Yükseliş CHP'ye yetmedi... Oyları arttı ama beklenen ivmeyi yakalayamadı

Cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği genel seçimlerinin ardından en çok konuşulan konulardan biri CHP’nin aldığı oy oranı. Seçimlere DEVA, Saadet, Gelecek ve Demokrat partilerinden adaylar da CHP listelerinden girerken, ana muhalefet partisi ülke genelinde toplam 11 milyon 348 bin 899 oy toplayarak, yüzde 25.33 seviyesinde kaldı. Bir önceki seçimlere göre oy oranını yüzde 2.69 arttıran CHP, Doğu ve Güneydoğu’da ise oylarını 3-4 kat arttırdı.

CHP oyları Ağrı’da 5 kat artarak yüzde 10.72’ye çıkarken, Van’da ise bir önceki seçimde yüzde 2.17 alan CHP'nin şehirdeki oy oranı yüzde 8.20’ye yükseldi. Kars ve Iğdır’da CHP oyları yüzde 2.5 artarken, Diyarbakır’da yüzde 2.03’lük oy oranı yüzde 7.91’e çıktı. Batman’da 7 kat oy artışı dikkat çekerken, Siirt, Mardin, Şırnak ve Hakkari’de 20 yılı aşkın süredir yüzde 2 seviyesindeki oy oranı da yüzde 7-9 aralığına çıktı.

Kemal Kılıçdaroğlu’nun memleketi Tunceli’de ise 2018’de yüzde 26.58 olan CHP oyları, bu seçimde yüzde 32.25 oldu.

Seçimlerde oy dağılımının en çok merak edildiği kent olan İstanbul’da ise CHP oyları da yüzde 2’ye yakın arttı. Megakentte bir önceki seçimlerde yüzde 29.23 olan CHP oyları yüzde 31.87’ye ulaşırken, CHP İstanbul’da vekil sayısını bir kişi arttırdı.

Gezici Araştırma-Kamuoyu Araştırmacısı Murat Gezici, CHP oylarının Güneydoğu'daki artışına ilişkin değerlendirmesinde, ülke genelindeki Kürt seçmenlerin yüzde 35’inin Yeşil Sol Parti'ye, yüzde 10-15 bandında yer alanlarının ise CHP’ye oy verdiğini belirtti. Güneydoğu'da CHP oylarının yüzde 30’u geçemediğini sözlerine ekleyen Gezici, bu durumun 2 nedenden kaynaklandığını belirterek, şunları söyledi:

"Erdoğan, Kürtler üzerinde büyük bir etkiye sahip. Güçlü bir gönül bağı var. Kürtlerin yüzde 72’sinin dindar, muhafazakâr bir yapıya sahip olduğunu düşündüğümüzde CHP’nin burada bir alternatif olması çok mümkün değildi. Ayrıca, bölgedeki CHP listeleri doğru listeler değildi. DEVA, SP veya Gelecek gibi partiler üzerinde tek bir listeden girilmeliydi. Böyle bir durum o muhafazakâr dindar Kürt seçmen ile köprülerin güçlendirilmesini sağlayabilirdi."

Seçimlerde CHP’nin 2002’den bu yana kalesi sayılan İzmir’de de tablo yine değişmedi. Millet İttifakı'nın adayı Kemal Kılıçdaroğlu yüzde 63.29 oy alırken, CHP'nin oyları yüzde 42'de kaldı. CHP, İzmir'den toplam 14 vekil çıkarttı.

CHP’nin adeta oy deposu sayılan Trakya’da ise ana muhalefet partisinin oylarının bir kısmının İYİ Parti’ye yöneldiği anlaşıldı. Buna rağmen Edirne, Tekirdağ ve Kırklareli’nde seçmenlerin en çok oy verdiği parti CHP oldu.

Bir önceki seçimde Edirne’de yüzde 46.26 oy alan CHP’nin oyları bir miktar gerileyerek yüzde 39.92 oldu. Lalapaşa dışındaki tüm ilçelerde CHP birinci parti çıktı. Tekirdağ’da da 3 puanlık düşüşe rağmen sandıktan birinci parti olarak CHP çıkarken, Kırklareli’nde yüzde 48.41’lük oy oranı yüzde 46.19 olsa da birinci yine CHP olarak kayda geçti. Ana muhalefet partisi, Antalya, Aydın, Muğla’da oylarını korumayı başardı; Eskişehir’deki 2 puan ve Ankara, Mersin, Adana’da yüzde 4 oranında artış dikkatlerden kaçmadı.

Dikkat çeken sonuçlardan biri ise Hatay’da oluştu. Depremin yıktığı Hatay’da CHP'nin yüzde 30.98 olan oy oranı yüzde 28.55’e geriledi.

Bir diğer dikkat çeken artış Rize'de yaşandı. 2018’de kent genelinde yüzde 12.89 olan CHP oyları 14 Mayıs günü yüzde 21.36’ya çıktı.

Seçimlerde CHP’nin oy artışı yaşadığı kentlerden biri Mustafa Sarıgül’ün aday gösterildiği Erzincan oldu. Erzincan'da 2018'de 37 bin 073 oy alan CHP, son seçimde 54 bin 883 oy elde etti. Bu artış ise Sarıgül etkisi olarak yorumlandı.

Siyaset Bilimci Prof. Dr. Ersin Kalaycıoğlu, CHP'nin aldığı oy oranına ilişkin, "Bir artış söz konusu ama beklenen ivme yakalanmış değil" dedi.

Türkiye'deki seçmenlerin ağırlık olarak sağ partilere yönelmeye devam ettiğini dile getiren Prof. Dr. Kalaycıoğlu, "Halkın güvenlik politikalarına yönelik endişeler, ekonomik kaygıların önüne geçti" ifadesine yer verdi.

Emeklilere 15 bin lira bayram ikramiyesi ile deprem bölgesinde afetzedelere ücretsiz konut söyleminin bile karşılık bulmadığının düşündürücü olduğuna değinen Kalaycıoğlu, "Seçmen ideolojik yaklaşımını sürdürüyor. Avrupa'da da CHP'ye yakın pozisyondaki partiler buna benzer oy alıyor. Ne yapılırsa yapılsın dindar, milliyetçi, muhafazakar seçmenlerin kültürel filtreleri aşılamıyor" diye konuştu.

Kaynak: Web Özel