Cep telefonu bağımlılığı nasıl biter? 'Kendini aşamayan hiçbir insan...'
Cep telefonları elimiz ayağımız. Ama gerçekten böyle olmasına gerek var mı? Telefon ile daha sağlıklı bir ilişki nasıl kurulur? Akıllı telefonlardan tamamen uzak durmak mümkün mü? Kontrollü bir şekilde hayatımızda nasıl tutabiliriz?
Hepimiz cep telefonlarımıza, daha doğrusu cebimizdeki küçük akıllı bilgisayarlara bağımlıyız. Ortalama bir cep telefonu bağımlısı günde iki saat cep telefonuna bakmadan duramıyor, günde 50 kez telefonunu kontrol ediyor ve ekrana 24 saatte ortalama 2 bin 617 kez dokunuyor.
2018 yılında Pew araştırma şirketinin yaptığı bir ankete göre; ABD’de gençlerin yüzde 44’ü uyandıklarında ilk iş sosyal medyayı kontrol ediyorlar. Aynı araştırmanın sonuçlarına göre; gençlerin yüzde 54’ü cep telefonlarında çok vakit geçirdiklerinin farkında, yüzde 42’si ise sosyal medyayı sıklıkla kontrol etmediklerinde endişeye kapıldıklarını söylüyorlar.
DEPRESYON VE ANKSİYETE
Bu endişe hissini pek çok insan geçtiğimiz günlerde Facebook’ta yaşanan teknik aksaklık sebebiyle yaşadı. Bir akşamlığına Facebook, Instagram ve WhatsApp’tan mahrum kaldık. Bir cihaza bağımlı olmak tehlikeli bir durum, genellikle depresyon ve anksiyete ile özdeşleştiriliyor.
Teknoloji araştırma şirketi CompareCamp’ın araştırmasına göre ABD’deki otomobil kazalarının yüzde 26’sı sürücüler cep telefonlarına baktığı anlarda yaşanıyor. Bazı uzmanlar tıpkı İskandinav ülkelerinde sigaraya uygulandığı gibi akıllı telefonlara da caydırıcı olması açısından ek vergi getirilmesi gerektiğini söylüyor. Bazı uzmanlar ise bir zihin devrimi ile akıllı telefon kullanımını bırakmayı öneriyor.
SÜRE TAKİBİ ÇÖZÜM DEĞİL
Tabii, alışverişin evlerden yapıldığı, uzaktan çalışmanın olduğu bir dünyada akıllı telefon olmadan yaşamak hayatı zorlaştırır. Hepimiz için yapılabilecek en iyi şey telefonla geçirilen süreyi kontrol altına almaktan geçiyor. Kendimize bir ekran süresi koymak bu çözümlerden biri değil, daha somut adımlar gerekiyor. Çoğu insan sigarayı da böyle somut adımlar ardından bırakıyor. Cep telefonu kullanımını azaltmak dengeli karbonhidrat tüketmek gibi. Yani ekmek yemeği ne reddedeceksiniz ne de her öğünde ekmek yiyeceksiniz.
Bu yüzden, bir ödeme yapılacaksa, sevilen bir arkadaş aranacaksa, uygulama aracılığı ile taksi çağırılacaksa, akıllı cihazlardan kaçmaya gerek yok. Microsoft, Stanford ve New York üniversitelerinin 2000 kişi ile yaptığı bir araştırmaya göre; kendilerine cep telefonu kullanımı için zaman sınırlaması koyan insanların yüzde 31’i bu sınırı aştı. Kişinin telefon ile olan ilişkisini sınırlandırması için telefonda en çok vakit harcadığı şeyleri bulması gerekiyor.
DURUP DURURKEN TELEFONA BAKMA
Örneğin sosyal medya kullanımlarını sınırlandıran insanların telefonda geçirdikleri vakit ortalama yüzde 30 azalıyor. Başka bir tavsiye de ‘durup dururken telefona bakmamak’. Artık insanlar asansörde geçirdikleri ve internetin çekmediği 15 saniyede bile cep telefonlarına bakıyorlar. Avusturalya’da yapılan bir ankete göre; yetişkinlerin yüzde 86’sı otomatik olarak her boş anlarında cep telefonlarına bakıyor.
BELİRLİ ZAMANLAR OLUŞTUR
Gün içerisinde telefonunuzla ilgilenebileceğiniz zaman dilimleri belirlemek ve bu zamanlarda gerçekten telefona odaklanmak iyi bir fikir olabilir. Bu işe giderken yolda veya yatmadan önce bir şeyler okumak için düşünülebilir. Budizm’in ustalarından Thich Nhat Hanh’s şöyle der;
Bulaşıkları yıkayan kişi bulaşıkları yıkamalıdır, yani bulaşıkları yıkayan kişi kendisinin bulaşık yıkadığının tamamen farkında olmalıdır.
Çoğu bağımlılık dopamin hormonu ile ilişkilendirilir. Bir reklamda gördüklerimizi satın alma ihtiyacı, sigara bağımlılığı, kumar bağımlılığı veya cep telefonunu kontrol etmek bu hormonla ilgili. Cep telefonuna gelen mesaj veya başka türlü sosyal medya bildirimleri de bize bir ‘haber’ geldiğini anlatır ve dopamin salgılamamıza neden olur. Bu sebepten ötürü bildirimleri kapatmak kontrollü telefon kullanımı için iyi bir adım olabilir.
Kilo vermek isteyen insanlar evlerinde abur cubur barındırmamaya dikkat eder. Aynısı cep telefonu için de geçerli olabilir. Evdeyken cep telefonunuzu kendinizden uzak bir yerde tutabilirsiniz. Örneğin siz salondayken cep telefonunuz yatak odasında durabilir.
Antik Yunan’dan filozof Epiktetos’un dediği gibi: “Kendini aşamayan hiçbir insan özgür değildir”
-Yukarıdaki derlemede yer alan bilgilerin bir bölümü The Atlantic’te, Arthur C. Brooks imzası ile yayımlanan ‘How to Break a Phone Addiction’ isimli makaleden alınmıştır.