Geri çekilen Covid-19 araştırmaları! '5G ile olan ilişkisi...'

Aralık 2019'da Covid-19 ortaya çıktıktan sonra bilim dünyası virüse ilişkin binlerce araştırmaya imza attı. Bu araştırmalar arasında çok az bir kısmı ünlü bilimsel dergilerde yayınlandıktan sonra geri çekildi. Sebep neydi?

Son Güncelleme:

Aralık 2019 tarihinden itibaren koronavirüs hakkında pek çok bilimsel araştırma yapılıyor. Bu bilimsel araştırmalar dünyaca ünlü Lancet gibi hakemli bilimsel dergilerde yayınlandıktan sonra bütün dünya tarafından doğruluğu kabul ediliyor. Araştırmaların yansımaları medyada geniş yer buluyor ve ülkeler politikalarını bunlara göre şekillendiriyor. Örneğin aşıların etkinliği üzerine araştırmalar yapılıyor, hastalar Covid kaptığında verilen ilaçların etkinliği ölçülüyor.

Hastalık karşısında ne kadar sık ve detaylı araştırma yapılırsa o kadar iyi ancak bazen araştırmalar bilimsel literatürden düşebiliyor ve bu olduğunda araştırmanın ilk çıktığı gün kadar ses getirmiyor. Fransız bilim insanları pek çok Covid-19 araştırmasının bir süre sonra örneklem yetersizliği veya başka bir araştırmanın, ilk araştırmayı çürüttüğü gerekçesiyle bilimsel literatürden düştüğünü söyledi.

FRANSIZ LİTERATÜRÜNDE AMA BİR FRANSIZ VAR

‘Retraction Watch’ (Geri çekme takip) isimli bilimsel makale takip kurumuna göre; Fransa'da salgının başından bu yana önce doğruluğu kabul edilen sekiz araştırma daha sonra literatürden düştü. Düşen araştırmalardan bir tanesi 100 hasta üzerinde invermectin ilacının Covid-19’a karşı etkisizliğini gösteren bir araştırma idi. ‘Dosyalardaki bir hata’ sebebiyle araştırma düştü. Araştırma Fransız literatüründe gösterilmesine rağmen ağırlıklı olarak Lübnan’da yapılmıştı, araştırmaya katılan tek bir doktor Lille Üniversitesi’ndeydi.

Hindistanlı araştırmacı Babasaheb-Bhimrao-Ambedkar Ekim ayı sonuna kadar Fransız literatüründen 157 araştırmanın çekildiğini tespit etti. Dünyada Covid-19 konusunda ne kadar araştırma yayınlandığı bilinmiyor. Scopus isimli akademik veri tabanına göre sayı 2021 sonu itibarıyla 200 binden fazla.

YARISINA İLİŞKİN BİR AÇIKLAMA YOK

Retraction Watch'a göre; Covid-19 hakkında akademik literatürden düşen araştırma sayısı 206’ya çıktı. Ekim ayından bu yana bilimsel literatürden düşen araştırmaların yüzde 20’si ABD’li bilim insanlarınca yapılmış. Onu yüzde 19 ile Maltalı bilim insanları ve yüzde 16.5 ile Çinli bilim insanları izliyor. Ekim sonuna kadar geri çekildiği tespit edilen 157 araştırmanın yarısının neden bilimsel literatürden düşüğüne ilişkin bir açıklama yok.

Araştırmaların yüzde 18’i verilerde uyumsuzluk olduğu için literatürden düştü. Bu türden makaleler New England Journal of Medicine ve The Lancet gibi ünlü dergilerde yayınlandı. Literatürden düşen araştırmaların yüzde 11.5’inde daha sonradan intihal tespit edildi. 8 Aralık 2021 tarihinde Covid-19 ile intihar ilişkisini anlatan bir makale önce kabul edildi, daha sonra ise yayıncının kaldırmak istemesi sebebiyle kaldırıldı.

DERGİ CİDDİYE ALINMADI

Bazı araştırmalar ise direkt yanlış yönlendirici olduğu gerekçesi ile literatürden düşüldü. Asian Journal of Medicine and Health isimli akademik dergide çıkan araştırmaya göre; Covid-19 tedavisine iyi geldiği söylenen hidroksiklorokin ilacının scooter kazalarına olan etkisinin araştırıldığı bir araştırmanın yer aldığı bir dergide çıkan araştırmalar dergi ciddi alınmadığı gerekçesiyle literatürden düştü.

Retaction Watch platformunda yer alan ve Covid-19’la ilişkili literatürden düşen araştırmalardan bazıları şöyle:

🖊‘5G teknolojisini ve deri hücrelerinde koronavirüs endüksiyonu’

🖊‘Data madenciliği analizi ile geleneksel Çin tıbbının Covid-19’u tedavi etmesi’

🖊‘Covid-19 için yapay zeka teknikleri’

🖊‘Covid-19 hastalarının hastaneden taburcu edilmesini değerlendirmek için Sars-Cov-2 tespiti için potansiyel olarak en uygun örnek olarak anal sürüntü’

🖊‘Koronavirüs Thali veya Ghanti tarafından üretilen ses titreşimleri ile öldürülebilir: Bir potansiyel hipotez’

Yani Covid hastalarının taburcu olması sonrası hastalardan anal sürüntü almaya ve Covid-19’un ses titreşimleri ile yok edilebileceğini düşünmeye kadar pek çok araştırma daha sonra yayınlanan dergilerden geri çekildi.

GERİ ÇEKİLMENİN DE ARAŞTIRMASI YAPILDI

Covid-19 hakkında yapılan daha sonra geri çekilen bilimsel araştırmalar hakkında da bir araştırma yapıldı. Ayman El-Menyar, Ahammed Mekkodathil, Mohammad Asim, Rafael Consunji, Sandro Rizoli , Ahmed Abdel-Aziz Bahey, Hassan Al-Thani isimli bilim insanları belli aylarda geri çekilen araştırmaları “Yayınlar ve geri çekilen Covid-19 araştırmaları, farmakoterapi ile alakalı araştırmalar: Sistematik bir inceleme” isimli bir araştırmada topladı.

 Kaynaklar: Le Monde, Retract Watch, National Library of Medicine

Kaynak: Web Özel

Sonraki Haber