Dünyanın ortak 'problemi' pizza kutuları! Çözümü Apple buldu ama...
Pahalı restoranlardan zincir markalara kadar tüm pizzalar aynı tasarıma ve neredeyse aynı materyale sahip karton kutularla teslim edilmekte. Ancak hepimizin aşina olduğu tasarım oldukça sorunlu... Hatta Apple bu "küresel sorunu" çözmek adına bir tasarım patenti bile aldı. Peki kutuların sorunu ne?
Dünya mutfaklarını sıraladıkları listeleriyle bir süre önce Türkiye'de de gündeme oturan, popüler yeme-içme ve mutfak kültürü platformu Taste Atlas'ın kullanıcılarına göre, “dünyanın en iyi yemeği” ve “dünyanın en popüler yemeği” listelerinin başında aynı yemek yer alıyor. Söz konusu yemek ise pizza. Pizza dünyanın en iyi yemeği midir, tartışılır ancak global çapta en popüler yemek olması kuvvetle muhtemel. İtalya'dan tüm dünyaya yayılan pizza, ustalık ve kullanılan malzemenin kalitesiyle bir şahesere dönüşebileceği gibi bir fast-food ürünü olarak da her eve girebiliyor.
Özellikle Türkiye'de online sipariş kültürünün yaygınlaşması ve peş peşe zincir restoranların açılmasıyla giderek popülerleşen pizza ile birlikte, akıllara pizza kutuları da gelmekte. Dünya çapında standart bir tasarıma sahip olan bu kutular, ikonik olduğu kadar soru işaretleri de barındırmakta... Peki nedir bu Apple'ın tasarımcılarını bile düşüncelere iten soru işaretleri?
Zincir pizza restoranlarının olabildiğince süratli teslimat çabalarının altında müşterinin bekleme süresini azaltarak tercih edilir olma isteği kadar lezzeti ve cazibeyi koruma kaygısı da yer almakta. Zira iyi bir pizzayı vasat bir pizzadan ayıran özelliklerin kimine göre en önemlisi olan tazelik, pizza karton kutuda bir süre geçirdiğinde dahi ister istemez kayboluyor.
New York'un efsanevi pizzacılarından biri olan Andrew Bellucci, “Pizzayı kutuya koymayı sevmiyorum. Kutuya girdiği anda bozuluyor” diyor. Düşünüldüğünde pizza kutusunun görevi belli: Pizzayı restorandan evinize kadar sıcak ve çıtır çıtır bir şekilde getirmek. Fakat şimdiki tasarımlarıyla kutular bunu başarmaktan aciz! Kuryeler, özel pizza çantalarıyla sıcaklığı korumayı başarsa da “çıtır çıtır” noktasında epik bir başarısızlık olduğu aşikar.
BÜTÜN AHENGİ BOZUYOR!
Bir örnek vermek gerekirse; iyi bir Pizza Margherita'nın sırrı kontrasttan geçiyor. Taze mozzarella, fesleğen, zeytinyağı ve domates üstte sulu bir şekilde kalmalı. Buna karşılık hamur altta ve kenarda çıtır çıtır içeride ise formunu kaybetmeden yumuşak olmalı. Ünlü İtalyan şef Gennaro Contaldo, Pizza Margherita tariflerinde bu kontrastların altını çizmekte. Bildiğimiz pizza kutuları zıtlıkların oluşturduğu bu dengeyi koruyamıyor. The Atlantic yazarı Saahil Desai iyi bir pizzanın mevcut karton kutularda taşınmasını “kasırga öncesi Lamborghini'yi tahtadan bir kulübeye park etmeye eşdeğer” görüyor.
Buna rağmen pizza kutuları 1960'ların başında icat edildiklerinden bu yana pek değişmedi. En ucuzundan en pahalısına tüm pizzalar aynı tasarımdaki kutularda taşınıyor. Pizza kutusu icat edildikten beri insanlık Ay'a ayak bastı, evlere bilgisayar girdi, internet tüm dünyaya yayıldı, cep telefonları ortaya çıktı, kızartmaları artık airfryer kullanarak yağsız yapabiliyoruz ancak pizza kutularını değiştirmeyi başaramadık.
APPLE 2010'DA PATENTİNİ ALDI
Apple buna kafa yordu hatta bir patent bile aldı. Peki nasıl? Kutuların temel sorunu şu: Taze bir pizza soğudukça buhar çıkarır, kutu ise bu buharı ve buharın oluşturduğu nemi hapseder. Pizza kaçınılmaz olarak yumuşayacaktır. Apple bu nemlenmeyi önlemek için geliştirdiği tasarımın patentini Temmuz 2010'da aldı.
Apple'ın tasarımında geri dönüştürülmüş malzemeden yapılan kutu yuvarlak. Üst kapakta havalandırma delikleri ve kutunun içinde havalandırma kanalları yer alıyor. Hindistan menşeli Ventit ise kare formu koruyarak iki katmanlı bir kutu tasarlamış. Bu tasarımda buhar kutunun kapağındaki ara kata hapsoluyor.
Standart kutuların bu denli yayılmasında en büyük rolü ise zincir restoranlar oynamakta. Çok düşük maliyetlerle üretilen mevcut kutular, içindeki pizzaya bir şey olmadan üst üste istiflenebilir, küçük dükkanlarda dahi yer kaplamaz ve düz biçimde saklanan kartonu kutu haline getirmek oldukça kolay. 2022 Dünya Pizza Oyunları'nda (Evet, böyle bir organizasyon var) birinci olan David Whisker, 20 saniyede 5 kutu katlamayı başarmıştı.
Görünen o ki daha iyi kutular mevcut ancak maliyet bunların yaygın hale gelmesinin önüne geçmekte. Denver Üniversitesi'nde tarih bölümünde görev yapan, İtalyan tarihi ile yemek tüketiminin tarihi üzerine çalışmalarda bulunan ve “Pizza: A Global History” adlı kitabın yazarı Doç. Dr. Carol Helstosky, “Zenginler için bir pizza kutusu versiyonu yok” diyor. Pizza kutularının bu noktada birleştirici olduğunu söylemek mümkün!
Kaynaklar: The Atlantic, Wired, Engadget, Taste Atlas, Pizza Today, Ventit Boxes
Kaynak: Web Özel