HIV ve Omicron ilişkisi: Bilim cevabını arıyor

Koronavirüs varyantları bitmiyor. Her bir varyant kendi içinde farklı riskler barındırıyor. Güney Afrika ise bilinen iki varyantın çıktığı ülke oldu. Uzmanlara göre; bağışıklık sistemi hastalığı olan insanlarda virüsün mutasyona uğraması daha çabuk görülüyor.

Güney Afrika tarihsel olarak HIV virüsü ile mücadele ediyor. HIV ülkede endemi seviyesinde yaşanıyor. Aktif 8 milyon HIV vakası var, bunun 5 milyonu sıkı bir şekilde takip ediliyor, geri kalan 3 milyonun seyri belirsiz.

TEDAVİ YAVAŞLATACAK AMA RANDEVUYA GELEMİYORLAR

Ülke dördüncü dalgayı yaşarken yeni bir varyant olarak Omicron virüsü ile karşılaştı. Kimi uzmanlara göre; HIV tedavisinin hızlanması yeni varyant oluşumunu yavaşlatabilir ancak dördüncü dalga sebebiyle hastaların çoğu haftalık randevularına gelmiyor.

500 üzerinde klinik ile HIV üzerine çalışmalar yapan Anova isimli sivil toplum örgütünden Doktor Moyahabo Mabitsi, “Baktığımız HIV taşıyıcılarının sayısı yarıya indi. Muayeneye gelenlerin sayısında ciddi azalma var” diyor.

Omicron ve Beta varyantını keşfeden ekip hazırladığı bir notta, “HIV ile boğuşan ülkelerde pandemi ile mücadelede, HIV’in yetersiz tedavisi aşıları etkisiz kılan daha geçişken yeni varyantlara yol açabiliyor” ifadelerini kullandı.

DAHA GEÇİŞKEN FORMA DÖNÜŞÜYOR

Birleşik Krallık’ta Kasım 2020’de yapılan bir çalışmaya göre; kanser hastaları da varyant oluşumuna yatkın bünyeye sahipler. Biyolog Darren Martin, “Virüs bağışıklığı düşük bir insanın vücudunda uzun süre kaldığı zaman, daha geçişken bir forma dönüşebiliyor” ifadelerini kullandı.

Omicron varyantını bulan laboratuvarın başındaki isim Tulio de Oliveira, “HIV gibi rahatsızlıkların kesin olarak yeni varyanta yol açtığını düşünmek imkansız olmasa bile ispatlaması çok zor” demekte.

Biyolog Darren Martin, “Omicron, Beta ile aynı profile sahip, onun gibi bağışıklık sisteminden kaçmayı öğrenmiş” dedi. Omicron’un nereden çıktığına dair teoriler de var. Bunlardan biri ise yaban hayvanlardan geçmiş olabileceği yönünde.

Nature dergisinde çıkan bilimsel bir makalede şu ifadeler yer aldı: 

Görevimiz ne olduğunu anlamak ama sadece ‘HIV olan ülkelerde varyant var’ demek değil. HIV tek başına mutasyona sebep olmaz. Bağışıklık sistemini zayıflatan hastalıklar ise olabilir.

Bir başka yoruma göre ise varlıklı batı ülkeleri bağışıklık sistemi düşük kişileri de iyi şekilde aşıladığı için buralarda yeni varyantlar görülme riski azalıyor. Geçen Noel döneminde İngiltere Alfa varyantı ile çalkalanırken vakaların lenfoma (lenf kanseri) hastaları arasında yayılması dikkat çekmişti. Yine İngiltere’de geçen haziran ayında yapılan bir araştırmaya göre; HIV taşıyıcısı Covid-19 hastası erkeklerde ölümlü vakalar gözlendi.

216 GÜN SONRA MUTASYON

Nelson Mandela Tıp Fakültesi’nde yapılan bir araştırma ise sonuçları açısından çarpıcı. 2006 yılından bu yana AIDS tedavisi gören bir kadının Covid’i sekiz günde atlattığı ancak vücudunda virüsün 216 gün sonunda mutasyona uğradığı ortaya çıktı. Bugüne kadar 8 milyar doz aşı üretildi, bu aşıların sadece 26 milyonu yani yüzde 0.3’ü Güney Afrika’ya gönderildi.  

HIV’in yüksek oranda görüldüğü Malawi nüfusunun yüzde 3’ü, Namibia yüzde 12’si, Zambiya nüfusunun yüzde 4’ü aşılandı.

Omicron'un şiddeti hakkında henüz tam bir bilgi yok. İngiltere'de vaka sayısı 336'ya, Danimarka'da 261'e çıktı. Bu iki ülkenin de virüsün gen dizilimini çok iyi bildikleri için yeni varyantları tespit etmeleri diğer ülkelere göre daha kolay oluyor. Türkiye'de resmi olarak Omicron varyantı olduğuna dair bir bilgi yok. 

Kaynaklar: Le Monde, Foreign Policy, The New York Times

Kaynak: Web Özel