Ateşten gömleği Lale Orta giydi! Son 4 yılda 6. MHK başkanı...

Merkez Hakem Kurulu'nun yeni başkanı Prof. Dr. Lale Orta oldu. Türk futbolunun ilk kadın hakemi olan Orta, futbol camiasının belki de en tartışmalı ve en zor görevini devraldı. Adeta ateşten gömleği giyen Orta'nın nasıl adımlar atacağı şimdiden merak konusu. Peki Lale Orta'yı neler bekliyor? Öncelikle Prof. Dr. Lale Orta'nın Türkiye'de ilklerin ismi olduğunu hatırlatmakta fayda var.

Futbol ve spor tutkusuyla büyüdüğünü her röportajında aktaran Orta, Türkiye'nin ilk kadın futbol kulübü olan Dostlukspor'da futbola başladı. 1985'te futbol antrenörlüğü kursuna katıldı ve eğitimi birincilikle bitirerek Türkiye'nin ilk kadın futbol antrenörü oldu. Antrenörlük eğitimi esnasında hakemlik eğitimi de alan Orta, Türkiye'de profesyonel liglerde maç yöneten ilk kadın hakem olarak tarihe geçti.

SÜPER LİG'DE İLK MAÇINI 1999'DA YÖNETTİ

20 Mayıs 1990'da Galatasaray'ın Sarıyer'i konuk ettiği maçta yardımcı hakem olarak Süper Lig'e adımını atan Orta, 1999'da Sakaryaspor'un Ankaragücü'nü ağırladığı maçta düdük çalarak ilk Süper Lig maçını yönetti.

FIFA, 1995'te 27 ülkeden seçtiği 54 hakeme FIFA kokartı verirken o hakemler arasında Lale Orta da yer almaktaydı. Böylece Orta, dünyanın ilk FIFA kokartlı kadın hakemlerinden biri olmuştu. Aynı zamanda akademik çalışmalarına da futbol ekseninde devam eden Orta, 2000'de “Dünyada ve Türkiye’de Futbol Organizasyonları üzerine Analitik Bir Yaklaşım” başlıklı doktora tezini yayınladı.

Aynı yıl Aysel Gürel Kayaoğlu'nun psikoloji alanında kaleme aldığı “Futbol fanatizmi, sosyal kimlik ve şiddet: Bir futbol takımının taraftarlarıyla yapılan çalışma” başlıklı teziyle birlikte Türkiye'de futbol başlığıyla bir doktora tezi kaleme alan ilk iki kadın akademisyenden biri olarak bu konuda da adını tarihe yazdırdı.

SAYILARLA GÖRÜLEN BASKI!

2020'de profesör unvanını alan Orta, MHK ve UEFA bünyesi altında farklı kurullarda görev aldı, hakemlik kariyerinde 2005 Kadınlar UEFA Kupası Finali de dahil olmak üzere 60 uluslararası maç yönetti. Ancak muhtemelen MHK başkanı olarak göğüslemek durumunda kalacağı baskı tüm kariyeri boyunca karşı karşıya kaldığı baskılardan daha büyük olacak.

Bunu rakamlar da ortaya koymakta. Zira Prof. Dr. Lale Orta, 2000'den bu yana 17. MHK başkanı. O dönemden bu yana söz konusu kritik koltukta en uzun süre oturan isim 4 yıl 36 gün ile Bülent Yavuz'du. 2000'le 2004 arasında MHK'yı yöneten Yavuz'u 2008-2011 arası görev yapan ve 3 yıl 135 gün MHK başkanı olarak görev yapan Oğuz Sarvan takip ediyor.

KIRILMA NOKTALARI

Burada iki büyük kırılma noktası gözümüze çarpıyor. 3 Temmuz süreci ve VAR'ın gelişi... 3 Temmuz süreci futbolda taraftarlar arası tartışmaların ve gerilimlerin çok daha sert yaşanmasına neden olurken o dönemde sosyal medya kullanımının da global çapta patlaması, taraftarların her an, bazen haklı bazen de abartılı olarak ciddi bir biçimde futbolun unsurlarına baskı kurmasına sebebiyet verdi.

29 Haziran 2011'de 3 yıl 135 gündür sürdürdüğü görevini noktalayan Oğuz Sarvan'dan bu yana hiçbir başkan bu makamda 3 seneyi göremedi.

2000'den 2011'e 6, 2011'den bu yana ise 11 başkan söz konusu görevi devraldı. Bu noktada Lale Orta'nın bir değişim niyetini de temsil ettiği söylenebilir. Zira o dönemden beri yaşanan 11 görev değişiminin üçünde koltuğa Yusuf Namoğlu otururken Zekeriya Alp ve Sabri Çelik de ikişer kez görev aldı.

Bu Lale Orta'nın ilk başkanlık deneyimi olacak.

Hataları ve tartışmaları azaltması beklenen VAR ise aksine hakemlik camiası üzerindeki baskıyı daha da artırdı. Geçmişte hata olarak eleştirilen ve kabul edilen kararlarda daha yoğun biçimde kasıt aranır oldu, VAR konuşmaları, VAR görevlileri, çizilen çizilemeyen çizgiler ve dahası hep tartışıldı. VAR'la tanıştığımız günden bu yana MHK'da 6. kez başkan değişiyor. VAR'dan beri ortalama görev süresi ortalama 393 güne gerilemiş durumda.

Serdar Tatlı ve Ferhat Gündoğdu yönetimlerine mal edilen, hakem kadrolarının neredeyse tamamen yenilenmesi ile birlikte son yaşanan süreçte VAR kayıtlarının açıklanması bir süredir tartışmaların yeniden MHK üzerinde odaklanmasına neden olmuştu. Bununla birlikte TFF üç gün önce hakem akademisi kurulacağını duyururken Lale Orta yönetiminde sezonun nasıl devam edeceği ve ne gibi tartışmaların yaşanacağı da merak konusu...

Kaynaklar: YÖK Ulusal Tez Merkezi, AA, UEFA, TFF

Kaynak: Web Özel