Yeni kabus: 'Overthinking' Düşüncelerin esiri olduk
Saatlerce bir konuyu mu düşünüyorsunuz? Dikkat, overthinking yani aşırı düşünme sendromuna yakalanmış olabilirsiniz. Uzmanlara göre, bu genellikle mükemmelliyetçi ve ayrıntılara takılan kişilerde görülüyor. Uzmanlar, bu sendromu yenmenin ilk yolunun ise farkındalık olduğunu söylüyor.
Aşırı düşünme olarak bilinen overthinking, çoğu insanın hayatında bir dönem de olsa yaşadığı bir durum. Descartes'in, "Düşünüyorum, o halde varım" sözü bu kişiler için geçersiz çünkü neredeyse günün büyük kısmını kafalarına taktıkları şeyi düşünmekle harcıyorlar. Uzmanlar, bu kişilerin fazla düşündüklerinin farkına varmasının en önemli adım olduğunu söylüyor. Peki, fazla düşünmekten nasıl kurtulursunuz? Uzman Psikolog Aynur Sayım, aşırı düşünmenin zemininde kaygı ve obsesif kompulsif olabileceğini belirtiyor. Sayım, "Bir kişi, gününün önemli kısmını düşünerek geçiriyor, takıntılarıyla baş edemiyor ve enerjisini düşünmeye harcadığı için yapması gerekenlere enerjisi kalmıyor" diyor.
MÜKEMMELLİYETÇİ KİŞİLERDE...
Ayrıntılı düşünen ve mükemmeliyetçi kişilerde genelde 'overthinking' sendromu olduğuna dikkat çeken Sayım, "Bu kişiler hep bir plan yapar ve o plan bozulduğunda çok rahatsız olurlar, esneklikleri yoktur. Esnek olmak ve hızlıca B planına geçmeleri mümkün olmaz. Düşündükleri konuları da kafalarına çok takarlar" dedi.
Sayım ayrıca, çocukluktan itibaren fazla bilgi girişi yapılan kişilerde bu eğilimin ortaya çıktığı uyarısında da bulunarak şunları söyledi: "Bu kişilerin bilişsel düzeyleri yüksek ancak dengeyi kurmayı öğrenmeleri gerekiyor. Bilişsel davranışçı terapi sayesinde kişiye öğrettiğimiz ilk şey farkındalık oluyor,. Böylelikle kişi neden çok düşündüğünün bilincine varıyor. Tek planı olmasın diye alternatif düşünme ödevleri veriyoruz.
"ALTERNATİF DÜŞÜNMEYİ ÖĞRETİYORUZ"
"Beynimize, alternatif düşünmeyi öğretiyoruz. Mesela kafasına taktığı bir olayı bilimsel bir çalışma olarak masaya yatırıyoruz ve onun pozitif ile negatif yönlerini ispatlamasını istiyoruz. Bir arkadaşın sana bunu anlatsa ne tavsiye verirdin sorusu ile kişinin kendisine karşıdan bakabilmesini sağlıyoruz."
Psikolog Özge Öztaşçı, aşırı düşünmenin geçmişi ve geleceği düşünme olarak iki kategoride olduğunu söylüyor: "Bazen bu durum öyle bir seviyeye ulaşır ki kişi düşünceleri içinde paralize olur ve aksiyon alamayacak, karar veremeyecek seviyeye gelir. Bu durum kişinin aynı döngüye tabiri caizse sıkışmasına ve günlük yaşamının sekteye uğramasına neden olur."
YARDIM ALINMALI
Aşırı düşünmenin tek başına mental bir rahatsızlık olmadığının altını çizen Öztaşçı, uyarılarını şöyle sürdürüyor: "Depresyon, anksiyete bozukluğu, OKB, travma sonrası stres bozukluğunun bir semptomu. Kişinin düşüncelerini paylaşabileceği ve yargılanmayacağı sağlıklı bir sosyal çevresinin olması düşüncelerini kontrol almasına yardımcı olur. Ayrıca yapılan araştırmalar spor ve bedensel etkinliklerin obsesif düşüncelerin kontrol altına alınmasında büyük katkı sağladığını ortaya koymuştur. Fakat en önemli ve hayati adım profesyonel yardım almak olmaktadır."
OVERTHİNKİNG BELİRTİLERİ NELER?
● Aynı durumları, korkuları, endişeleri tekrar tekrar düşünmek
● En kötü senaryoyu hayal etmek
● Geçmişte yaşanan kötü bir durumu yenileyici şekilde hatırlamak
● Geçmişte olmuş yada gelecekte olabilecek olumsuz şeyleri düşünerek ciddi vakit harcamak
● Düşünceler yüzünden stresli ya da depresif hissetmek
● Düşüncelerde çok fazla kaybolmak, başka herhangi bir şeye odaklanamamak
● Aynı düşünce döngüsünde çok fazla takılmak ve başka bir durum için aksiyon alamamak
Kaynak: Web Özel