Everest Dağı'nda kötü kokulara önlem: Tuvalet torbası zorunluluğu

Everest bölgesinin büyük bölümünü kapsayan belediye, uygulanmakta olan daha geniş önlemlerin bir parçası olarak yeni kuralı uygulamaya koydu. Zira aşırı sıcaklıklar nedeniyle Everest'te bırakılan dışkı tam olarak bozunmuyor.

Pasang Lhamu kırsal belediyesi başkanı Mingma Sherpa, BBC'ye yaptığı açıklamada "Dağlarımız kokmaya başladı" dedi ve ekledi: "Kayaların üzerinde insan dışkısı görüldüğü ve bazı dağcıların hastalandığı yönünde şikayetler alıyoruz. Bu kabul edilemez ve imajımızı zedeliyor." 

Dünyanın en yüksek zirvesi olan Everest Dağı'na ve yakındaki Lhotse Dağı'na tırmanmaya çalışan dağcılara, ana kampta "dönüşlerinde kontrol edilecek" tuvalet torbaları satın almaları istenece.

Dağda tuvalet ihtiyacı

Tırmanış sezonu boyunca dağcılar zamanlarının çoğunu, tuvalet olarak ayrı çadırların kurulduğu ve altlarında dışkıyı toplayan varillerin bulunduğu ana kampta, yüksekliğe alışmaya çalışarak geçirirler. Ancak tehlikeli yolculuklarına başladıklarında işler daha da zorlaşır.

Çoğu dağcı ve destek personeli bir çukur kazma eğilimindedir, ancak dağın yukarısına çıktıkça bazı yerlerde daha az kar vardır, bu nedenle tuvalete açıkta gitmek zorunda kalınıyor. 

Everest Dağı'nın zirvesine tırmanırken çok az insan dışkılarını biyolojik olarak parçalanabilen torbalarda geri getiriyor, bu da haftalar sürebiliyor.

Everest'te ve bölgedeki diğer dağlarda çöp büyük bir sorun olmaya devam etse de, Nepal Ordusu'nun öncülüğünde her yıl düzenlenen temizlik kampanyalarının sayısı giderek artıyor. 

'Açık tuvalet'

Sivil toplum kuruluşu Sagarmatha Kirlilik Kontrol Komitesi (SPCC) İcra Kurulu Başkanı Chhiring Sherpa, "Atıklar, özellikle de ulaşamadığınız yüksek kamplarda büyük bir sorun olmaya devam ediyor" diyor.

Resmi bir rakam olmamakla birlikte, kuruluşu Everest'in dibindeki birinci kamp ile zirveye doğru dördüncü kamp arasında yaklaşık üç ton insan dışkısı olduğunu tahmin ediyor. 

Chhiring, "Bunun yarısının dördüncü kamp olarak da bilinen South Col'da olduğuna inanılıyor" diyor.

Everest'e seferler düzenleyen uluslararası bir dağ rehberi olan Stephan Keck, South Col'un "açık tuvalet" olarak ün kazandığını söyledi.

7,906 metre (25,938 feet) yükseklikteki South Col, Everest ve Lhotse zirvelerine ulaşmaya çalışan dağcılar için bir üs görevi görüyor. Burada arazi çok rüzgârlı. Keck, "Neredeyse hiç buz ve kar yok, bu yüzden her yerde insan dışkıları göreceksiniz" diyor.

Tuvalet torbası

Pasang Lhamu kırsal belediyesi tarafından yetkilendirilen SPCC, Mart ayında başlayacak tırmanış sezonu için tahminen 400 yabancı dağcı ve 800 destek personeli için ABD'den yaklaşık 8.000 tuvalet torbası tedarik ediyor.

Bu torbalar, insan dışkısını katılaştıran ve büyük ölçüde kokusuz hale getiren kimyasallar ve tozlar içeriyor.

Ortalama olarak bir dağcının günde 250 gram dışkı ürettiği düşünülüyor. Zirve denemesi için genellikle yüksek kamplarda yaklaşık iki hafta geçirirler.

Chhiring, "Bunu temel alarak, onlara her birini beş ila altı kez kullanabilecekleri iki torba vermeyi planlıyoruz" diyor. 

Nepal Keşif Operatörleri Birliği Başkanı Dambar Parajuli ise "Bu kesinlikle olumlu bir şey ve bunun başarılı olması için üzerimize düşeni yapmaktan mutluluk duyacağız" dedi.

Parajuli, kuruluşunun bunun önce Everest'te bir pilot proje olarak uygulanmasını ve daha sonra diğer dağlarda da tekrarlanmasını önerdiğini söyledi.