Birisi fotoğrafınızı paldır küldür Instagram'a koyarsa ne yaparsınız? 'Açık rızanız varmış gibi...'

Fotoğraflar ve videolar çağının içinde olduğumuz yeni bir tespit değil. Araştırmalar Instagram'a her gün 100 milyonu aşkın fotoğraf yüklendiğini söylüyor. Hal böyle olunca “güzel fotoğraf çekmek” de artık daha kolay. Dolayısıyla kendi online görüntülü günlüğümüze koyduğumuz her içerik mümkünse güzel olmalı. Veya “güzel” olmayacaksa bile buna biz karar verebilmeliyiz değil mi?

Olay sadece fotoğrafın güzel olup olmamasıyla da alakalı değil. Bu noktada devreye; tartışmalara, kavgalara ve davalara sebep olan bir kavram giriyor: Fotoğraf paylaşma rızası.

Bazen çevremizdeki insanlar bizim de olduğumuz görüntüleri rızamız olmadan sosyal medya hesaplarından paylaşabiliyor. Peki buna nasıl tepkiler gösteriyoruz? Biz eşimizin dostumuzun, sevdiklerimizin fotoğrafını paylaşırken nelere dikkat ediyoruz? Aslında genel olarak insanlar bundan hoşlanmıyor ve başkalarının fotoğrafını da izinsiz paylaşmamaya dikkat ediyor. Lakin zaman zaman nezaket sınırlarının ötesinde kabul edilen bu davranışlar vuku bulabiliyor.

'ÖNCE BİR BAKAYIM, SONRA PAYLAŞ!'

Sağlık sektöründe çalışan 25 yaşındaki Çağla, “Bana sorulmadan fotoğrafımın paylaşılmasına izin vermem. Birlikte çekilen, toplu bir fotoğrafsa bile 'Önce bir bakayım, öyle paylaş' derim. Eğer bana sormadan attıysa ve benim istemediğim bir fotoğrafsa kaldırtırım” diyor.

“Ben de kimseye sormadan fotoğrafını toplu ya da ayrı asla paylaşmam” diye devam eden Çağla, yaklaşımına bir “ama” da eklemeden geçemiyor:

“Ama şaka amaçlı bir fotoğrafsa ve beni rahatsız eden bir şey yoksa çok da sorun yapmam tabii. Yani, tercihen bana sorulmasını isterim. Bir de habersiz atılan fotoğrafta kendimi çok beğendiysem de sıkıntı yapmam!”

Özel sektörde çalışan 32 yaşındaki Zeynep ise “Fotoğrafı kimin paylaştığına bağlı... Yakın arkadaşımsa umrumda olmaz ama değilse ve de kötü çıkmışsam çok kızarım!” şeklinde görüş bildiriyor.

Yine özel sektörde çalışan, bir çocuk annesi 30 yaşındaki Nursin ise “Ben başkasının fotoğrafını sormadan paylaşmam ama” diyor ve fotoğrafının paylaşıldığı duruma dair görece farklı bir perspektif sunuyor:

“Benim fotoğrafımı paylaşıyorsa ve eğer fotoğrafta kendisi de varsa durumu bir 'olay' haline getirmem; paylaşabilir, 'Onun sosyal medya alanı' diye düşünürüm. Ama benim tek olduğum fotoğrafta bilgi vermesi ve izin almasını beklerim.”

İnsan kaynakları alanında çalışan 29 yaşındaki Yasemin ise beden algılarına değiniyor ve “Kişinin beden algısı ile ilgili kaygıları varsa daha çok sorma ihtiyacı hissederim” yorumunda bulunuyor.

YARGITAY MÜDAHALESİ

Konunun hukuki bir boyutu da var elbette. 2017'de Yargıtay 12. Ceza Dairesi, ayrıldığı sevgilisinin fotoğraflarını sosyal medya hesabından kaldırmayan ve hakkında dava açılan erkeği beraat ettiren kararı bozmuş ve Türk Ceza Kanunu'nun 136. maddesindeki, “Kişisel verileri, hukuka aykırı olarak bir başkasına veren, yayan veya ele geçiren kişi, 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır” hükmüne işaret ederek sanığın söz konusu madde gereğince cezalandırılmasını istemişti.

Yerel mahkemeden ikinci kez beraat çıkınca dosya bu kez, Yargıtay Ceza Genel Kurulu'na gelmiş ve kurul, 2017/6231 sayılı kararı ile Yargıtay 12. Ceza Dairesi'nin verdiği kararı oybirliği ile yerinde bulmuştu.

Tarihler 18 Eylül 2022'yi gösterdiğinde benzer bir dava yeniden ajanslara düştü. Yargıtay beraat kararını bu davada da bozarken fotoğrafların kaldırılmamasının özel hayatın gizliğini ihmal etmediğine hükmetti ancak “Verileri hukuka aykırı olarak yayma” suçu işlendiğine karar verdi ve “Sanık cezası 2 ile 4 yıl arası hapis olan bu suçtan yargılanmalıdır” dedi.

'SEVGİLİLİĞİN BİTMESİ RIZANIN DA BİTTİĞİ ANLAMINA GELİR'

Avukat Mehmet Zengin, “Yargıtay'ın kararı doğru” diyor. “Sevgililik ilişkisi açık olmasa da rızayı ihtiva eden bir ilişki. Sevgililiğin bitmesi de yine açıkça ortaya konmasa da rızanın bittiği anlamına gelir” diye devam eden Av. Zengin, “Bu noktada özel hayatlar ayrışır. Fotoğrafların bir beraberlik varmış gibi sirayet etmesi hukuka aykırıdır” ifadelerini kullanıyor ve önceden fotoğrafın paylaşılması yönünde verilmiş bir rızanın pek tabii daha sonra geri alınabileceğini vurguluyor.

Bununla birlikte Av. Zengin, bir istisnaya dikkat çekerken “Kamuya açık alanlarda katıldığınız konser, spor müsabakası gibi etkinliklerde organizatörler ve haber ajansları gibi kurumların çektiği fotoğraflarda açık bir rızanız varmış gibi kabul edilir” diyor.

Kaynak: Web Özel