FBI, Aretha Franklin'i neden yıllar boyu izledi? Çarpıcı rapor ortaya çıktı
Soul Müziğin Kraliçesi olarak bilinen ve 2018'de hayatını kaybeden Aretha Franklin'in yıllar boyunca FBI tarafından takip edildiği ortaya çıktı. Tam 270 sayfalık rapor şok ifadelerle birlikte dönemin ruhunu da gözler önüne seriyor. Peki FBI neden Franklin'i takip etmişti?
Martin Luther King Jr'ın 4 Nisan 1968'de suikasta kurban gitmesinden dört gün sonra FBI'ın Atlanta ofisi, dönemin FBI Başkanı J. Edgar Hoover'ın oldukça güvendiği bir danışmanına, beyzbol takımı Atlanta Braves'in maçlarını oynadığı Atlanta–Fulton County Stadium'da “dev bir anma konseri” gerçekleştirileceğine dair bir not gönderiyordu. Konserde Aretha Franklin, Sammy Davis Jr, Marlon Brando, Mahalia Jackson ve dönemin ünlü R&B grubu The Supremes'in sahne alacağı bilgisi de notta yer almıştı.
FBI'ın üst yönetimine giden notta, konserde boy gösterecek isimlerden bazılarının “militan Black Power'ın (Afroamerikan sivil haklar hareketi) destekçisi” olduğu ve pek çoğunun ise çeşitli sivil haklar hareketlerine öncülük ettiği yazıyordu. Hatta notta ismi verilmeyen bir kaynağın konsere ilişkin “Bu konser, Atlanta'da ırksal rahatsızlığı ateşleyebilecek duygusal bir kıvılcım yaratabilir” yorumu yer almaktaydı.
DOKUZ ABD BAŞKANI ESKİTEN FBI BAŞKANI!
Endişe duyulan konser hiç gerçekleşmedi. Hayatını kaybettiği 1972 yılına kadar 48 sene FBI'ın başkanlığını yapan ve bu dönemde dokuz Amerikan başkanı ile çalışan Hoover'ın güvendiği yardımcısı Cartha D. DeLoach'a gönderilen not, Aretha Franklin'in 2018'deki ölümünden dört yıl sonra, geçen ay 270 sayfalık bir FBI raporunda gün yüzüne çıktı. Rolling Stone tarafından ortaya çıkarılan dosya, FBI'ın Soul Müziğin Kraliçesi olarak bilinen Franklin'i yıllarca nasıl izlediğini ortaya çıkarıyordu.
John F. Kennedy ve Martin Luther King Jr. suikastlarıyla ilişkili olduğu yaygın komplo teorilerince öne sürülen, otoriterlik yanlısı sert tutumu ve tartışmalı yöntemlerine rağmen kimsenin görevden alamadığı Hoover, Soğuk Savaş dönemi ABD'sinde oldukça önemli bir figürdü. Ülkedeki asayiş anlayışını ve sistemini oluşturan Hoover, 1950'ler ve 60'larda ABD genelinde yaşanan “komünist avı” sürecine de önderlik etmişti. Bu çerçevede 1960'ların ikinci yarısında yükselen ve radikalleşen siyah hareketi de Hoover gibi bir karakter için kabul edilemezdi.
FBI, hedeflerden biri haline gelen Aretha Franklin'in 1966'da kurulan Kara Panter Partisi'yle bağlantılı olduğunu düşünüyordu. Buna ilişkin istihbaratlar toplamaya çalışan FBI, Franklin'in “radikal bir komünist” olduğundan da şüphelenmekteydi. Efsane şarkıcının oğlu Kecalf Franklin tüm bu iddialar üzerine şunları söylüyor:
“Annem, FBI tarafından hedef alındığından ya da takip edildiğinden haberdar mıydı, emin değilim. Bildiğim şey annemin gizleyecek bir şey olmadığı...”
Bilgi Edinme Özgürlüğü Yasası çerçevesinde ilk olarak 17 Ağustos 2018 yılında talep edilen dosyada 18 Grammy ödülü sahibi Aretha Franklin için “siyahi aşırılık yanlısı”, “komünist yanlısı”, “Amerika'dan nefret ediyor”, “radikal” gibi ifadeler yer almakta.
Bunların yanında FBI ajanları, 1971'de Aretha Franklin'in Ahmet Ertegün tarafından kurulan Atlantic Records ile imzaladığı plak anlaşmasını Kara Panter Partisi ile ilişkilendirmeye çalışıyordu. Franklin gibi Marvin Gaye ve Jimi Hendrix gibi efsaneler hakkında da detayları henüz gün yüzüne çıkmamış dosyalar olduğu biliniyor.
'HEMEN HEMEN HERKES HAKKINDA...'
Yale Üniversitesi'nde tarih profesörü olan ve “G-Man: J. Edgar Hoover and the Making of the American Century” adlı kitabın yazarı olan Prof. Beverly Gage, “1967'den 70'lerin başına kadar, FBI hemen hemen her büyük siyah figür hakkında, özellikle sivil haklar hareketine yakın duran isimlere ilişkin dosyalar tutuyordu” diyor ve Hoover'ın, 1960'larda başlayan kültürel değişimden büyük şüphe duyduğunu dile getiriyor.
Grammy tarafından hem Yaşayan Efsane Ödülü hem de Yaşam Boyu Başarı Ödülü'ne layık görülen, küresel çapta 75 milyonun üzerinde albüm satış rakamına ulaşan ve 2009'da Barack Obama'nın başkanlığa geçiş töreninde "America (My Country, 'Tis of Thee)" adlı parçayı söyleyen Franklin'i Hoover için özellikle takip edilesi kılan bir durum da vardı.
Franklin'in babası Clarence LaVaughn Franklin sivil haklar konusunda aktivist bir papazdı. Aretha Franklin de söz konusu dönemde sivil haklara işaret eden şarkılar yayınlamaktaydı. Bununla birlikte FBI hiçbir zaman Franklin'in radikal örgütlerle bağı olduğuna ilişkin somut bir belge bulamadı.
Uzmanlara göre dosya, söz konusu dönemde FBI'ın Franklin ve dahasının Vietnam'daki savaşa ve ABD'deki ırk ayrımcılığına karşı çıkan sivil haklar gruplarına verdiği desteğin nasıl güvensizlikle karşılandığını da gün yüzüne çıkarmasıyla oldukça önemli.
*The New York Times (FBI Monitored Aretha Franklin for Years, File Shows), Rolling Stone (Aretha Franklin Was Tracked By the FBI for 40 Years. Here’s What’s In Her File), Grammy
Kaynak: Web Özel