Yasak 7 gün dayanabildi: 'Sıfır atık projesi sıfır olur'

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve sektör temsilcilerinin bir araya gelerek hazırladıkları yeni taslak ile polietilen ithalatı yasağı kalkıyor. 2 Temmuz'da başlayan polietilen ithalatı yasağı yanlızca 7 gün dayanabildi. 

Hazırlanan taslakta sıkı denetim tedbirleri alınırken, tedbirlerin başında mevcut bin 350 geri dönüşüm firmasının tüm lisanslarının yeniden gözden geçirilmesi geliyor.

Yeni uygulama ile firmalara teminat mektubu şartı getirilerek merdiven altı firmaların da engellenmesi planlanıyor. Sıkı denetimlerin geleceği belirtilen uygulamaya göre, ithal edilen atıklar Mobil Atık Sistemi (MoTAT) ile limandan fabrikaya gidene kadar çipli sistemle takip edilecek.  

Konuyla ilgili haberglobal.com.tr'ye konuşan uzmanlar, atığın kalitesi belirlenmeden denetim yapılamayacağına dikkat çekerek, "İthal edilen atıklar Çin, Hindistan, Malezya ve Tayvan gibi ülkelerin standardına getirilmeden denetim yapamazsınız. Denetim diye bir şey olmaz. Sıfır atık projesi sıfır olur" diyor.

"SİSTEM ÇALIŞMAZ"

Yurt dışından atık ithal edilmesinin yurt içindeki plastik atıkların kaynağında toplanmasına büyük bir darbe vurduğunu söyleyen Çevre Mühendisi Prof. Dr. Mustafa Öztürk, "Avrupa'dan atık ithal eden Çin, Hindistan, Malezya ve Tayvan gibi ülkeler gelen atıkların sadece polietilen olacak ve tertemiz olacak şartı getirdi. Bu ülkelerin standardına getirilmeden denetim yapamazsınız. Mobil Atık Takip Sistemi (MoTAT) çalışmaz" ifadelerini kullandı.

Atığın kalitesi belirlenmediği sürece denetim yapılamayacağının altını çizen Öztürk, şunları söyledi: "Denetim diye bir şey olmaz. Sistem sadece kirli ve karşık atığı takip etmiş olur. Yüzde 15 ile 25 arasında çıkan fireler ya belediyenin çöp toplama alanına dökülecek, ya gelişi güzel araziye dökülecek ya da çimonto tesisinde yakılacak."

Öztürk, "Sıfır atık diye bir proje başlatan hiçbir ülke, plastik atık ithal etmiyor. Eğer siz bu projeyi yaşama geçirmek isityorsanız plastik atıkların ithalatını yeniden gözden geçirmeniz lazım. O zaman sıfır atık projesi sıfır olur. İki şey bir arada olmaz" dedi.

"SIFIR ATIK SIFIR OLUR"

"Yapılması neredeyse imkansız olan şeylerden bahsediliyor" diyen Çukurova Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi öğretim üyesi Doç Dr. Sedat Gündoğdu, "Şu ana kadar yapılan tüm düzenlemeler geri çekilip yeni bir düzenleme yapılması planlanıyor. Bu uygulamalar getirilerek yasak kalkarsa sıfır atık sıfır olur" ifadelerini kulladı. 

Yurt dışından atık aldığımız için yurt içinde atık toplama altyapısının gelişmesinin pek mümkün olmayacağını belirten Gündoğdu, "Bizim her yıl ürettiğimiz 3-5 milyon ton plastik çöpte gömülmeye, atılmaya devam edecek. Yine benzer görüntülerin yaşanmaması için hiçbir sebep yok" dedi. 

Gündoğdu, son olarak şunları söyledi: "Yine aynı şekilde kılıfına uydurulup benzer görüntüler ortaya çıkacak. Kendi çöpümüz bize yetiyordu. Onu bile yönetmeyi tam anlamıyla başaramamışken 2 Temmuz'da uygulamaya giren yasağın 7 gün sonra kaldırılacağı konuşuluyor. Yasak 7 gün dayanabildi." 

"YENİ BİR MODEL"

Yeni bir modelin geleceğini söyleyen Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Başkanı Yavuz Eroğlu, "Denetim anlamında eskiden olan eksiklikler kapatılacak. Çok sıkı bir denetimle yeni bir modele gidilecek" diye konuştu. 

İki model üzerinde durulduğunu belirten Eroğlu, ilk modelin sıkı denetimin olduğu Avrupa modeli, ikincisinin ise Türkiye'de yeni bir model oluşturulma olduğunu belirterek şu detayları verdi: "Atık ithal etmek isteyen firma, kapasitesi 20 bin tonsa ton başına 100 TL teminat mektubu getirecek. Yani teminat mektubu şartı getirilecek. Teminat mektubuyla merdiven altı firmaları eleyecek.

"TEKNİK YETERLİLİK"

"Geri dönüşüm işi yapacak firmaların belli makina ve ekipmanlarının olması şartı getiriliyor.  Teknik yeterllik kriteri geliyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın MoTAT sistemiyle atığın limandan çıkıp nereye gittiği izlenecek."

"SIKI DENETİM"

"Gümrüklerde de Ticaret Bakanlığı daha sıkı denetim yapacak. Limanda çok düşük fiyatta bir atık görüldüğü zaman onu hemen ekstra kontrol yapacak. Genel anlamda çok daha sıkı bir denetim getiren, lisanslı firma sayısını şartlara göre eleyip azaltan, kontrollü, denetimli ve teminatı olan bir sistem gelecek."

gokhan.kam@haberglobal.com.tr

Kaynak: Web Özel