Popüler kültür ne oldu da Vikingleri keşfetti? Gösterilenler gerçek mi?

Diyarbakır’da mobilyacılık sektöründe çalışan Güven Aslan Vikingler dizisinin sıkı bir hayranıydı. Dizinin geçtiği coğrafyadan kilometrelerce uzakta yaşayan Aslan, o dönemin atmosferini öyle bir hissediyordu ki geçen ocak ayında canından bir parça olan yeni doğmuş oğluna Ragnar (dizinin baş karakteri) ismini verdi.

“İzlerken de hayal ediyordum. 'Acaba benim de böyle bir oğlum olsaydı, karizma olsaydı' diye düşünüyordum. Ağabeyim ile isim konusunu konuşuyorduk. Ragnar'a müsaade edilse ismini 'Ragnar' bırakabileceğimi söyledim, o da olabileceğini belirtti. Daha sonra ağabeyim nüfus memuru olan bir arkadaşını aradı. O da 'W, X ve Q' harfi olmadığı sürece sıkıntı olmayacağını söyledi. Bu haberi alınca çok sevindim” demişti.

THOR İLE BİRLİKTE...

21. yüzyılla birlikte Amerikan sinema ve dizi endüstrisi Vikingleri keşfetti desek yanlış söylemiş olmayız. Özellikle Marvel sinematik evrenindeki Thor karakteri ve onu izleyen bazı televizyon dizileri İskandinavya’nın sahiplerini popüler kültürde daha da görünür kıldı.

Ubisoft oyun şirketi en büyük markalarından biri olan Assassin’s Creed oyununun son serisini Vikinglerin 9. yüzyılda İngiltere’ye ayak bastığı bir senaryo üzerine kurdu. Thor’un yeni filmi ise 8 Temmuz’da vizyona girecek. Başrollerini Anya Taylor-Joy ve Alexander Skarsgaard’ın oynadığı The Northman ise bugün itibarıyla sinemalarda.

Peki İskandinav tarihinde yaşananlar 21. yüzyılda neden bu kadar popüler kültüre hakim oldu? Viking Mitolojisi üzerine çalışmalar yapan Ortaçağ Tarihçisi Doçent Doktor Selahattin Özkan, Nazilerin Viking mitolojisinden unsurları sık sık kullandıklarını, bu sebeple İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Viking çalışmalarından uzak bir yaklaşım olduğunu ifade ediyor.

Yüzüklerin Efendisi serisinin yazarı J.R. Tolkien’ın 20. yüzyılın başlarında Anglo Sakson edebiyatında kuzey izlerini bıraktığını da anımsatan Özkan, 70’li yıllarla birlikte İngiltere ve Almanya’da tekrar Viking mitolojisi çalışmalarına ağırlık verildiğini söylüyor. 1980 ve 1990’larda konunun batı edebiyatının ilgi alanına girdiğini aktaran Özkan, 18 ve 19. yüzyılda yaşamış İngiliz ozan William Blake’in Kuzey mitolojisinden esinlenmiş pek çok şiiri olduğunu aktarıyor.

1990’larla birlikte Amerikalıların Viking kültürünü yorumlamaya başladıklarını belirten Özkan, Neil Gaiman’ın American Gods isimli eseriyle Vikinglerin ABD’de ciddi bir popülarite yakaladıklarını söylüyor.

GERÇEK Mİ SİNEMA KLİŞESİ Mİ?

Peki bir dönem yolları İstanbul’a da düşen Vikingler dizi ve filmlerde resmedildiği gibi sadece savaşçı özellikleriyle ön plana çıkan bir toplum mu, yoksa sinema klişelerini çokça görüyor muyuz? Viking mitolojisi üzerine çalışmalar yapan Özkan, Amerikan sinemasının bu tip konuları ele almadan önce etraflıca araştırdığını söylüyor ve Vikings dizisinin History Channel tarafından hazırlandığını anımsatıyor.

Peki Hollywood bir noktada Viking mitolojisinden sıkılacak mı? Selahattin Özkan bunun mümkün olmadığını, konu hakkında işlenecek çok malzeme olduğunu belirtiyor.

Viking toplumu 8. ve 11. yüzyıllar arasında en şaşaalı dönemlerini yaşıyorlar. 10. ve 11. yüzyıl ise yerleşik hayata geçmeleri ile birlikte yazılı kültürü özümsedikleri dönem olarak varsayılıyor. Özkan’a göre Türkler de sonradan yazılı kültüre geçen bir toplum oldukları için Vikingler de Türkler gibi sözlü kültür eserlerini daha sonradan yazıya dökmüş.

2012 yılında Norse dilini (Runik yazı) çalışmaya başladığını ifade eden Özkan, Vikingler üzerine Türkiye'de doktora tezi yazan ilk akademisyen olduğunu söylerken, Vikinglere ilişkin pek çok kitabın da çevirmenliğini yapmış. İsveç, Fransa ve İngiltere’de akademik çalışmalarda bulunmuş.

BOYNUZLU MİĞFER TAKMIYORLARDI

The Guardian’a konuşan İngiltere’de kuzey mitolojisi alanında tanınmış merkezlerden olan Jorvik Viking Merkezi’nin yetkilisi Gareth Henry, Vikinglerin seyahat etme konusunda uzman bir toplum olduğunu belirtirken, “Gittikleri her yerde hayatta kalabildiler. Deri, et, kemik hiçbir kaynağı ziyan etmediler” diyerek avcılık özelliklerine atıfta bulunuyor. Henry Vikinglerin hiçbir zaman boynuzdan miğferler takmadıklarını, bunun bir İngiliz efsanesi olduğunu da ekliyor.

Kaynak: Web Özel