ten Enis Kızılkaya, artık sokakta korsan müzik ve film satışının sona erdiğini ifade ediyor. Kızılkaya "Spotify, Apple Music gibi uygulamalar çıktı. Ayda 20 lira veriyorsun istediğin kadar albümü dinleyebiliyorsun. Youtube'dan bedava dinleme imkanın da var. Zaten çoğu firma artık albümlerini Bandcamp (Youtube benzeri bir site) hesabına bedava koyuyor" diyor.

Kızılkaya "Netflix gibi paralı streaming sitelerinde olan filmlerin bedava izlendiği film ve dizi siteler hala var ama hem müzikte hem de filmde sokakta korsan satışı bitti" diyerek sözlerini sonlandırıyor.

Kadıköy, Akmar Pasajı'ndaki Zihni Müzik'in sahibi Zihni Şahin, Türkiye'de albümlerin korsan kopya satışının bittiğini ifade ediyor. Şahin, "Türkiye'de fiziki kopyalamayı internet bitirdi. Artık ne ararsan internette anında var. Artık kimse bir albümü kopyalamakla ve bunu satmakla uğraşmıyor" diyor.

Atlantis Müzik'in yetkilisi Adnan Bey ise Spotify ve Netflix gibi online müzik ve film streaming platformlarına para veremeyen birçok insan olduğunu belirterek, "Ama onlar da internetten indiriyorlar. Kimse sokakta kopya film satmıyor artık" diyor.

Adnan Bey kendilerine ellerindeki VCD ve DVD arşivlerini getirip satmaya çalışanlar olduğunu söyleyerek "Ancak getirdikleri ürünlerin çoğu korsan DVD. Bu korsan ürünleri ayırıp geri veriyoruz" diyor.

KİTAPLAR PDF FORMATINDA DAĞITILIYOR 

Sokaklarda korsan albüm ve film satma devri sona ermiş gibi gözüküyor. Ancak kitap yayıncılığında durum farklı. Yayıncılar ve kitap satıcıları korsan kitapların basılarak satılmaya devam ettiğini söylüyor.

Bir kitapçıda çalışan Anıl K. eğitim kitaplarında, özellikle İngilizce test kitapları ve tıp eğitimi kitaplarında hala korsan basımın devam ettiğini vurguluyor. Bu tarz kitaplar İstanbul'un çeşitli ilçelerindeki sahaflarda bulunabiliyor. Anıl K.'a göre Türk edebiyatı klasikleri ya da batı klasikleri kitaplarının korsanları da hala basılmakta. Ayrıca Anıl K. artık bu tarz kitapların PDF olarak dijital ortamlarda dağıtıldığının da altını çiziyor.

Yayıncılar Telif Hakları ve Lisanslama Meslek Birliği (YAYBİR) Genel Sekreteri Şengül Baykal da pandeminin etkisi ile dijital korsan kitaplarda çok büyük bir artış görüldüğünü söylüyor. Bu tarz PDF formatında kitapların genelde Telegram gruplarında dağıtıldığını söyleyen Baykal, "Bu gruplarda PDF alışverişi yapılıyor. Biz de meslek birlikleri olarak önüne geçmek için azami bir çaba sarf ediyoruz" diyor.

Tezgahta satışın azaldığını ancak fiziki korsan kitap yayınının da her zaman devam ettiğini söyleyen Baykal, "Okulların başladığı dönemlerde eğitim yayınlarının korsanı artar" diye belirtiyor. Baykal yaz aylarında özellikle yazlık beldelerde kültür kitaplarının korsanında da artış olduğunu söylüyor.

Öte yandan fiziki korsan basımların internet perakende sitelerinde boy göstermeye başladığını belirten Baykal "Bir siteden bir kitap aldığınızda elinize korsan baskısı gelebiliyor. İnternet mecrasına da sertifika bulundurma zorunluluğu getirildi" diyor.

Şengül Baykal, korsanın tespitinin yapılmasıyla tüm Türkiye'de faaliyet gösteren il denetim komisyonları ile beraber korsana baskınlar yapıldığını, sonrasında da davaya dönüştürüldüğünü aktarıyor. Bir eserin sahibinin izni olmadan basılması, 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılıyor. Bu ceza yanında çeşitli para cezaları da var.

İstanbul Barosu'nun 1 no'lu Fikri Sınai Haklar Komisyonu Başkanı Avukat Tamer Pekdinçer, bir zamanlar korsanla ilgili davanın kendilerine çok geldiğini ancak şu anda azaldığını söylüyor. Pekdinçer şunları söylüyor:

"Korsan suçu ile mücadele için fikri ve sınai haklar hukuk ve ceza mahkemelerinin kurulması ile yasal düzenlemelerin ihtisas mahkemeleri tarafından uygulanması, ihtiyati tedbir, gümrüklerde el koyma, korsan ürünleri toplatma, imha etme, erişim engeli vb. etkin yöntemlerin uygulanması sağlanmıştır."

Kaynak: Web Özel