Satrançta hangi hile nasıl tespit ediliyor? 'Bir kez titrerse piyon...'

Satranç dünyası son bir aydır hile tartışmaları ile çalkalanmakta. Dünyanın bir numaralı oyuncusu Magnus Carlsen'in Hans Niemann ile oynadığı maçtan çekilmesiyle başlayan süreç, Norveçli'nin Mourinho'nun meşhur “Konuşursam başım derde girer” açıklamasını paylaşmasıyla devam etmiş ve esen tufanın nihayetinde The Wall Street Journal, büyük haberi ortaya bırakmıştı.

Dünyanın en büyük online satranç platformlarından biri olan ve en iyi oyuncuların da yer aldığı Chess.com'un hazırladığı rapora ulaşan The Wall Street Journal, 4 Ekim'de yayınladığı haberde Niemann'ın 100'den fazla oyunda hile yaptığına dair oldukça kuvvetli bulgular elde edildiğini ifade ediyordu. Rapora göre Niemann'ın hile yaptığı düşünülen bazı turnuvalar para ödüllü organizasyonlardı.

Toplam 72 sayfalık Hans Report adlı rapora ilişkin en çarpıcı noktalardan biri ise hiç kuşkusuz Niemann'ın Chess.com'un üst düzey yöneticisi Daniel Rensch ile yaptığı özel bir görüşmede hile yaptığını kabul ettiği ifadesinin yer alması oldu.

Haberden bir gün sonra Chess.com'da yayınlanan raporda hile bulgusuna ulaşılan verilerin, sadece çevrimiçi oyunlarla sınırlı olduğu fakat bununla birlikte Niemann'ın hızlı yükselişinin “sıra dışı” olduğu da ifade edildi. Peki hem çevrimiçi hem de klasik oyunlarda ne gibi hile yollarına başvuruluyor? Hile nasıl tespit ediliyor?

ÖNE ÇIKAN ÜÇ YÖNTEM VAR...

YouTube'da 24.6 bin takipçili Sabo Satranç kanalının sahibi ve aynı zamanda 237 bin takipçili chess24 Türkçe kanalının içerik üreticilerinden Sabri Can Onay Yontar, hile yöntemlerinden söz ederken teknolojiyle birlikte hile yöntemlerinin de geliştiğine vurgu yapıyor. Bununla birlikte klasik yöntemlerin de altını çizen Yontar şöyle devam ediyor:

“Geçmişe gidersek birkaç yöntemin öne çıktığını görüyoruz. Bunlardan ilki oyuncunun üzerinde telefon bulundurması. Zira geçmişte üst araması gibi bir uygulama yoktu.”

Yine YouTube'da 51.7 bin takipçili Satranç Okulu adlı kanalın sahibi FM (FIDE master) Selim Gürcan ise “Turnuva esnasında oyuncu hamle sırası rakipteyken kalkıp dolaşabilir ve tuvalete gidebilir. Bu esnada cep telefonunda satranç programı olan birisinden yardım alabilir. Veya tek başına kaldığı bir ortamda cep telefonuna ulaşıp konumu analiz edebilir” diyor.

Gürcan da Yontar da direkt olarak GM (Büyükusta) Igor Rausis örneğini veriyor. Rausis, Temmuz 2019'da Fransa'nın Strasbourg kentinde katıldığı bir turnuvada sürekli tuvalete gitmesiyle şüphe çekmiş ve takip edildiğinde ayakkabısının içinden çıkardığı telefonundan yardım aldığı tespit edilmişti.

Satranç bilen bir oyuncunun birkaç kritik hamlede yardım almasının dahi yeterli olacağını vurgulayan Yontar bir başka yönteme de işaret ederken şunları söylüyor:

“Bir başka yöntem ise; içeride sizinle çalışan bir görevli olması. Büyük turnuvalarda olmaz ama küçük organizasyonlarda olabiliyor. Daha önce belirlenmiş şifrelerle size hamle söylüyor.”

'BİR TİTREŞİM 'PİYONLA OYNA' İKİ TİTREŞİM 'ATLA OYNA' DEMEK'

İki isim de üçüncü ve daha popüler yöntemin uzaktan kontrol edilen titreşimli bir cihazın kullanılması olduğunu söylüyor. Gürcan, “Örneğin işbirlikçinin uzaktan yolladığı bir titreşim 'piyonla oyna', iki titreşim ise 'atla oyna' anlamına gelir” diyor. Yontar ise uzaktan kontrol edilen titreşimli seks oyuncaklarının da kullanıldığı yönünde iddiaların olduğunu aktarıyor. Hilenin tespit edilmesiyle ilgili hükümlere de değinen Gürcan, “Oyuncu açık bir cep telefonuyla veya akıllı bir saatle yakalanırsa hükmen kaybeder” diyor ve ekliyor:

“Oyun sonrasında tespit ise şöyle yapılabilir: Oyuncunun oyunundaki hamleler bilgisayar önerileriyle yüksek şekilde eşleşiyorsa oyuncu federasyon tarafından bir satranç testine sokulur ve o güçte oynayıp oynamadığı tespit edilir.”

Gürcan bunun yanında sorunun “üst düzey oyuncuların kritik 1-2 anda alabileceği yardım” olduğunu söylüyor ve bunun tespitinin imkansıza yakın olduğunu söylüyor. “Rakibinizin sıklıkla zor olan hamlelere bile aynı sürelerde reaksiyonlar vermesi bir ipucu” diyen Yontar ise internette sekme değiştirdiğinizi tespit eden yazılımların da basit hileyi çözdüğünü ancak akıllı hilecilerin basit hatalar yapmadığını dile getiriyor.

İki isim de Chess.com gibi sitelerin oyuncuların oyunlarını ve hamlelerini analiz eden yapay zeka sistemleri üzerinde çalıştığını ve bunları test ettiğini de ifade ediyor.

Ek kaynak: Chess.com, The Wall Street Journal

Kaynak: Web Özel