Çin, uzay yarışında ABD'yi geçebilir mi? 'Asıl hedef Mars...'

ABD Uzay ve Havacılık Dairesi NASA'nın üst düzey yöneticisi Bill Nelson, geçtiğimiz günlerde Çin'in Ay'ın bazı bölümleri üzerinde hak iddia edebileceğine inandığını söyleyerek yeni bir tartışmanın kapısını araladı. NASA'ya göre ABD'nin uzaydaki yeni rakibi Çin, uzun süredir emin adımlarla projelerini sürdürüyor. Peki Çin'in uzay programı ne durumda, ABD'den önce Ay'a insanlı iniş yapıp gerçekten Ay'da toprak talep edebilecek güçleri var mı?

Öncelikle filmi geri saralım... Çin'in uzay macerası, Sovyetlerle işbirliği içerisinde girdikleri balistik füze çalışmalarına, yani Jiuquan üssünün kurulduğu 50'li yıllara dayanıyor. Çin, Sovyet teknolojisi yardımı ile Long March (Uzun Yürüyüş) roketlerini geliştirdi. ABD ile SSCB arasındaki uzay yarışının zirvede olduğu 80'lerde Çin, uzaya araç ve insan göndermek için kolları sıvadı. Dönemin Çin Devlet Başkanı, Deng Xiaoping, mürettebatlı bir uzay aracı planlarını içeren bir bilim ve teknoloji geliştirme programı olan Proje 863'ü 1986'da onaylayınca Çin'in uzay serüveni tam anlamıyla başlamış oldu.

90'LI YILLARDAKİ BAŞARISIZ DENEMELER VE UZAYA GÖNDERİLEN İLK TAYKONOT

90'lı yıllar ise Çin için hüsran ile sonuçlanan denemeler ile geçti. Çin, 1991, 1992, 1995'te ve 1996'da iki kez olmak üzere birçok başarısızlıkla sonuçlanan fırlatma gerçekleştirdi. En kötüsü ise, 1996'daydı. Yana devrilerek yanlış yöne uçan ve fırlatıldıktan 22 saniye sonra patlayan bir roket, bir Çin köyüne düştü ve 63 kişinin ölümüne neden oldu.

Ancak 2000 yılı ile Çin uzay programı adeta atağa kalktı. 2003 yılında ilk Çinli taykonot (Çinli astronotlara verilen isim) Yang Liwei uzaya çıkmayı başardı. Çin bu tarihten sonra uzaya birçok kez insanlı uçuş gerçekleştirdi. Ay'a Yutu 1 ve Yutu 2 gibi insansız uzay araçları yolladı. Yutu 2 aracı Ay'ın karanlık tarafına yumuşak iniş gerçekleştiren ilk uzay aracı oldu.

ÇİN'İN İLK UZAY İSTASYONU TIANGONG

Çin Tiangong Uzay İstasyonu'nun Dünya yörüngesindeki montajı planlanandan sadece 22 ay sonra, Ekim 2022 sonunda tamamladı. Çin'in mürettebatlı uzay programının baş tasarımcısı Zhou Jianping, “Hedef, Çin uzay istasyonunun inşasını 2020 civarında tamamlamaktı” dedi. Tiangong Uzay İstasyonu, yörüngede Uluslararası Uzay İstasyonu'ndan sonra aktif ikinci üs oldu. 29 Kasım'da, Shenzhou 15 uzay aracı Çin'in Gobi Çölü'nün derinliklerindeki Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezi'nden fırlatıldı. Long March 2F roketi ile taşınan uzay aracı, Tiangong uzay istasyonuna 3 taykonot götürdü.

Tiangong Uzay İstasyonu yaklaşık 100 ton ağırlığında. Boyutları, 1973'te fırlatılan Amerika'nın ilk uzay istasyonu Skylab'dan biraz daha büyük, Sovyetler Birliği'nin 1986'da uzayda kurmaya başladığı Mir Uzay İstasyonu'ndan ise biraz daha küçük. Tiangong, devlet medyası tarafından Çin halkına gökyüzünde üç yatak odalı bir ev olarak gösteriliyor. Yine de boyutları, yaklaşık 450 tonluk ve yedi kişilik uyku alanına sahip olan Uluslararası Uzay İstasyonu'ndan çok daha küçük.

Uzay İstasyonu'nun her 6 ayda bir 3 kişilik yeni mürettebatı değiştirilecek. Değişim sırasında 1 hafta boyunca uzay istasyonunda 6 taykonot bulunacak. Çin İnsanlı Uzay Programı mühendislik ofisi genel müdür yardımcısı Ji Qiming, taykonotların önce istasyonda oluşacak hataları gidereceğini, daha sonra bilimsel çalışmalara başlayacaklarını duyurdu.

HEDEF MARS

Uzaya kalıcı olarak üs kurmayı başaran Çin'in bir sonraki hedefinin Ay veya Mars olması da bekleniyor. Ji Qiming "Bu çalışmalar, insanlı Ay keşif projesi için sağlam bir temel oluşturdu" diyor. Ama Çin'in asıl hedefi Mars. Zhou Jianping 900 gün sürmesi planlanan Mars seyahati için uzaydaki taykonotların bu süre içinde sağlıklı kalabilmeleri için çalışmalar yürüttüğünü söylüyor. Zhou, ABD'li şirket SpaceX'i örnek alarak yeniden kullanılabilir roketler üzerinde çalıştıklarını da sözlerine ekliyor. 

Kaynaklar: New York Times, Euronews, Space.com

Kaynak: Haber Global TV