Flamingolar neden yine ölüyor?
Geçtiğimiz yıl Ağustos ayında Tuz Gölü'nde yaşanan flamingo ölümleri Türkiye'nin gündemine oturmuştu. Bu yıl yine kuraklıkla karşı karşıya kalan Tuz Gölü'nde flamingolar için tehlike çanları çalıyor. Peki bu canlıların korunması için neyi eksik yapıyoruz? Doğal yaşam alanları nasıl yok oluyor?
Kuraklık tehlikesiyle karşı karşıya olan Tuz Gölü, aralarında flamingoların da olduğu pek çok kuş türü için dünyanın en iyi üreme ve konaklama merkezleri arasında...
Geçtiğimiz yıl suyun çekilmesine bağlı olarak yeterli besin bulamayan binlerce yavru ve yetişkin flamingonun ölmesi gündemde uzunca yer tutmuştu. Uzmanlar, bu yıl da göle akması gereken su kanallarının buraya verilmeyerek tarımda kullanılması yüzünden Tuz Gölü'nde dünyaya gelen yavru flamingoların bir bölümünün yaşamını yitirdiğini ifade ediyor.
Flamingo ölümlerinin tekrarlaması üzerine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürü Hacı Abdullah Uçan da bu yıl alınan önlemlerle birlikte bu flamingo yavrusu sayısında ciddi derecede artış gözlemlendiğini belirtti.
Uçan, mevsim normalleri gereği gölü besleyen kanalda su azlığı yaşandığına da dikkat çekerek, "Bu da flamingo yavrularının yuvalandığı, gölün kenarındaki su birikintilerinde suyun azalmasına, dolayısıyla yavruların susuz kalmasına neden olmaktadır. Suyun artırılması ve su kaynaklarının göle ulaşmasıyla ilgili her türlü önlemler titizlikle alınmaktadır" açıklaması yaptı.
Peki doğa harikası flamingolarla (allı turna) ilgili ne biliyoruz? Bu canlıların korunması için eksik yapılanlar ne? Doğal yaşam alanları nasıl yok oluyor?
1-FLAMİNGOLAR NEDEN ÖLÜYOR?
Niğde Ömer Halis Demir Üniversitesi Prof. Dr. Ahmet Karataş: Ölüm sebepleri susuzluk. Flamingolar toplu şekilde hareket ederler. Her anne-baba kendi yavrusuna bakmıyor. Yavruların uçabilecek zamana gelene kadar bakılması için bir kreş oluşturuyorlar. Yüzlerce yavruya 1-2 büyük ebeveyn bakıyor. Tuz Gölü'nde mikroskobik karideslerle besleniyorlar. Şu an Tuz Gölü'nde ne beslenme şansları var, ne de kreşlerin olduğu yerde yaşama ortamı bulabiliyorlar.
Doğa Derneği Biyoçeşitlilik Araştırma Koordinatörü Şafak Arslan: Bunlar uçamayan yavru bireyler. Tuz gölü üreme bölgesi. Şu an tam suya ihityaçları oldukları, beslendikleri dönem. Maalesef açlıktan ve susuzluktan ölüyorlar.
2-DOĞAL YAŞAM ALANLARI NASIL YOK OLUYOR?
Prof. Dr. Ahmet Karataş: Sulama amacıyla Niğde, Aksaray ve Konya'da hemen her köyde baraj var. Bu da gölün su kaynaklarını engelliyor.
Şafak Arslan: Bu yanlış tarım politikasının sonucu. O bölgede ayçiçeği, şeker pancarı gibi ürünler yaygın şekilde ekiliyor. Bunlarda tamamen suya ihtiyaç duyan bitkiler. Bunların yerine tamamen susuz tarım yapılmalı. Derelerin önüne bentler çekilirse göller kurur.
3-ÖNCEKİ YILLARDA DA SUSUZLUKTAN ÖLÜMLER OLDU MU?
Prof. Dr. Ahmet Karataş: 3 yıl önce yine büyük bir ölüm olmuştu. O zaman insanlar tarafından kafaları koparılarak öldürülmüştü. Zaman zaman susuzluktan ölümler oldu. Yetkililer tarafından yapılan incelemeler sonuçsuz kaldı.
Şafak Arslan: Tuz Gölü'nde 3 bin civarı yavru flamingo hayatını kaybetti. Geçmiş yıllarda da az sayıda da olsa ölümler oluyordu. Daha önceki ölümlerle ilgili yapılan araştırmalar tamamlanmadı.
4-TÜRKİYE'DE HANGİ BÖLGELERDE FLAMİNGO GÖREBİLİRİZ?
Prof. Dr. Ahmet Karataş: Flamingoların üreme kolonileri dünyada sayılı. En önemli üreme noktalarının başında Gediz Deltası ve Tuz Göl'ü geliyor. Tuz Gölü'nde geçen yıl yapılan sayımda 10 bin civarında flamingonun ürediği belirlendi. Sultan Sazlığı'nda besleniyorlardı, burada ortam bozuldu. Kırşehir Seyfe Göl'ünde bulunuyorlardı burası da kurutuldu.
Şafak Arslan: Türkiye'de iki tane önemli üreme noktası var. Biri Tuz Gölü diğeri ise Gediz Deltası. Bu alanlarda yaklaşık 20 bin çift flamingo ürüyordu. Gediz Deltası yapay üreme noktası olduğu için şu an orada bir tehlike yok.
5-ÜREMEK İÇİN TEKRAR TUZ GÖLÜ'NÜ TERCİH EDERLER Mİ?
Prof Dr. Ahmet Karataş: Flamingolar yine üremek için bu bölgeye gelir ancak başarısız bir üreme olur. Bunu artık önümüzdeki yılların su durumuna göre göreceğiz. Buraya kanalla Konya'nın lağımı akıyor. Her ne kadar arıtılmış dense de bence çok iyi arıtılmıyor. Lağım suyundan medet umuluyor.
*Yukarıdaki derlemede yer alan bilgilerin önemli bir bölümü, 14 Ağustos 2021'de haberglobal.com.tr'de '5 soru 5 cevap: Flamingo katliamı hakkında ne biliyoruz' başlığıyla yayınlanan makaleden alınmıştır.
Kaynak: Web Özel