Yurt dışından övgü geldi, "Gözüm Doğada" ile canlılar güvende
Uluslararası doğal hayatı koruma örgütleri, 2024 yılı değerlendirmesinde Türkiye'deki "Gözüm Doğada" uygulamasına büyük ilgi olduğunu duyurdu. Özellikle Akdeniz kaplumbağaları ile ilgili çalışmalardan övgüyle söz edilirken; kritik bazı türlerin Türkiye'deki çalışmalar sayesinde güvence altına alındığı bildirildi.
Uluslararası doğayı koruma örgütleri Akdeniz genelinde; caretta caretta kaplumbağaları başta olmak üzere canlı yaşamının korunması ile ilgili yıllık bir değerlendirme yaptı. SPA/RAC, WWF Kuzey Afrika, WWF Yunanistan, WWF Türkiye, ARCHELON, DEKAMER ve MEDASSET gibi sivil toplu örgütlerinin aralarında olduğu kuruluşlar 2024 yılının, insanların doğal yaşamı koruma çalışmalarına katılması açısından önemli bir kilometre taşı olduğunu duyurdu. Özellikle WWF Türkiye'nin çalışmalarına vurgu yapılan değerlendirmede risk altındaki bazı canlı türlerinin artık güvende olduğu bildirildi.
KURTARILAN TÜRLER
MAVA Vakfı tarafından finanse edilen Akdeniz Bölgesi Deniz Kaplumbağalarının Korunması projesi, Akdeniz genelindeki kuruluşları bir araya getirerek deniz kaplumbağalarını ve yaşam alanlarını korumak için işbirliğini teşvik ediyor. Uluslararası değerlendirmede bu durum şöyle ifade edildi: "WWF Türkiye, 2024 yılında Tarım ve Orman Bakanlığı ile ortaklaşa olarak Akyatan Plajı'nda 500 yuva olduğunu ve yaklaşık 10 bin yavrunun güvenli bir şekilde denize ulaştığını bildirdi. Özellikle Yeşil Kaplumbağa (Chelonia Mydas) popülasyonunda önemli bir artış görüldüğü belirtilirken, 2023'ün sonunda statüsü "Kritik Tehlike Altında" olan tür "Neredeyse Tehdit Altında" kategorisine yükseldi. Türkiye ayrıca 'Gözüm Doğada' uygulamasıyla yeniliklere imza atarak, vatandaşların deniz kaplumbağaları, yunuslar ve diğer deniz canlıları hakkında bilimsel veri paylaşımında bulunmasını sağladı.
CEP UYGULAMASI
Değerlendirmede sözü edilen "Gözüm Doğada" uygulaması cep telefonlarına indirilebilen bir aplikasyon olarak tasarlandı. Gözüm Doğada mobil uygulaması, MAVA Vakfı tarafından 2017-2022 yılları arasında desteklenen Med Bycatch ve Akdeniz’de Deniz Kaplumbağalarının Korunması (M7) bölgesel projelerinin sürdürülebilir olmasını hedefliyor. Hedefler arasında uygulamanın devam eden farklı projeler kapsamında geliştirilmesi, yaygınlaştırılması, gözlemci sayısının ve veri girişinin artırılması da var.
GÖZLEM HARİTASI
WWF Türkiye'nin Gözüm Doğada uygulamasında Akdeniz kaplumbağasının yanı sıra pek çok farklı tür için de bildirimde bulunmak mümkün. Akbabalar da bu türlerden biri olarak gösterilirken, dünyada 22 türü bulunan akbabaların; Aegypius Monachus, Gyps Fulvus, Gypaetus Barbatus, Neophron Percnopterus adlı 4 türünün Türkiye'de yaşadığı belirtiliyor. Uygulamada gözlem yapılan türlerin gösterildiği bir Türkiye haritası da yer alıyor. Bu haritaya göre Bolu, Ankara, Kırşehir, Gümüşhane Nevşehir ve Sivas'ta akbaba gözlemleri yapıldı. Bursa, İstanbul, Antalya ve Adana'da ise hem yunus hem de kaplumbağa gözlemleri kaydedildi. Dünyada yalnızca 15 türü bulunan turna kuşlarında ise Samsun ve Adana'da yapılan 2 kayıt olduğu bildirildi.
YUVALAMA REKORU
Değerlendirmelere göre Akdeniz genelinde yapılan çalışmalarda Yunanistan'da 2024 yılı, deniz kaplumbağası yuvalaması açısından rekor kırılan bir yıl oldu. Yunanistan Deniz Kaplumbağaları Koruma Derneği ARCHELON ve WWF Yunanistan'ın bildirdiğine göre, Laganas Körfezi'nde yaklaşık 2 bin 400 yuva kaydedildi. Bunlardan bin 200'den fazlasının Sekania Plajı'nda olduğu bildirildi. Ayrıca, Güney Kyparissia Körfezi'nde yaklaşık 6 bin 700 yuva belgelendi. Bu sayının, ARCHELON'un 1984'te deniz kaplumbağası yuvalamalarını izlemeye başlamasından bu yana kaydedilen en yüksek sayı olduğu vurgulandı. WWF Yunanistan, çabalarını özellikle en önemli yuvalama alanlarından biri olan Sekania Plajı'nda yoğunlaştırdı. 2024 yılında WWF Yunanistan'ın eğitimli bekçileri iki bin 160 saat devriye gerçekleştirdi ve 522 olay kaydedildi.
Kaynak: Web Özel