Kovidlilere "evinde" görüntülü online muayene

DR. e-Nabız uygulaması sayesinde, karantinadaki koronavirüs vakaları, evinde online olarak doktor muayenesi olabiliyor. Test sonucu pozitif çıkanlar, SMS ile bilgilendirilerek sisteme yönlendiriliyor, "online muayene" randevusu alanlar, ilgili branştaki doktoru ile görüşme yapabiliyor. Sağlık Bakan Yardımcısı Dr. Şuayip Birinci, sistemin detaylarını ilk kez  anlattı. Dr. Birinci, geçen yıl ocak ayında tüm Türkiye'de kullanıma açılan Dr. e-Nabız sayesinde, 10 binden fazla pozitif vakanın, izolasyonunu bozmadan evinde doktoru ile görüşebildiğini söyleyerek, en çok dahiliye, psikiyatri, çocuk hastalıkları ve fizik tedavi branşlarının ilgi gördüğünü kaydetti. Dr. Birinci, hedeflerinin, pandeminden sonra sistemin tüm vatandaşlar için kullanılabilir hale getirilmesi olduğunu belirterek, altyapı çalışmalarının devam ettiğini söyledi.

Sağlık Bakanlığı'nın görüntülü görüşme (Tele-Sağlık) sistemi Dr. e-Nabız uygulaması sayesinde, kovid pozitif ya da temaslı olarak karantinada olan vatandaşlar, izolasyonlarını bozmadan, online olarak doktor muayenesine ulaşabiliyor. İlk olarak Eylül 2020'de Ankara, Kırıkkale, İstanbul ve Yalova'da pilot uygulama şeklinde başlatılan sistem, geçtiğimiz yılın ocak ayında tüm Türkiye'de kullanıma açıldı. Dr. e-Nabız ile, test sonucu pozitif veya temaslı olduğu için karantinaya giren vatandaşlar, Sağlık Bakanlığı tarafından gönderilen SMS ile online randevuya yönlendiriliyor. Doktor muayenesi isteyenler, MHRS veya 182 Çağrı Merkezi üzerinden görüntülü görüşme randevusu alabiliyor. Randevu alan hastaya, muayene ekranına giriş yapabilmesi için SMS olarak bir bağlantı adresi gönderiliyor ve hasta, bu adrese tıklayarak doğrudan hekim ile görüşme yapacağı Dr. e-Nabız uygulama ekranına yönlendiriliyor. Randevu saati geldiğinde ise akıllı telefon, tablet ya da bilgisayarı ile "izolasyondan çıkmadan", doktoru ile görüntülü ya da sesli görüşme yapabiliyor. Sistemin detaylarını ilk kez Demirören Haber Ajansı'na anlatan Sağlık Bakan Yardımcısı Dr. Şuayip Birinci, Dr. e-Nabız'ı pandemi sonrası dönemde tüm vatandaşlar için kullanılabilir hale getirmeyi hedeflediklerini ve bunun için de teknik altyapı çalışmalarının sürdüğünü söyledi. 

"İLK OLARAK SOKAĞA ÇIKMA YASAKLARINDA BAŞLATTIK"

Bu uygulamanın, sokağa çıkma yasaklarının olduğu sırada insanların sağlığa erişiminin kesintiye uğramaması adına kurgulandığını vurgulayan Dr. Birinci, "Dünya'da birçok ülkenin yapmaya çalıştığı, ancak (bu kadar yaygın bir şekilde) ulusal bazda hiçbir ülkenin uygulamadığı bir sistem. Kovid izolasyonu altında olan, pozitif veya temaslı kişilerin özellikle ana branşlarda sağlığa kolay erişmesini sağlamak adına planımızı devam ettirdik. En başta sağlık profesyonelleri kovid sırasında çok ciddi sıkıntılar yaşadılar. Büyük bir hasta yükü vardı, aileleri ile bir arada olamıyor, hastanede kalıyorlardı. Onların psikiyatr ve psikologlar ile görüşmelerini sağlamak için RUHSAD (Ruh Sağlığı Destek Sistemi) ile online muayeneye başladık. Özel gereksinimli çocukları olanlar (otizm gibi) sokak yasakları çıkınca evde ciddi sıkıntılar yaşadılar; onların da psikologları, psikiyatrları ile görüşebilmeleri için aynı sistemi dönüştürdük. Orada da ÖZDES'i (Özel Çocuklar Destek Sistemi) yaptık. Daha sonra tüm bu projeyi tamamı ile uzaktan sağlık muayenesi, Tele-Sağlık amaçlı kullanmak üzere kurgumuzu değiştirdik ve izolasyon içindeki herkesin, hekime kolay erişmesini sağlamak, onların tekrar tekrar toplu taşıma araçlarına binip hastaneye gelmesini önlemek adına bu sistemi deverye soktuk" dedi.

"POZİTİF YA DA TEMASLILARA SMS GİDİYOR"

Dr. Birinci, vatandaşların Dr. e-Nabız uygulamasından nasıl yararlanabileceğini ise şu şekilde anlattı: "Siz pozitif çıkınca, temaslı olunca zaten hemen cep telefonunuza bir SMS geliyor. Oradan ihtiyacınız olması durumunda MHRS'den randevu alın gibi bir uyarı gönderiliyor. Online randevu açmış hastaneler için, e-Nabız, MHRS'nin mobil uygulamaları ile Alo182'den görüntülü muayene randevusu alabiliyorsunuz. Daha sonra da muayeneden önce telefonunuza bir link geliyor ve randevu saatiniz geldiği zaman da bu linke girerek hekiminizle görüntülü muayene yapabiliyorsunuz. Tabi ki bazen danışma, bazen muayene gibi bir kavramı içeriyor bu sistem. Çünkü uzaktan muayenede her zaman bütün işlemlerinizi halledemeyebilirsiniz"

EN ÇOK "DAHİLİYE, PSİKİYATRİ, ÇOCUK VE FİZİK TEDAVİ" BRANŞLARI TERCİH EDİLDİ

Online muayene sisteminde şimdiye dek en fazla dahiliye, psikiyatri, çocuk hastalıkları ve fizik tedavi ve rehabilitasyon bölümleri tercih edildi. Sağlık Bakan Yardımcısı Dr. Birinci, sözlerini şöyle noktaladı: "Şimdiye dek izolasyon altındaki 10 binden fazla insan, bu sistemi kullanarak muayene hizmeti aldı ve uzaktan Tele-Sağlık deneyimi yaşadı. İleride bütün herkes için açmayı ve Tele-Sağlık hizmetini ulusal bazda vermeyi çok arzu ediyoruz ve buna yönelik çalışmalar yürütüyoruz. Gelecekte çok daha başarılı olacağını düşünüyorum. Belki sağlığa erişimi bir anlamda biraz daha kolaylaştırmış olacağız. Hastanelerde, şu anda belli polikliniklerde, belli hekimlerin randevu cetvelinin bazı bölümleri görüntülü muayene randevularına ayrılıyor.  Böylece vatandaşlarımız o ayrılmış olan saatlerden randevu alıyorlar. Dahiliye, çocuk psikiyatri, öne çıkan branşlar oldu bu süreçte. Bugün itibariyle dahiliye hastalıklarında işimiz çok daha rahat (Tele-Sağlık açısından). Muayene ve başka tanı araçlarını kullanmamıza gerek kalmayan hastalıklar için daha rahat. Zaten hekim bunun yeterli bir muayene olmadığını düşünürse, kişiyi hemen hastanesine de davet edebiliyor ve tetkiklerle, tanıyı ayırt etmek için gerekli işlemleri yapabiliyor" şeklinde konuştu.

"HASTALAR EVLERİNDE KİMSESİZ OLMADIKLARINI HİSSEDİYOR"

Online doktor muayenesi Dr. e-Nabız'ı başarılı bir şekilde ve en çok kullanan merkezlerden biri olan Göztepe Prof. Dr. Süleyman Yalçın Şehir Hastanesi Dahiliye Kliniği'nden Dr. Erhan Eken, bu uygulama hayata geçirildikten sonra Kovid hastalarına izolasyon süreci içerisinde ulaşmanın daha da kolaylaştığını anlatarak "Hem hastalarımız kendilerini yalnız hissetmediler, hem de semptomlarını bizim sorgulamamızı, uygun hasta gruplarında da hastaları izolasyon kuralları içerisinde hastaneye yönlendirmemizi sağladı. Bu açıdan hem bizim için hasta seçmek anlamında, hem de hastalarımız için doğru zamanda hastaneye başvurmak anlamında oldukça faydalı bir uygulama oldu. Tabii ki online poliklinik uygulaması fizik muayenenin yerini tutamaz. Ama pratik anlamda hastanın hekime ulaşabilmesi, sağlık durumunu hekim ile birlikte gözden geçirmesi adına oldukça faydalı" dedi.

"MESAJLAŞMA BÖLÜMÜNDEN DOSYA DA PAYLAŞABİLİYORLAR"

Dr. Eken, online görüşme ekranında yer alan mesajlaşma bölümü sayesinde de işitme engelli hastalarla da kolaylıkla irtibat kurulabildiğini veya bazı hastaların bu bölümden fiziki muayeneye katkı için şikayetleriyle ilgili fotoğraf yüklemesi yapabildiğini, daha önceden yaptırmış olduğu tetkikleri veya halihazırda kullandığı ilaçların fotoğraflarını da bu bölümden kolaylıkla doktoru ile paylaşabildiğini söyledi. Dr. Eken, en çok kronik hastalığı olan vatandaşların Kovid etkisine dair sorularla geldiğini anlatarak sözlerini şöyle noktaladı: "Online hasta görüşme sisteminin uygulandığı polikliniklerde, normal hasta randevularının içinde, online görüşme kotaları var. Bu nedenle online görüşmeler için randevu bulma sıkıntısı çok fazla yaşanmıyor. Bizim hastanemizde, Kovid dahiliye, Kovid enfeksiyon hastalıkları poliklinikleri ile izolasyondaki hastalarımıza online muayene hizmeti veriliyor şu anda. En çok, özellikle Kovid dışında eşlik eden başka hastalıkları olan vatandaşlar, bazı belirtilerin kendi hastalığı mı yoksa Kovid'den mi kaynaklandığını merak ederek bize başvuruyor. Ya da 'Şu hastalığım var, Kovid kötü seyreder mi?, Ne yapmalıyım?' şeklinde sorularla çok karşılaşıyoruz. Halihazırda kullandığı ilaçlar oluyor, bu ilaçlara Kovid sürecinde devam edip etmeyeceğini danışıyor. 'Ek olarak şu ilaçları alırsam ilaç etkileşimi açısından bir şey olur mu?' şeklinde sorularla da sık karşılaşıyoruz. Bazen hastalarımız kafalarına göre vitamin ve bitkisel takviyeler alıyorlar. Bunların bile ilaçlarla etkileşimleri olabiliyor ve bu anlamda onlara uyarıda bulunuyor, ilaçlarını ve hastalığını daha doğru yönetmelerine katkıda bulunmaya çalışıyoruz"