Önce yeniden uyumayı öğrendi sonra kitabını yazdı?⏰
Uykusuzluk kimilerinin idare edebildiği kimilerinin ise tahammül edemediği bir durum. Salgınla çektiğimiz uykunun kalitesi azaldı, toplum arasında hiç uyuyamama hali olarak bilinen insomnia hastaları ise doktor doktor dolaşarak çare arıyor... Bu hastalığı yenen bir İngiliz ise işin kitabını yazdı.
Son bir yıldır uykusuz geçirdiğimiz gecelerin sayısı çoğaldı. Bunun temel sebebi stres ve önümüzdeki geleceğin belirsizliği. İngiltere’de salgın öncesinde 6 insandan 1’i yeterli uyuyamadığını söylerken bu rakam salgın sonrası 4 kişiden 1’ine kadar indi.
Miranda Levy eski bir bir insomnia hastası. Yani neredeyse hiç uyuyamıyordu. Kendisini zaman zaman ‘bir insanın gölgesi gibi’ hisettiğini söylüyor. 8 yıl boyunca uykuya hasret kalan Miranda Levy bu yüzden kariyerinde istediği yolu alamadı ve de evliliğini noktalamak zorunda kaldı. Levy yıllar sonra tekrar uyumayı öğrenirken bu yoldaki tecrübelerini ‘Insomnia Günlükleri’ isimli bir kitapta topladı.
Geçen yıl Nature Human Behavior isimli akademik dergide yer alan bir makaleye göre insomnia hastaları arasında 45-54 yaş arasındakiler bu hastalık ile mücadele edemiyor.
Bazı insanlar ise akut insomnia adı verilen kısa süreli uykusuzluk ile mücadele ediyor. Bu kişiler rahatsız bir yatak veya rahatsız bir ortamda yatmaktan dolayı sıkıntı yaşıyor. İngiltere nüfusunun yüzde 10’unun 3 gün ila 3 ay arasındaki periyotlarda uykusuz kalabildiği ifade ediliyor.
'BİRKAÇ KEZ UYKU DÜZENİNİN BOZULMASI KÖTÜYE İŞARET'
8 yıllık insomnia hastası Levy’nin kitabının da önsözünü yazan Doktor Sophie Bostock, “İnsan uyumak için yeni küçük formüller ürettikçe bu yolların işe yaramadığını görüp daha çok üzülüyor” diyor.
Insomnia hastası insanlar kendilerini kronik olarak tükenmiş, yorgun ve konsantrasyonlarını sağlamakta zorluk yaşarken buluyor. Doktor Bostock insanların bir uyku düzeni olduğunu bunun birkaç kez bozulmasının ise daha sonra tedavisi zor durumlara yol açabileceğini aktarıyor.
DEĞİŞMEYEN SORU: KAÇ SAAT UYUMALIYIZ?
Bir insan ne kadar uyumalı? Bu her zaman tartışılan bir konu. Bilimin genel kanısına göre 6 saatten az uyumak kişilerin depresyon ve endişeli ruh halinde olma risklerini iki katına çıkarıyor.
King’s College’dan nöroloji profesörü Guy Leschziner’a göre insomnia kalp ve beyinde de ciddi hasarlara neden olabiliyor.
Peki ilaç çare mi? Brigham Kadın Hastalıkları hastanesinin bu ay yayımladığı açıklamaya göre uyku ilaçları bir süre sonra etkisini hissediyor ve insanlarda bağımlılık yapıyor. 8 yıl insomniadan çeken Levy, “Çabucak uyumak, uyanmak, çocuklarıma bakmak ve işe gitmek zorundaydım. Bence çoğu insan buna ihtiyacı olduğunu hissediyordur” diyor.
LİBİDO DÜŞÜŞÜ, DİYABET, BEYİN SİSİ...
Az uyumak insanda beyin sisi, kilo almak, tip iki diyabet ve libido düşüşü gibi sonuçlara neden olabiliyor. Doktor Leschziner’a göre insomnianın tedavisi bilişsel beyin terapisi olmalı. Leschziner amaçlarının beyin, yatak ve uyku arasındaki ilişkiyi sağlamak olduğunu anlatırken terapi yöntemleri arasında, rahatlatma, hijyen ve yatakta uykuya dalmak dışındaki aktiviteleri azaltmak olduğunu ifade ediyor.
Leschziner’a göre yatağa giren birisi yine az uyku çekeceği bir geceye başladığını düşünürse uykuya dalma şansı azalıyor.
Insomnia hastalarının yeniden sağlıklı bir uyku çekememelerinin en büyük sebeplerinden biri ise bir daha ‘doğru düzgün uyuyamayacakları’ endişesi. Hastalığı üzerine kitap yazan Levy, “Gece yarısı 3 veya 4’te uyuyamadığım için çok endişelenirdim. Daha sonra kendime ‘Sorunu bir sorun haline getirme’ dedim” değerlendirmesinde bulunuyor.
Aldığı terapi seansları ile uykusuzluk sorununu çözen Levy, “6-7 saat uyuduktan sonra her uyandığımda Tanrı’ya şükrediyorum” diyor ve uykusuzluk çeken insanlara önerilerini sıralıyor:
?Sabırlı olun
?İyi beslenin
?Sosyalleşmeyi ihmal etmeyin
İlk insanlar kış uykusuna yatmış olabilir mi?
TÜRKİYE NE KADAR UYUYOR?
Geçen yıl pandemi öncesinde hazırlanan Türkiye Uyku Araştırması'nın sonuçlarına göre Türkiye’nin yarısına yakını günde 8 saat uyuduğunu söylüyor.
Yatış saati ortalama gece 12.00 iken, kalkış saati ise 07.00-08.00 arasında değişiyor. Orta yaş ve üstü kişiler ise 7 saatlik uykuyu kendileri için yeterli görüyor.
*Yukarıdaki derlemede yer alan bilgilerin önemli bir bölümü The Telegraph'ta Charlotte Lytton imzasıyla yayımlanan 'Can an insomniac ever learn to sleep again?' (Insomnia biri hiç yeniden uyumayı öğrenebilir mi?) isimli makaleden alınmıştır.